वाहन निर्माणी, जबलपूर: भारताच्या संरक्षण क्षेत्रातील एक महत्त्वाचा स्तंभ-1

[Atul Kaviraje]

VEHICLE FACTORY JABALPUR FOUNDED IN 1969-

In 1969, the Vehicle Factory Jabalpur was established to manufacture military vehicles like Shaktiman trucks and Jonga utility vehicles.

**1969 मध्ये वाहन निर्माणी जबलपूरची स्थापना झाली, ज्यामुळे शक्तिमान ट्रक आणि जोंगा युटिलिटी वाहनांसारखी लष्करी वाहने बनविण्याची क्षमता प्राप्त झाली.

वाहन निर्माणी, जबलपूर: भारताच्या संरक्षण क्षेत्रातील एक महत्त्वाचा स्तंभ-

१. परिचय: आत्मनिर्भर भारताचे प्रतीक 🇮🇳
आज आपण वाहन निर्माणी, जबलपूर (Vehicle Factory Jabalpur - VFJ) या महत्त्वपूर्ण संरक्षण उत्पादन युनिटविषयी माहिती घेणार आहोत. १९६९ मध्ये स्थापन झालेली ही निर्माणी केवळ एक कारखाना नाही, तर भारताच्या संरक्षण उद्योगातील आत्मनिर्भरतेचे आणि सामर्थ्याचे प्रतीक आहे. लष्करी वाहने, विशेषतः शक्तिमान ट्रक आणि जोंगा युटिलिटी वाहने यांसारख्या वाहनांचे उत्पादन करून, VFJ ने भारतीय लष्कराच्या गरजा पूर्ण करण्यात मोलाची भूमिका बजावली आहे. 💪

२. स्थापना आणि उद्देश (१९६९): संरक्षण गरजांची पूर्तता 🎯
स्थापना: १९६९ साली भारत सरकारच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत वाहन निर्माणी, जबलपूरची स्थापना करण्यात आली.
मुख्य उद्देश: यामागचा प्रमुख उद्देश भारतीय लष्करासाठी आवश्यक असलेल्या विशिष्ट प्रकारच्या लष्करी वाहनांचे देशांतर्गत उत्पादन करणे हा होता. यामुळे परदेशी आयातीवरील अवलंबित्व कमी करणे आणि स्वदेशी उत्पादन क्षमता वाढवणे शक्य झाले. 🚛
३. शक्तिमान ट्रक: भारतीय लष्कराची जीवनरेखा 🛣�
उत्पादन: VFJ मध्ये उत्पादित होणाऱ्या सर्वात महत्त्वाच्या वाहनांपैकी एक म्हणजे शक्तिमान ट्रक. हे ट्रक लष्करासाठी वाहतुकीचे एक महत्त्वाचे साधन बनले.
वैशिष्ट्ये: शक्तिमान ट्रक त्यांच्या मजबूत बांधणी, दुर्गम परिस्थितीतही काम करण्याची क्षमता आणि विविध प्रकारच्या भूप्रदेशांवरून (उदा. पहाडी, वाळवंटी) वस्तू व सैन्य वाहून नेण्याची क्षमतेसाठी ओळखले जात होते. ते भारतीय लष्कराच्या ऑपरेशन्ससाठी एक अविभाज्य भाग बनले. ⛰️🏜�
४. जोंगा युटिलिटी वाहन: बहुपयोगी साथीदार 🚙
उत्पादन: शक्तिमान ट्रक्ससोबतच, जोंगा युटिलिटी वाहनांचे (Jonga Utility Vehicles) उत्पादनही येथे मोठ्या प्रमाणावर झाले. जोंगा हे लष्करी अधिकाऱ्यांसाठी, गस्तीसाठी आणि हलक्या वाहतुकीसाठी वापरले जाणारे एक बहुपयोगी वाहन होते.
लोकप्रियता: जोंगा त्याच्या दमदार कामगिरी आणि खडतर रस्त्यांवरही सहज प्रवास करण्याच्या क्षमतेमुळे लष्करामध्ये अत्यंत लोकप्रिय झाले.
५. संरक्षण उद्योगातील स्वावलंबन 🌟
आत्मनिर्भरता: VFJ च्या स्थापनेमुळे भारताला लष्करी वाहनांच्या बाबतीत मोठ्या प्रमाणावर स्वावलंबन प्राप्त झाले. यामुळे भारताची संरक्षण सज्जता वाढली आणि परदेशी तंत्रज्ञानावरची अवलंबूनता कमी झाली.
रोजगार निर्मिती: या कारखान्याने जबलपूर आणि आसपासच्या प्रदेशात मोठ्या प्रमाणावर रोजगार निर्मिती केली, ज्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळाली. 👷�♂️👷�♀️

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.07.2025-बुधवार.
===========================================