हिंदू-मुस्लिम तेढ: कोण जबाबदार? - प्रा. शेषराव मोरे-⚖️🤝🇮🇳💔🤔✨

[Atul Kaviraje]

हिंदू-मुस्लिम तेढ: कोण जबाबदार? - प्रा. शेषराव मोरे यांच्या विचारांवर आधारित कविता-

ही कविता प्रा. शेषराव मोरे यांनी उपस्थित केलेल्या प्रश्नांनी आणि त्यांच्या विचारांनी प्रेरित आहे, जी भारतीय समाजातील महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर एक सरळ आणि विचारप्रवर्तक दृष्टिकोन सादर करते.

१. पहिला चरण
पुरोगाम्यांची का, ही चूक होती भारी?
हिंदू-मुस्लिममध्ये का, वाढली खुमारी?
जो वाटत राहिले, कधी प्रेमाचे नाव,
आज का आहेत त्यांचे, असे परिणाम?
अर्थ: पुरोगामी लोकांची ही फार मोठी चूक होती का? हिंदू-मुस्लिमांमध्ये हा तणाव का वाढला आहे? जे कधी प्रेमाच्या नावावर वाटत राहिले, आज त्यांचे असे परिणाम का आहेत?

२. दुसरा चरण
समान नागरी कायदा, सर्व करिती विरोध,
मुस्लिम का वांछिते, वेगळा हा बोध?
काय देशात सर्वांना, नाही एकच हक्क?
का वेगळे मार्ग, का वेगळा हा शक?
अर्थ: समान नागरी कायद्याला सर्वजण विरोध का करतात? मुस्लिम वेगळी ओळख का इच्छितात? काय देशात सर्वांना एकच समान अधिकार नाहीत? का वेगळे मार्ग, का ही वेगळी शंका?

३. तिसरा चरण
भारताची ही जान, लोकशाहीची शान,
काय हिंदूंमुळेच, आहे तिची शान?
सहिष्णुता, सहअस्तित्वाचा पाठ,
काय याचमुळे चालतो, हा भारताचा थाट?
अर्थ: भारताचा हा आत्मा, लोकशाहीची शान, काय हिंदूंमुळेच तिची ओळख आहे? सहिष्णुता, सहअस्तित्वाचा धडा, काय याचमुळे भारताची ही प्रतिष्ठा चालते?

४. चौथा चरण
हा हिंदू-मुस्लिममध्ये, जो वाढलाय तेढ,
जबाबदार याचा, कोण आहे अट्टल?
काय राजकारण, की इतिहासाचे मोल?
की मनातील गुंतागुंत, जी करते खोल?
अर्थ: हिंदू-मुस्लिममध्ये जो तणाव वाढला आहे, याचा हट्टी जबाबदार कोण आहे? काय राजकारण, की इतिहासाचे मूल्य? की मनातील गुंतागुंत, जी याला आणखी वाढवते?

५. पाचवा चरण
हिंदुत्वाचा उदय, जो दिसतोय आज,
काय 'पुरोगामी'च, आहेत याचे सरताज?
जेव्हा नाकारत राहिले, धर्माला इथे,
तेव्हा जागी ही शक्ती, का विचारावे कुठे?
अर्थ: हिंदुत्वाचा उदय जो आज दिसतोय, काय 'पुरोगामी'च याचे मुख्य कारण आहेत? जेव्हा ते धर्माला इथे नाकारत राहिले, तेव्हा ही शक्ती का जागी, आता का विचारावे कुठे?

६. सहावा चरण
तुष्टीकरणाच्या धोरणाने, आणली ही दरी,
मतांच्या भुकेने, केली ही शिकार.
न कोणी विजेता, न कोणी आहे हरलेला,
समाजाची विभागणी, आहे सर्वांना कटू.
अर्थ: तुष्टीकरणाच्या धोरणाने ही दरी आणली, मतांच्या भुकेने याला शिकार केले. न कोणी जिंकले, न कोणी हरले, समाजाची विभागणी सर्वांना कडू वाटते.

७. सातवा चरण
प्रा. मोरे यांचे चिंतन, आहे ही खोल बात,
सत्याला शोधा, असो कितीही रात्र.
मिळूनच मिळवू, आपण अमनचे धाम,
जेव्हा न्याय असेल सर्वांना, आणि प्रेमाचे नाम.
अर्थ: प्रा. मोरे यांचे चिंतन ही खोल गोष्ट आहे, सत्याला शोधा, कितीही रात्र असो. एकत्र येऊनच आपण शांतीचे स्थान मिळवू, जेव्हा सर्वांना न्याय आणि प्रेमाचे नाव मिळेल.

कवितेचा सारांश इमोजी: ⚖️🤝🇮🇳💔🤔✨

--अतुल परब
--दिनांक-18.07.2025-शुक्रवार.
===========================================