श्रावणी सोमवार शिवपूजन, शिवामुठ-जवस-शिव ॐ ➡️ श्रावण 🌧️➡️ सोमवार 🙏➡️ पूजा-अभिषे

[Atul Kaviraje]

श्रावणी सोमवार शिवपूजन, शिवामुठ-जवस-

मराठी लेख: श्रावणी सोमवार: शिवपूजन आणि शिवामूठचे महत्त्व-

श्रावण महिना, ज्याला सावन देखील म्हणतात, भारतीय संस्कृती आणि धर्मात एक विशेष स्थान आहे. हा महिना भगवान शंकराला समर्पित आहे आणि या महिन्यात केलेल्या पूजेचे फळ अनेक पटींनी अधिक मिळते असे मानले जाते. या संपूर्ण महिन्यात, विशेषतः सोमवारी, शिव मंदिरांमध्ये भाविकांची प्रचंड गर्दी असते. श्रावण सोमवारी व्रत आणि पूजा केल्याने शिवाची कृपा मिळवण्याचा हा एक सोपा आणि प्रभावी मार्ग मानला जातो.

1. श्रावण महिन्याचा परिचय आणि महत्त्व 🌺🌿🔔
श्रावण महिना, जो सहसा जुलै किंवा ऑगस्टमध्ये येतो, वर्षातील पाचवा महिना आहे. हा पावसाळ्याचा काळ असतो, जेव्हा निसर्ग हिरवागार होतो. पौराणिक कथेनुसार, समुद्रमंथनातून जेव्हा हलाहल नावाचे भयंकर विष बाहेर पडले, तेव्हा सृष्टीला वाचवण्यासाठी भगवान शिवाने ते स्वतः प्राशन केले. विषाचा प्रभाव कमी करण्यासाठी सर्व देवतांनी त्यांना पाणी अर्पण केले. म्हणूनच, श्रावणात शिवाला पाणी अर्पण करणे खूप शुभ मानले जाते. हा महिना आपल्याला निसर्गाशी जोडले जाण्याची आणि त्यागाची भावना शिकवतो.

2. श्रावण सोमवाराची विशेषता 🙏💧🧘�♀️
शिवजींची पूजा दररोज केली जाते, पण श्रावण महिन्यातील सोमवार सर्वात खास मानला जातो. 'सोम' चा अर्थ चंद्राशी देखील आहे, जो भगवान शंकराच्या मस्तकावर शोभतो. सोमवार हा शिवानेचा दिवस मानला जातो आणि जेव्हा हा दिवस श्रावण महिन्याच्या पवित्र काळात येतो, तेव्हा त्याचे महत्त्व आणखी वाढते. या दिवशी उपवास आणि पूजा केल्याने इच्छा पूर्ण होतात आणि जीवनात सुख-समृद्धी येते.

3. पौराणिक कथा आणि शिवाची महिमा 🐍🌙🔱
शिव हे सृष्टीचे संहारक आणि पालक आहेत. असे मानले जाते की श्रावण महिन्यात माता पार्वतींनी शिवजींना पती म्हणून मिळवण्यासाठी कठोर तपस्या केली होती आणि सोमवारी उपवास देखील केला होता. त्यांच्या तपस्येने प्रसन्न होऊन शिवाने त्यांना आपली पत्नी म्हणून स्वीकारले. यामुळे, अविवाहित मुली चांगला वर मिळवण्यासाठी श्रावण सोमवारी उपवास करतात. याशिवाय, समुद्रमंथनाच्या घटनेने देखील या महिन्याला शिवाला समर्पित होण्याचे प्रतीक बनवले आहे.

4. शिवामूठचा विधी 🙏🌾🌰
शिवामूठ म्हणजे 'शिवावर मूठभर धान्य अर्पण करणे'. हा श्रावण सोमवारी व्रताचा एक अविभाज्य भाग आहे. प्रत्येक सोमवारी, मूठभर विशेष प्रकारचे धान्य शिवलिंगावर अर्पण केले जाते. हे विशेषतः कुमारिका आणि सौभाग्यवती स्त्रिया करतात. हा विधी या गोष्टीचे प्रतीक आहे की व्यक्ती आपल्या समृद्धीचा एक छोटासा भाग देवाला समर्पित करते आणि त्या बदल्यात त्याला त्यांची कृपा आणि आशीर्वाद मिळतात.

