पृथ्वीवरील सर्वात उंच पर्वत कोणता आहे? 🏔️

[Atul Kaviraje]

पृथ्वीवरील सर्वात उंच पर्वत कोणता आहे? 🏔�

पृथ्वीवरील सर्वात उंच पर्वत माउंट एव्हरेस्ट आहे. तो हिमालय पर्वतरांगेत आहे आणि त्याची उंची समुद्रसपाटीपासून 8,848.86 मीटर (29,031.7 फूट) आहे. तो नेपाळ आणि चीन (तिबेट) यांच्या सीमेवर आहे.

माउंट एव्हरेस्टवर एक विस्तृत लेख (10 प्रमुख मुद्दे) ✍️

परिचय आणि उंची (Introduction and Height): माउंट एव्हरेस्टला नेपाळीमध्ये "सागरमाथा" (म्हणजे 'आकाशाचा शिखर') आणि तिबेटीमध्ये "चोमोलुंगमा" (म्हणजे 'ब्रह्मांडाची देवी आई') म्हणतात. त्याची अधिकृत उंची 8,848.86 मीटर आहे, जी नेपाळ आणि चीनने 2020 मध्ये संयुक्तपणे मोजली आणि घोषित केली. 📏

भौगोलिक स्थान (Geographical Location): हा पर्वत मुख्यत्वे नेपाळच्या खुंबू प्रदेश आणि चीनच्या तिबेट स्वायत्त प्रदेशाच्या दरम्यान आहे. तो हिमालयाच्या महालंगुर हिमाल उप-पर्वतरांगेचा भाग आहे. 🗺�

नामकरण (Naming): या पर्वताचे नाव 1865 मध्ये, ब्रिटिश सर्वेक्षक सर जॉर्ज एव्हरेस्ट यांच्या नावावर ठेवले गेले, ज्यांनी भारताचे सर्वेयर जनरल म्हणून काम केले होते. त्याआधी, त्याला "पीक XV" म्हणून ओळखले जात होते. 📝

पर्वतारोहणाचा इतिहास (History of Mountaineering): माउंट एव्हरेस्टवर पहिली यशस्वी चढाई 29 मे 1953 रोजी न्यूझीलंडचे एडमंड हिलरी 🇳🇿 आणि नेपाळचे तेनजिंग नोर्गे 🇳🇵 यांनी केली होती. हा पर्वतारोहणाच्या इतिहासातील एक मैलाचा दगड होता. 🧗�♂️

चढाईचे मार्ग (Climbing Routes): माउंट एव्हरेस्टवर चढाईचे दोन मुख्य मार्ग आहेत: नेपाळच्या बाजूने दक्षिण-पूर्व रिज आणि तिबेटच्या बाजूने उत्तर-पूर्व रिज। दक्षिण-पूर्व रिज हा सर्वात लोकप्रिय आणि तांत्रिकदृष्ट्या कमी आव्हानात्मक मार्ग मानला जातो. 🧭

हवामान आणि धोके (Weather and Dangers): एव्हरेस्टवर चढणे खूप धोकादायक आहे. येथील हवामान खूप अनपेक्षित असते, ज्यात जोरदार वारे, अचानक हिमवर्षाव आणि अतिशय थंडीचा समावेश आहे. पर्वतारोहकांना हिमस्खलन, खोल दऱ्या आणि 'डेथ झोन' (8,000 मीटरपेक्षा जास्त उंचीचा प्रदेश) मध्ये कमी ऑक्सिजन सारख्या आव्हानांचा सामना करावा लागतो. 🥶🌬�

वनस्पती आणि प्राणी (Flora and Fauna): एव्हरेस्टच्या बेस कॅम्पजवळ काही वनस्पती आणि प्राणी आढळतात, पण जास्त उंचीवर जीवनाचे अस्तित्व जवळपास अशक्य आहे. काही पक्षी जसे हिमालयन गिधाड 🦅 आणि याक 🐂 खालच्या उतारांवर दिसू शकतात.

पर्यटन आणि अर्थव्यवस्था (Tourism and Economy): माउंट एव्हरेस्ट नेपाळच्या अर्थव्यवस्थेत एक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. पर्वतारोहण मोहीम आणि ट्रेकिंगमधून लाखो डॉलरचा महसूल मिळतो, जो स्थानिक समुदायांना रोजगार आणि उत्पन्न प्रदान करतो. 💰

पर्यावरणाच्या चिंता (Environmental Concerns): एव्हरेस्टवरील वाढत्या पर्यटनामुळे पर्यावरणाला हानी होत आहे. पर्वतारोहकांनी टाकलेला कचरा 🚮 आणि मानवी मल एक मोठी समस्या बनली आहे. या समस्येवर मात करण्यासाठी स्वच्छता मोहिम राबविल्या जात आहेत.

जागतिक विक्रम (World Records): एव्हरेस्टशी संबंधित अनेक जागतिक विक्रम आहेत, जसे सर्वाधिक वेळा चढाई करण्याचा विक्रम (कामी रीता शेरपा 🏔�), ऑक्सिजनशिवाय चढाई करण्याचा विक्रम आणि सर्वात तरुण पर्वतारोहकाचा विक्रम. हे विक्रम मानवी धैर्य आणि चिकाटी दर्शवतात. 💪

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-10.08.2025-रविवार.
===========================================