मुंबई आणि ठाणे पहिली रेल्वे धावली (२६ जुलै १८५३) 🚂🛤️

[Atul Kaviraje]

FIRST RAILWAY LINE BETWEEN BOMBAY AND THANE (1853)-

On July 26, 1853, the first passenger train service between Bombay (now Mumbai) and Thane was inaugurated, marking a significant milestone in India's railway history.

मुंबई आणि ठाणे यांच्यातील पहिली रेल्वे सेवा (१८५३)-

पहिली रेल्वे धावली (२६ जुलै १८५३) 🚂🛤�
२६ जुलै १८५३, हा दिवस भारतीय इतिहासात सुवर्ण अक्षरांनी कोरला गेला आहे. या दिवशी मुंबई (तेव्हाची बॉम्बे) आणि ठाणे दरम्यान पहिली प्रवासी रेल्वे धावली, ज्याने भारताच्या रेल्वे युगाची सुरुवात केली. हा केवळ एका वाहतूक प्रणालीचा प्रारंभ नव्हता, तर तो प्रगती, विकासाचा आणि एक नव्या भारताच्या निर्मितीचा पाया होता. ही घटना ब्रिटिश राजवटीत घडली असली तरी, तिने भारतीय उपखंडात दळणवळण, व्यापार आणि सामाजिक बदलांना गती दिली.

या ऐतिहासिक क्षणाचे स्मरण करणारी ही मराठी कविता:

पहिली रेल्वे धावली (२६ जुलै १८५३)-

कडवे १:
अठराशे त्रेपन्न साल, जुलै सव्वीसची ती पहाट, 🌅
मुंबईहून निघाली गाडी, ठाण्याकडे धावे सपाट. 🛤�
भारताच्या इतिहासी, हा नवा एक घाट,
रेल्वेच्या युगाची, झाली ती सुरवात. 🚂
अर्थ: १८५३ सालच्या २६ जुलैची ती सकाळ होती. मुंबईतून पहिली रेल्वे गाडी निघाली आणि वेगाने ठाण्याकडे धावली. भारताच्या इतिहासात हा एक नवीन टप्पा होता, रेल्वे युगाची ती सुरुवात होती.

कडवे २:
काळ्या धुराच्या ढगांनी, भरले होते आभाळ, 💨
विजेच्या वेगाने धावे, जणू काळाचा काळ. ⚡
बंब, डबे जोडून, गर्दी झाली गोळा,
पाहण्यासाठी हा सोहळा, एकच किलबिलाट झाला. 👨�👩�👧�👦
अर्थ: रेल्वेच्या काळ्या धुराच्या ढगांनी आकाश भरले होते. ती गाडी विजेच्या वेगाने धावत होती, जणू काही काळासारखी. इंजिन आणि डबे जोडून होते, आणि हा सोहळा पाहण्यासाठी प्रचंड गर्दी जमली होती, सगळीकडे एकच गोंधळ होता.

कडवे ३:
डोंबिवली, कल्याण मार्ग, घाट पार करील ती, 🏞�
भविष्याची दिशा, आता स्पष्ट दिसेल ती. ✨
व्यापार वाढवील, लोकांना जोडेल ती,
नव्या स्वप्नांची दुनिया, आता उजळेल ती. 🤝
अर्थ: ही रेल्वे डोंबिवली आणि कल्याणच्या मार्गाने जाईल, आणि घाट पार करेल. भविष्याची दिशा आता स्पष्ट दिसेल. ती व्यापार वाढवेल, लोकांना एकमेकांशी जोडेल, आणि नव्या स्वप्नांची दुनिया आता उजळेल.

कडवे ४:
जमिनीवर लोखंडी सर्प, निघाला फूफुकारत, 🐍
भित्रे झाले प्राणी, झाडे बघती थरथरत. 🌳
कुतूहलाने पाहिले, सारे गावकरी,
असा कधी पाहिला नव्हता, हा लोखंडी नरहरी. 😲
अर्थ: जमिनीवरून लोखंडी सर्प (रेल्वे) फुत्कारत निघाला. प्राणी घाबरले, झाडे थरथरत होती. सारे गावकरी कुतूहलाने पाहत होते, असा लोखंडी नरसिंह (वाघ) त्यांनी यापूर्वी कधी पाहिला नव्हता.

कडवे ५:
प्रवासाची गती वाढली, अंतर झाले कमी, ⏱️
वेळेची बचत झाली, आनंदली भूमी. 😊
गावोगावी जाणे सोपे, विकासाची नवी गाणी,
रोजगाराची संधी, येती नव्या खुणांनी. 💼
अर्थ: प्रवासाची गती वाढली आणि अंतर कमी झाले. वेळेची बचत झाली, आणि भूमी (देश) आनंदित झाली. गावोगावी जाणे सोपे झाले, विकासाची नवी गाणी सुरू झाली, आणि रोजगाराच्या नव्या संधी येऊ लागल्या.

कडवे ६:
एका शहराला दुसऱ्या शहराशी जोडीले, 🔗
अनेकांच्या स्वप्नांना पंख फुटले. 🕊�
दळणवळणाची क्रांती, तेव्हाच झाली,
भारताची प्रगती, वेगाने निघाली. 📈
अर्थ: एका शहराला दुसऱ्या शहराशी जोडले गेले, आणि अनेकांच्या स्वप्नांना पंख फुटले. दळणवळणाची क्रांती तेव्हाच सुरू झाली, आणि भारताची प्रगती वेगाने सुरू झाली.

कडवे ७:
आजही धावे रेल्वे, घेऊन करोडो माणसे, 👥
त्या पहिल्या प्रवासाचे, स्मरण करतो हा देश. 🇮🇳
धन्यवाद देतो, त्या दूरदृष्टीला,
ज्याने दिली गती, आपल्या भूमीला. 🙏
अर्थ: आजही रेल्वे करोडो लोकांना घेऊन धावत आहे. हा देश त्या पहिल्या प्रवासाचे स्मरण करतो. त्या दूरदृष्टीला धन्यवाद देतो, ज्याने आपल्या देशाला गती दिली.

कविता सार (Emoji सारंश):
रेल्वे 🚂, प्रवास 🛤�, १८५३ 🗓�, मुंबई-ठाणे 📍, विकास 📈, गती ⚡, संपर्क 🤝, रोजगार 💼, प्रगती ✨, इतिहास 📜, गौरव 🇮🇳.
 
--अतुल परब
--दिनांक-26.07.2025-शनिवार.
===========================================