अरुण जेटली: एक दूरदृष्टीचे नेतृत्व आणि भारताचे शिल्पकार जन्म: २५ ऑगस्ट १९५२-3-

[Atul Kaviraje]

अरुण जेटली (Arun Jaitley): २५ ऑगस्ट १९५२ - भारताचे माजी अर्थमंत्री आणि भाजपचे ज्येष्ठ नेते.-

अरुण जेटली: एक दूरदृष्टीचे नेतृत्व आणि भारताचे शिल्पकार

७. अर्थमंत्री आणि आर्थिक सुधारणा (Finance Minister & Economic Reforms) 💰
२०१४ मध्ये नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील भाजप सरकार सत्तेवर आल्यानंतर अरुण जेटली यांची भारताचे अर्थमंत्री म्हणून नियुक्ती झाली. या काळात त्यांनी अनेक ऐतिहासिक आर्थिक सुधारणा केल्या:

वस्तू आणि सेवा कर (GST): 'एक देश, एक कर' (One Nation, One Tax) या संकल्पनेवर आधारित जीएसटीची अंमलबजावणी हे त्यांचे सर्वात मोठे आर्थिक योगदान मानले जाते. या करप्रणालीमुळे देशातील अप्रत्यक्ष करप्रणाली सुटसुटीत झाली आणि आर्थिक एकीकरण साधले गेले.

नोटबंदी (Demonetization): ८ नोव्हेंबर २०१६ रोजी ५०० आणि १००० रुपयांच्या नोटा चलनातून रद्द करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. काळ्या पैशाला आळा घालणे, दहशतवादाला मिळणारा निधी थांबवणे आणि डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन देणे हा यामागील उद्देश होता.

अर्थसंकल्प (Budgets): त्यांनी सादर केलेले अर्थसंकल्प हे विकासाभिमुख आणि दूरगामी परिणाम करणारे होते. पायाभूत सुविधा, कृषी क्षेत्र आणि सामाजिक योजनांवर त्यांनी विशेष लक्ष केंद्रित केले.

दिवाळखोरी आणि दिवाळखोरी संहिता (Insolvency and Bankruptcy Code - IBC): आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि बुडीत कर्जे वसूल करण्यासाठी त्यांनी IBC कायदा आणला, ज्यामुळे बँकिंग क्षेत्राला मोठा फायदा झाला.

८. प्रमुख उपलब्धी आणि योगदान (Key Achievements & Contributions) ✨
जेटली यांनी केवळ अर्थमंत्री म्हणूनच नव्हे, तर एक कुशल संसदपटू म्हणूनही आपली छाप पाडली. ते उत्तम वक्ते होते आणि संसदेत तसेच सार्वजनिक व्यासपीठांवर त्यांचे भाषण ऐकण्यासाठी लोक उत्सुक असत. त्यांचे कायदेशीर ज्ञान त्यांना अनेक धोरणात्मक निर्णय घेण्यास आणि त्यांची अंमलबजावणी करण्यास उपयुक्त ठरले. त्यांनी राजकीय ध्रुवीकरण कमी करण्याचा प्रयत्न केला आणि विरोधी पक्षांशीही सौहार्दपूर्ण संबंध राखले.

९. आव्हाने आणि टीका (Challenges & Criticisms) 🚧
अर्थमंत्री म्हणून काम करताना अरुण जेटली यांना अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागले. जीएसटी आणि नोटबंदी यांसारख्या मोठ्या आर्थिक सुधारणांवरून त्यांना विरोधी पक्ष आणि काही अर्थतज्ञांकडून टीकेला सामोरे जावे लागले. या निर्णयांच्या अंमलबजावणीतील काही अडचणींवरूनही प्रश्नचिन्ह उपस्थित करण्यात आले. मात्र, जेटली यांनी या टीकांना धैर्याने सामोरे जात, आपल्या धोरणांचे समर्थन केले आणि त्यांच्या अंमलबजावणीसाठी अथक प्रयत्न केले.

१०. निष्कर्ष आणि वारसा (Conclusion and Legacy) 🌟
अरुण जेटली हे भारतीय राजकारणातील एक अष्टपैलू व्यक्तिमत्व होते, ज्यांनी आपल्या बुद्धिमत्तेने, वक्तृत्वाने आणि प्रशासकीय कौशल्याने एक वेगळी ओळख निर्माण केली. एक विद्यार्थी नेता, यशस्वी वकील, प्रभावी संसदपटू आणि दूरदृष्टीचे अर्थमंत्री म्हणून त्यांनी देशाच्या विकासात मोलाचे योगदान दिले. जीएसटी आणि नोटबंदी यांसारख्या त्यांच्या आर्थिक सुधारणांनी भारताच्या आर्थिक इतिहासात एक नवा अध्याय लिहिला. त्यांचे विचार, त्यांची कार्यपद्धती आणि देशाप्रती असलेले त्यांचे समर्पण भावी पिढ्यांना नेहमीच प्रेरणा देत राहील. अरुण जेटली हे खऱ्या अर्थाने भारताचे एक शिल्पकार होते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-25.08.2025-सोमवार.
===========================================