बुधवार २३ जुलै २०२५-जागतिक स्जोग्रेन ( Sjogren’s) दिन-💙💧🗣️🧬👁️‍🗨️🌐👩‍🦱🕵️

[Atul Kaviraje]

बुधवार २३ जुलै २०२५-जागतिक स्जोग्रेन ( Sjogren's) दिन-

कोरडे डोळे, कोरडे तोंड, सांधेदुखी, शरीराच्या स्वतःच्या संरक्षणाविरुद्ध मूक संघर्ष, तरीही लवचिकता कायम राहते.

विश्व स्जोग्रेन (Sjögren's) दिवस: एक विस्तृत विवेचन 💙💧

आज, 23 जुलै 2025, बुधवार रोजी आपण विश्व स्जोग्रेन (Sjögren's) दिवस साजरा करत आहोत। हा दिवस स्जोग्रेन सिंड्रोम नावाच्या एका जुनाट (क्रॉनिक) ऑटोइम्यून आजाराबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी, त्याच्या रुग्णांना पाठिंबा देण्यासाठी आणि संशोधनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी समर्पित आहे। स्जोग्रेन हा एक गुंतागुंतीचा आजार आहे जो मुख्यतः शरीरातील ओलावा निर्माण करणाऱ्या ग्रंथींना (उदा. लाळ ग्रंथी आणि अश्रू ग्रंथी) प्रभावित करतो, ज्यामुळे तोंड आणि डोळ्यांमध्ये कोरडेपणा येतो। तथापि, तो शरीरातील इतर अवयवांनाही प्रभावित करू शकतो। या दिवसाचे महत्त्व आणि स्जोग्रेन सिंड्रोमबद्दल 10 प्रमुख मुद्द्यांमध्ये सविस्तरपणे जाणून घेऊया:

1. जनजागृतीचे महत्त्व 🗣�
स्जोग्रेन सिंड्रोमचे निदान अनेकदा चुकीचे किंवा उशिरा केले जाते कारण त्याची लक्षणे इतर आजारांसारखी असतात। विश्व स्जोग्रेन दिवसाचा मुख्य उद्देश सामान्य जनता, आरोग्य व्यावसायिक आणि धोरणकर्त्यांमध्ये या आजाराबद्दल जागरूकता वाढवणे आहे जेणेकरून लवकर निदान आणि चांगले उपचार सुनिश्चित करता येतील।

2. ऑटोइम्यून आजाराचे स्वरूप 🧬
स्जोग्रेन हा एक ऑटोइम्यून आजार आहे, याचा अर्थ असा की शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती चुकून आपल्याच निरोगी ऊतींवर हल्ला करते। हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की हा कोणताही संसर्गजन्य आजार नाही आणि त्याचे कारण अज्ञात आहे, जरी आनुवंशिक आणि पर्यावरणीय घटक यात भूमिका बजावू शकतात।

3. प्रमुख लक्षण: कोरडेपणा 👁��🗨�💧
या आजाराचे सर्वात प्रमुख लक्षण डोळे आणि तोंडात कोरडेपणा हे आहे। डोळ्यांमध्ये जळजळ, वाळू गेल्यासारखे वाटणे, किंवा तोंडात कोरडेपणा, गिळताना त्रास होणे, किंवा चवीमध्ये बदल होणे ही याची सामान्य चिन्हे आहेत। हा कोरडेपणा दैनंदिन जीवनावर खूप परिणाम करू शकतो।

4. सिस्टमिक परिणाम 🌐
कोरडेपणा व्यतिरिक्त, स्जोग्रेन सिंड्रोम थकवा, सांधेदुखी, स्नायू दुखणे, त्वचेवर पुरळ, तंत्रिका संबंधी समस्या, आणि अंतर्गत अवयवांना (उदा. किडनी, फुफ्फुसे, किंवा थायरॉईड) देखील प्रभावित करू शकतो। हा एक बहु-प्रणालीगत आजार आहे।

5. महिलांमध्ये अधिक व्यापकता 👩�🦱
स्जोग्रेन सिंड्रोम पुरुषांच्या तुलनेत महिलांमध्ये नऊ पट अधिक आढळतो, विशेषतः 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांमध्ये। महिलांनी याची लक्षणे ओळखून योग्य वेळी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे।

6. निदानाची आव्हाने 🕵��♀️
स्जोग्रेनचे निदान आव्हानात्मक असू शकते कारण त्याची लक्षणे इतर अनेक परिस्थितींसारखी असतात। यात रक्त तपासणी, लाळ ग्रंथी बायोप्सी, आणि डोळ्यांच्या तपासण्यांसारख्या विविध चाचण्यांची आवश्यकता असते। अचूक निदानासाठी अनुभवी संधिवात तज्ञाची (Rheumatologist) आवश्यकता असते।

7. कोणताही इलाज नाही, पण व्यवस्थापन शक्य 💊
सध्या स्जोग्रेन सिंड्रोमवर कोणताही इलाज नाही, परंतु त्याची लक्षणे व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि गुंतागुंत टाळण्यासाठी उपचार उपलब्ध आहेत। यात डोळ्याचे थेंब, लाळेचे पर्याय, आणि सूज कमी करणारी औषधे समाविष्ट असू शकतात।

8. रुग्णांना आधार आणि समुदाय 🫂
विश्व स्जोग्रेन दिवस रुग्णांना हे जाणून घेण्याची संधी देतो की ते एकटे नाहीत। विविध समर्थन गट आणि संस्था (उदा. स्जोग्रेन फाउंडेशन) रुग्णांना भावनिक आधार, माहिती आणि एक समुदाय प्रदान करतात जिथे ते आपले अनुभव सामायिक करू शकतात।

9. संशोधन आणि प्रगती 🔬
या दिवशी संशोधनाच्या महत्त्वावरही भर दिला जातो। स्जोग्रेनची कारणे, चांगले निदान पद्धती आणि प्रभावी उपचारांच्या शोधासाठी सुरू असलेल्या संशोधनांना निधी आणि समर्थनाची आवश्यकता आहे जेणेकरून भविष्यात रुग्णांसाठी चांगले परिणाम मिळू शकतील।

10. सहानुभूती आणि समज वाढवणे 😇
या आजाराने ग्रस्त असलेले लोक अनेकदा अदृश्य लक्षणांशी झगडत असतात जे इतरांना दिसत नाहीत। हा दिवस इतरांना स्जोग्रेनच्या रुग्णांप्रती अधिक सहानुभूती आणि समज विकसित करण्यासाठी प्रेरित करतो, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात अधिक पाठिंबा जाणवेल।

इमोजी सारांश: 💙💧🗣�🧬👁��🗨�🌐👩�🦱🕵��♀️💊🫂🔬😇

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-23.07.2025-बुधवार.
===========================================