बौद्ध धर्म आणि त्याच्या तत्त्वज्ञानावर कविता-🌷 बुद्ध पथ, शांतीचे द्वार 🌷🙌🧘‍♂

[Atul Kaviraje]

बौद्ध धर्म आणि त्याच्या तत्त्वज्ञानावर मराठी कविता

🌷 बुद्ध पथ, शांतीचे द्वार 🌷

१.
बुद्ध धर्माचे दर्शन आहे, जीवनाचे खरे सार,
गौतमाने वाट दाखवली, मिटवले दुःख अपार.
अनात्मवादाचे ज्ञान दिले, नाही कोणताही स्थिर 'मी',
प्रत्येक कणात आहे परिवर्तन, हेच जगताचे नवी.(अर्थ: बौद्ध धर्माचे दर्शन जीवनाचे खरे सार आहे, गौतम बुद्धांनी दुःख मिटवण्याचा मार्ग दाखवला. त्यांनी अनात्मवादाचे ज्ञान दिले की कोणताही स्थिर 'मी' नाही, प्रत्येक कणात परिवर्तन आहे, हेच जगाचे नवीन नियम आहे.)
☸️👤🔄✨

२.
ना ईश्वराची कल्पना, ना पूजेचा विधी,
आपल्या कर्माचे फळ आहे, प्रत्येक प्राण्याचे सिद्धी.
जे पेरशील तेच उगवेल, कर्माचा आहे गहन सिद्धांत,
चांगले करशील तर सुख मिळेल, वाईट आणील अशांत.(अर्थ: यात न ईश्वराची कल्पना आहे, न पूजेचा कोणताही विधी. प्रत्येक प्राण्याची सिद्धी त्याच्या स्वतःच्या कर्मांचे फळ आहे. जे पेरशील तेच उगवेल, कर्माचा सिद्धांत गहन आहे, चांगली कर्मे सुख देतात, वाईट अशांती आणतात.)
🙏🚫⚖️

३.
पुनर्जन्माचे चक्र चाले, कर्मांचा हो प्रवाह,
तृष्णाच आहे दुःखाचे मूळ, हीच जीवनाची थाह.
चार आर्य सत्य सांगतात, दुःखाचा सारा भेद,
ज्ञानाचा हा मार्ग आहे, मिटवतो प्रत्येक खेद.(अर्थ: पुनर्जन्माचे चक्र चालते, कर्मांचा प्रवाह होतो, तृष्णाच दुःखाचे मूळ आहे, हेच जीवनाचे रहस्य आहे. चार आर्य सत्य दुःखाचे सर्व रहस्य सांगतात, हा ज्ञानाचा मार्ग प्रत्येक खेद दूर करतो.)
🔄🌱😥craving

४.
अष्टांगिक मार्गातूनच, मिळे निर्वाणाचे धाम,
योग्य समज, विचार, वचन, प्रत्येक कर्म हो निष्काम.
योग्य आजीविका, प्रयत्न, स्मृती, समाधी हो ध्यान,
शील, प्रज्ञा आणि समाधी, हेच त्रिरत्न महान.(अर्थ: अष्टांगिक मार्गातूनच निर्वाणाचे ठिकाण मिळते, योग्य समज, विचार, वचन, प्रत्येक कर्म निष्काम असो. योग्य आजीविका, प्रयत्न, स्मृती, समाधीचे ध्यान असो, शील, प्रज्ञा आणि समाधी हेच तीन महान रत्न आहेत.)
🛣�🧘�♂️🕊�

५.
निर्वाण म्हणजे ती शांती, तृष्णेचा हो अंत,
दुःखातून मुक्ती मिळे, जीवन होवो अनंत.
क्रोध आणि लोभ मिटे, प्रत्येक क्लेश हो शांत,
हाच आहे बुद्धाचा संदेश, जो जीवनाला देई कांती.(अर्थ: निर्वाण म्हणजे ती शांती, जिथे तृष्णेचा अंत होतो, दुःखातून मुक्ती मिळते, जीवन अनंत होवो. क्रोध आणि लोभ मिटू दे, प्रत्येक क्लेश शांत होवो, हाच बुद्धाचा संदेश आहे, जो जीवनाला चमक देतो.)
☮️✨💖

६.
अहिंसा आणि करुणेचा, पसरवला आहे संदेश,
प्रत्येक प्राण्यावर प्रेम करा, नका करू कोणताही द्वेष.
मध्य मार्ग स्वीकारा, न अति भोग, न वैराग्य,
संतुलित जीवन जगा, हेच खरे भाग्य.(अर्थ: अहिंसा आणि करुणेचा संदेश पसरवला आहे, प्रत्येक प्राण्यावर प्रेम करा, कोणताही द्वेष करू नका. मध्य मार्ग स्वीकारा, न अति जास्त भोग, न अति जास्त वैराग्य, संतुलित जीवन जगा, हेच खरे भाग्य आहे.)
💖🐾⚖️

७.
प्रार्थना आहे बुद्धाला, मिळो शांतीचे सार,
जीवनाच्या प्रत्येक वाटेवर, असो सुखाची बहार.
दर्शनाचे हे बोल, मनाला देई विश्राम,
बौद्ध धर्माचे प्रत्येक सिद्धांत, आहे जीवनाचा अविराम.(अर्थ: बुद्धाला प्रार्थना आहे की शांतीचे सार मिळो, जीवनाच्या प्रत्येक वाटेवर सुखाचा बहर असो. दर्शनाचे हे बोल मनाला आराम देतात, बौद्ध धर्माचे प्रत्येक सिद्धांत जीवनाचे अविराम (अनंत) आहे.)
🙌🧘�♂️🌟💫

--अतुल परब
--दिनांक-23.07.2025-बुधवार.
===========================================