🌹 जाती व्यवस्था: समाजाचे दुःख 🌹💔😔📚🗳️🤝

[Atul Kaviraje]

🌹 जाती व्यवस्था: समाजाचे दुःख 🌹

चरण 1: जुन्या त्या भिंती
जुन्या त्या भिंती, ज्या अजूनही उभ्या आहेत,
जात-पातची बेडी, कितीतरी कठीण आहे.
माणसाला माणसापासून, दूर करतात त्या,
समाजात प्रत्येक क्षणी, विष भरतात त्या.

अर्थ: जाती-व्यवस्थेच्या जुन्या भिंती आजही उभ्या आहेत, ज्या लोकांना एकमेकांपासून दूर करतात आणि समाजात विष पसरवतात.

चरण 2: भेदभावाचा वार
भेदभावाचा वार, दररोज होतो आहे,
कोणी आपल्याच घरात, परका होतो आहे.
अस्पृश्यतेचा कलंक, आजही बाकी आहे,
माणुसकीसाठी ही, सर्वात मोठी फाशी आहे.

अर्थ: आजही भेदभाव होतो, ज्यामुळे लोक आपल्याच समाजात परके वाटतात. अस्पृश्यतेचा कलंक आजही बाकी आहे, जो मानवतेसाठी सर्वात मोठी शोकांतिका आहे.

चरण 3: शिक्षणात अडथळे
शिक्षणाचे मंदिर, जिथे सर्वजण समान होते,
तिथेही होतो आहे, आता जातीचा अपमान.
गरीबी आणि जात, शिक्षण थांबवते,
स्वप्नांच्या भरारीला, प्रत्येक क्षणी अडवते.

अर्थ: शिक्षणाच्या मंदिरातही आज जातीच्या नावावर अपमान होतो. गरिबी आणि जातीमुळे अनेक लोक शिक्षण पूर्ण करू शकत नाहीत, ज्यामुळे त्यांची स्वप्ने अपूर्ण राहतात.

चरण 4: राजकारणाचा खेळ
राजकारणाचा खेळ, याच गोष्टीवर टिकला आहे,
व्होट बँकेसाठी, प्रत्येकजण विकला गेला आहे.
जातीच्या नावावर, हे देशाला वाटतात,
समाजात दररोज, नवीन दरी निर्माण करतात.

अर्थ: राजकारण पूर्णपणे जातीवर अवलंबून आहे. व्होट बँकेसाठी नेते जातीच्या नावावर देशाला वाटतात आणि समाजात दरी निर्माण करतात.

चरण 5: समानतेचे स्वप्न
समानतेचे स्वप्न, आजही आहे अपूर्ण,
जातीच्या बेडीत, प्रत्येकजण आहे तुटलेला.
जोपर्यंत तुटणार नाही, ही बेडीची साखळी,
तोपर्यंत मिळणार नाही, आपल्याला नवी नियती.

अर्थ: समानतेचे स्वप्न आजही अपूर्ण आहे, कारण जातीच्या बेड्यांमध्ये सर्वजण बांधलेले आहेत. जोपर्यंत ही साखळी तुटणार नाही, तोपर्यंत आपल्याला नवीन भविष्य मिळणार नाही.

चरण 6: बदलाची हाक
बदलाची हाक, आता द्यावी लागेल,
जुन्या विचारांना, आपल्याला मिटवावे लागेल.
प्रत्येक माणसाला, माणूसच समजावे लागेल,
भेदभावाच्या राक्षसाला, आपल्यालाच हरवावे लागेल.

अर्थ: आता आपल्याला बदलाची हाक द्यावी लागेल आणि जुन्या विचारांना मिटवावे लागेल. आपल्याला प्रत्येक माणसाला माणूसच समजून घ्यावे लागेल आणि भेदभावाच्या या राक्षसाला हरवावे लागेल.

चरण 7: एक नवी सकाळ
जेव्हा प्रत्येकजण असेल, फक्त एक हिंदुस्थानी,
तेव्हाच तर असेल, हे खरे जीवन.
जात-पातीच्या वर, जेव्हा जाईल हा समाज,
तेव्हाच तर येईल, एक नवी सकाळ आज.

अर्थ: जेव्हा प्रत्येकजण फक्त एक हिंदुस्थानी असेल, तेव्हाच हे खरे जीवन असेल. जेव्हा समाज जात-पातीच्या वर जाईल, तेव्हाच एक नवी सकाळ येईल.

📝 सारांश
ही कविता जाती व्यवस्थेच्या जुन्या भिंती, भेदभाव आणि राजकारणावरील तिच्या नकारात्मक परिणामाचे वर्णन करते. ही कविता आपल्याला या समस्येला संपवण्यासाठी आणि एक समान समाज निर्माण करण्यासाठी प्रेरित करते.

इमोजी सारांश: 💔😔📚🗳�🤝

--अतुल परब
--दिनांक-06.08.2025-बुधवार.
===========================================