अश्वत्थ मारुती पूजन: एक भक्तिमय सण- दिनांक: १६ ऑगस्ट, शनिवार-🌳🙏🪔✨🥣🕉️

[Atul Kaviraje]

अश्वत्थ मारुती पूजन: एक भक्तिमय सण-

दिनांक: १६ ऑगस्ट, शनिवार
विषय: अश्वत्थ मारुती पूजन
लेखाचा प्रकार: भक्तिपूर्ण, विवेचनात्मक, विस्तृत

अश्वत्थ मारुती पूजन, भारतीय संस्कृती आणि अध्यात्माचा एक अनोखा आणि पवित्र सण आहे. हा विशेषतः त्या भक्तांद्वारे साजरा केला जातो ज्यांना भगवान हनुमानाची कृपा हवी आहे. या पूजेत पिंपळाचे झाड (अश्वत्थ वृक्ष) आणि भगवान हनुमान (मारुती) यांचे एकत्र पूजन केले जाते. ही परंपरा हनुमानजींची शक्ती, समर्पण आणि निसर्गाप्रती आदर दर्शवते.

1. अश्वत्थ मारुती पूजनाचे महत्त्व
हिंदू धर्मात, पिंपळाच्या झाडाला देववृक्ष मानले जाते. याला ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांचे निवासस्थान मानले जाते. तसेच, भगवान हनुमानांना भगवान शिवाचा अकरावा रुद्रावतार मानले जाते. अश्वत्थ मारुती पूजनात या दोन्ही शक्तिशाली प्रतीकांचा संगम होतो, ज्यामुळे भक्तांना शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक शक्ती मिळते.

2. पूजनाची पद्धत
हे पूजन मुख्यतः शनिवारी केले जाते. भक्तजन सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करतात आणि स्वच्छ वस्त्र परिधान करतात. ते पिंपळाच्या झाडाजवळ जाऊन त्याची परिक्रमा करतात आणि जल अर्पण करतात. यानंतर, पिंपळाच्या झाडाखाली भगवान हनुमानाची मूर्ती किंवा चित्र ठेवून त्यांची पूजा केली जाते.

3. मंत्र आणि स्तोत्र
पूजेदरम्यान भक्त "ॐ श्री हनुमते नमः" आणि "अश्वत्थ मारुती स्तोत्र" चा जप करतात. हनुमान चालीसाचे पठण देखील या पूजेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. या मंत्रांच्या आणि स्तोत्रांच्या जपाने नकारात्मक ऊर्जा दूर होते आणि सकारात्मक ऊर्जेचा संचार होतो.

4. प्रसाद आणि अर्पण
पूजेनंतर, भक्त भगवान हनुमानांना गूळ, हरभरा, बुंदीचे लाडू आणि तुळशीचे पान अर्पण करतात. या वस्तूंचा प्रसाद म्हणून वाटप केला जातो. असे मानले जाते की या वस्तू अर्पण केल्याने हनुमानजी प्रसन्न होतात आणि भक्तांच्या इच्छा पूर्ण करतात.

5. निसर्गाचा आदर
अश्वत्थ मारुती पूजन हे निसर्गाप्रती आदराचे एक उदाहरण देखील आहे. पिंपळाचे झाड, ज्याला वैज्ञानिकदृष्ट्या फायकस रेलिगियोसा (Ficus religiosa) म्हणतात, रात्रीही ऑक्सिजन सोडते. या पूजनाच्या माध्यमातून आपण निसर्ग आणि पर्यावरणाच्या संरक्षणाचे महत्त्व समजून घेतो.

6. आरोग्य आणि शांती
असे मानले जाते की या पूजनाने अनेक प्रकारचे शारीरिक आणि मानसिक फायदे होतात. हनुमानजींना अष्ट सिद्धी नऊ निधी देणारे म्हटले आहे. त्यांच्या पूजेने भक्तांना बल, बुद्धी, विद्या आणि धैर्य मिळते. पिंपळाच्या झाडाची परिक्रमा केल्याने मन शांत होते आणि आरोग्यात सुधारणा होते.

7. शनिवाराचे विशेष महत्त्व
शनिवार हा भगवान शनिदेवांना समर्पित आहे. ज्योतिषशास्त्रानुसार, भगवान हनुमानाची पूजा केल्याने शनिदेवाच्या प्रकोपापासून संरक्षण होते. त्यामुळे, अश्वत्थ मारुती पूजन शनिवारी अत्यंत शुभ मानले जाते. ज्यांच्या कुंडलीत शनीचा दोष आहे, त्यांच्यासाठी हे पूजन लाभदायक आहे.

8. सामाजिक आणि सांस्कृतिक पैलू
हे पूजन भक्तांना एकत्र आणते, ज्यामुळे सामाजिक सलोखा आणि बंधुत्व वाढते. अनेक गावांमध्ये आणि शहरांमध्ये लोक मिळून या पूजेचे आयोजन करतात. ही परंपरा आपल्या धार्मिक श्रद्धा मजबूत करते आणि येणाऱ्या पिढ्यांना आपल्या संस्कारांशी जोडते.

9. भक्तीचा संकल्प आणि संदेश
अश्वत्थ मारुती पूजन आपल्याला हा संदेश देतो की भक्ती केवळ मंदिरापर्यंत मर्यादित नाही. आपण निसर्गातही देवाचे वास्तव्य पाहू शकतो. हे पूजन आपल्याला निस्वार्थ सेवा, समर्पण आणि कर्तव्याचे पालन करण्याची प्रेरणा देते, ज्या प्रकारे हनुमानजींनी भगवान रामाची सेवा केली होती.

10. आधुनिक युगात अश्वत्थ मारुती पूजन
आजच्या व्यस्त जीवनातही, लोक या पूजेसाठी वेळ काढतात. सोशल मीडियावरही लोक या सणाशी संबंधित संदेश आणि चित्रे शेअर करतात. हे दर्शवते की आपल्या जुन्या परंपरा आजही जिवंत आहेत आणि लोकांच्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

प्रतीके आणि इमोजी:

पिंपळाचे झाड 🌳: पवित्रता, ज्ञान, निसर्ग

हनुमानजी 🙏: शक्ती, समर्पण, भक्ती

दिवा 🪔: प्रकाश, ज्ञान, सकारात्मकता

टिळक ✨: पवित्रता, आशीर्वाद

गूळ-हरभरा 🥣: साधेपणा, प्रसाद

मंदिर 🕉�: श्रद्धा, आध्यात्मिकता

इमोजी सारांश:
🌳🙏🪔✨🥣🕉�

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-16.08.2025-शनिवार.
===========================================