5. पहिल्या सोमवारी: जवस 🌿🌾✨
श्रावण महिन्याच्या पहिल्या सोमवारी शिवामूठमध्ये जवस (ज्वारी) अर्पण केली जाते. उदाहरणार्थ: तुमच्याकडे जवस नसल्यास, तुम्ही तांदूळ किंवा गहू देखील अर्पण करू शकता, परंतु जवसचे विशेष महत्त्व आहे. जवस जीवनात सुख-शांती आणि समृद्धी आणणारे मानले जाते. हे धान्य आपल्याला शिकवते की ज्याप्रकारे बियातून रोप तयार होते, त्याचप्रकारे आपल्या भक्तीतून जीवनात सकारात्मकता आणि आनंद पसरतो. जवस अर्पण केल्याने आरोग्य, शांती आणि यश मिळते.

6. शिवपूजनाची सोपी पद्धत 🧘�♂️🔔🌸
शिवपूजन अत्यंत सोपे आहे, पण भक्तीभावाने केले पाहिजे.

सकाळी लवकर उठा: स्नान करून स्वच्छ कपडे घाला.

संकल्प: मनात शिवजींच्या पूजेचा संकल्प घ्या.

अभिषेक: शिवलिंगावर पाणी, दूध, दही, मध, तूप आणि पुन्हा पाण्याचा अभिषेक करा.

अर्पण: बेलपत्र, शमीपत्र, धोतरा, रुईची फुले आणि भस्म अर्पण करा.

शिवामूठ: आपल्या मुठीत पहिल्या सोमवारी जवस घेऊन शिवमंत्राचा जप करत श्रद्धापूर्वक शिवलिंगावर अर्पण करा.

आरती आणि मंत्रजप: 'ॐ नमः शिवाय' मंत्राचा जप करा आणि शेवटी आरती करा.

7. व्रताचे महत्त्व आणि लाभ 🍎🧘�♀️✨
श्रावण सोमवारी उपवास केवळ धार्मिकच नाही, तर वैज्ञानिक दृष्टिकोनातूनही फायदेशीर आहे. या दिवशी उपवास केल्याने शरीराची शुद्धी होते. यामुळे आत्म-नियंत्रण शिकवले जाते आणि मन शांत राहते. हे व्रत आपल्याला आपल्या इच्छांवर नियंत्रण ठेवण्यास आणि देवाप्रती समर्पण भाव जागृत करण्यास मदत करते. आध्यात्मिकदृष्ट्या, हे आपल्याला शिवाच्या जवळ घेऊन जाते आणि आंतरिक शांती प्रदान करते.

8. मनोकामना आणि प्रार्थना 🙏❤️✨
भक्त आपापल्या विविध मनोकामनांसह शिवाद्वारे येतात. अविवाहित मुली चांगला वर मिळवण्यासाठी, विवाहित स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि कुटुंबाच्या सुख-शांतीसाठी, आणि इतर भक्त धन, समृद्धी, आरोग्य आणि मोक्षासाठी प्रार्थना करतात. शिव अत्यंत दयाळू आहेत आणि असे म्हटले जाते की ते खऱ्या मनाने केलेल्या प्रत्येक प्रार्थनेची दखल घेतात.

9. भक्तीची उदाहरणे 📖💖🌟
पौराणिक कथांमध्ये अशी अनेक उदाहरणे आहेत जिथे खऱ्या भक्तीने अशक्य गोष्टी शक्य केल्या आहेत. उदाहरणार्थ: मार्कंडेय ऋषींची कथा, ज्यांनी आपल्या भक्तीने मृत्यूचा देव यम यांनाही हरवले. त्याचप्रमाणे, रावणाने आपल्या कठोर तपस्येने शिवजींना प्रसन्न केले आणि अनेक वरदान मिळवले. या कथा आपल्याला शिकवतात की भक्तीमध्ये असीम शक्ती असते.

10. निष्कर्ष: श्रद्धा आणि समर्पणाचा सण 🧘�♀️💖🔔
श्रावण महिना आणि त्याचे सोमवार केवळ धार्मिक विधी नाहीत, तर ते श्रद्धा, समर्पण आणि निसर्गाबद्दल आदर व्यक्त करण्याचा सण आहेत. ते आपल्याला शिकवतात की जीवनात कितीही अडचणी आल्या तरी, खरी भक्ती आणि विश्वासाने आपण प्रत्येक आव्हानाचा सामना करू शकतो. हा महिना आपल्याला आपल्या मुळाशी जोडतो आणि देवाप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याची संधी देतो.

📝 इमोजी सारांश
शिव ॐ ➡️ श्रावण 🌧�➡️ सोमवार 🙏➡️ पूजा-अभिषेक 💧➡️ शिवामूठ 🌾➡️ जवस 🌿➡️ मनोकामना ✨➡️ भक्ती 💖➡️ शांती 🧘➡️ मोक्ष 🌟

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-18.08.2025-सोमवार.
===========================================