अंबाबाईचे 'आरोग्य व्रत' आणि तंत्रवेदात त्याचे महत्त्व -1-🛡️🌿🙏

[Atul Kaviraje]

अंबाबाईंचे 'आरोग्य व्रत' आणि तंत्र वेदांचे महत्त्व-
(अंबाबाईंचे 'आरोग्य व्रत' आणि तांत्रिक शास्त्रांमध्ये त्यांचे महत्त्व)
 अंबाबाईचे 'आरोग्य व्रत' व तंत्रवेदातील महत्त्व-
(Ambabai's 'Health Vows' and Their Importance in Tantric Scriptures)

अंबाबाईचे 'आरोग्य व्रत' आणि तंत्रवेदात त्याचे महत्त्व 🛡�🌿🙏

अंबाबाई, ज्यांना महालक्ष्मी म्हणूनही पूजले जाते, एक अशी दैवी शक्ती आहे जी केवळ धन आणि समृद्धीच नव्हे, तर आरोग्य आणि कल्याणाचे देखील प्रतीक आहे. त्यांच्या 'आरोग्य व्रता'चे पालन केल्याने व्यक्तीला शारीरिक आणि मानसिक शांती मिळते, ज्याला तंत्रशास्त्रात खूप महत्त्व आहे. हा लेख अंबाबाईच्या आरोग्य व्रताच्या विविध पैलूंवर आणि तंत्रवेदात त्याच्या महत्त्वावर सविस्तर प्रकाश टाकतो.

1. आरोग्य व्रताचा अर्थ आणि संकल्प 🌟
आरोग्य व्रत याचा शाब्दिक अर्थ आहे आरोग्यासाठी घेतलेला संकल्प. हे केवळ शारीरिक आजारांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठीचे व्रत नाही, तर समग्र कल्याणासाठी (होलिस्टिक वेल-बीइंग) एक आध्यात्मिक विधी आहे. या व्रतामध्ये भक्त अंबाबाईंकडून उत्तम आरोग्य, दीर्घायुष्य आणि निरोगी आयुष्याची कामना करतात. हा संकल्प व्यक्तीला शिस्त आणि आत्म-नियंत्रण शिकवतो.

उदाहरण: जो भक्त वारंवार आजारांनी ग्रस्त असतो, तो आरोग्य व्रताचा संकल्प करू शकतो जेणेकरून त्याला शारीरिक कष्टातून मुक्ती मिळेल आणि तो अधिक ऊर्जावान वाटेल. 🙏

2. अंबाबाई आणि आरोग्याचा संबंध 💖
अंबाबाईंना आद्यशक्ती आणि जीवनदायिनी म्हणून पूजले जाते. त्या ब्रह्मांडाच्या रचनात्मक ऊर्जेचे प्रतिनिधित्व करतात. त्यांच्या आशीर्वादाने जीवनात संतुलन येते, ज्यामुळे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य टिकून राहते. त्यांना अनेकदा हातात कमळ आणि फळे धारण केलेले दाखवले जाते, जे शुद्धता, सुपीकता आणि पोषण यांचे प्रतीक आहेत – हे सर्व उत्तम आरोग्यासाठी आवश्यक आहेत.

उदाहरण: प्राचीन ग्रंथांमध्ये वर्णन केले आहे की देवीच्या ध्यानाने शरीरातील सप्त चक्रे (मूलाधार, स्वाधिष्ठान, मणिपूर, अनाहत, विशुद्धि, आज्ञा, सहस्रार) जागृत होतात, ज्यामुळे प्राण ऊर्जेचा प्रवाह सुरळीत होतो. 🧘�♀️

3. तंत्रशास्त्रात आरोग्याचे महत्त्व 🕉�
तंत्रशास्त्र केवळ चमत्कार किंवा जादूटोणा नाही, तर ते शरीर, मन आणि आत्म्याच्या समन्वयाचे विज्ञान आहे. तंत्रात, आरोग्याला केवळ आजारांच्या अनुपस्थितीच्या स्वरूपात पाहिले जात नाही, तर प्राण ऊर्जेच्या अखंड प्रवाहाच्या आणि आंतरिक संतुलनाच्या स्वरूपात पाहिले जाते. तंत्र मानतो की निरोगी शरीरच उच्च आध्यात्मिक विधी आणि साधनांसाठी एक योग्य माध्यम आहे.

उदाहरण: तंत्रात षट्चक्र भेदन आणि नाडी शुद्धी सारख्या क्रिया आरोग्याची प्राप्ती आणि ते राखण्यासाठी महत्त्वाच्या मानल्या जातात. 💫

4. आरोग्य व्रताचे अनुष्ठानिक पैलू 🕯�
अंबाबाईचे आरोग्य व्रत विशेष तिथींवर केले जाते, जसे की नवरात्री, शुक्रवार, किंवा अन्य शुभ मुहूर्त. यामध्ये देवीची पूजा-अर्चा, मंत्र जाप, ध्यान आणि कधीकधी उपवास देखील समाविष्ट असतो.

सामग्री: देवीला लाल फुले, कुंकू, हळद, सुगंधित द्रव्ये आणि सात्विक नैवेद्य (जसे खीर किंवा फळे) अर्पण केले जातात.

मंत्र: "ॐ श्रीं ह्रीं क्लीं श्रीं सिद्धलक्ष्म्यै नमः" यांसारख्या मंत्रांचा जप केला जातो, जे देवीच्या ऊर्जा स्वरूपाला जागृत करतात.

उदाहरण: भक्त सकाळी स्नान करून स्वच्छ वस्त्रे परिधान करतात, देवीची मूर्ती स्थापित करतात, आणि मग पूर्ण विधी-विधानाने पूजा करतात, ज्यात आरती आणि प्रसाद वितरण देखील समाविष्ट असते. 🔔

5. तंत्रवेदात आरोग्य मंत्र आणि यंत्र ⚛️
तंत्रशास्त्रात अंबाबाईशी संबंधित अनेक आरोग्य मंत्र आणि यंत्रे सांगितली आहेत. या मंत्रांच्या निरंतर जपाने आणि यंत्रांच्या वापरामुळे व्यक्तीभोवती एक सकारात्मक ऊर्जा कवच तयार होते, जे त्याला रोग आणि नकारात्मक प्रभावांपासून वाचवते.

उदाहरण: "ह्रीं आरोग्यदात्र्यै महालक्ष्म्यै नमः" यांसारख्या मंत्राचा जप आरोग्य प्राप्तीसाठी विशेषतः प्रभावी मानला जातो. श्री यंत्राला देखील आरोग्य आणि समृद्धीचे प्रतीक मानले जाते. 🛡�

यंत्र प्रतीक: 🪬 (नजर लागण्यापासून वाचवणारे)

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.08.2025-शुक्रवार.
===========================================