ऋषी पंचमी: त्याग आणि तपस्येचा पवित्र सण-

[Atul Kaviraje]

ऋषी पंचमी: त्याग आणि तपस्येचा पवित्र सण-

ऋषी पंचमीवर एक सुंदर कविता-

पहिली कडवी:
भाद्रपद शुक्ल पंचमी आली,
भक्तीची सावली सोबत आणली.
सप्त ऋषींना आमचा नमस्कार,
ज्यांनी ज्ञानाचा दिला आधार.

अर्थ: भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील पंचमी तिथी आली आहे, जी आपल्यासोबत भक्तीची गहन भावना घेऊन आली आहे. आम्ही त्या सप्त ऋषींना वंदन करतो, ज्यांनी आम्हाला ज्ञानाचा मार्ग दाखवला.

दुसरी कडवी:
त्याग आणि तपस्येचा आहे हा दिवस,
साधनेने भरलेला प्रत्येक क्षण.
नारी शक्तीचा आहे हा सन्मान,
जी करते व्रताने आत्म-ज्ञान.

अर्थ: हा दिवस त्याग आणि तपस्येला समर्पित आहे, आणि याचा प्रत्येक क्षण साधनेने भरलेला आहे. हा सण नारी शक्तीचा सन्मान करतो, जी या व्रताच्या माध्यमातून आत्म-ज्ञान प्राप्त करते.

तिसरी कडवी:
गंगाजलने स्नान करूनी तन,
पवित्र करूया आपले मन.
व्रताचे नियम आहेत अति कठोर,
पण देतात मनाला एक नवी दिशा.

अर्थ: गंगाजलने शरीराला स्नान घालून मनालाही शुद्ध केले जाते. या व्रताचे नियम जरी कठोर असले तरी ते मनाला एक नवी दिशा देतात.

चौथी कडवी:
फळे आणि कंद आहेत आजचे भोजन,
नांगरलेल्या धान्याचा नाही एकही कण.
हे आहे निसर्गाशी जोडले जाण्याचे प्रतीक,
जे जीवनाला बनवते सात्विक.

अर्थ: या व्रतात केवळ फळे आणि कंद खाल्ले जातात, आणि नांगरलेल्या जमिनीतील धान्याचा एकही कण खाल्ला जात नाही. हा नियम निसर्गाशी आपल्या जोडणीचे प्रतीक आहे, जो आपले जीवन शुद्ध आणि साधे बनवतो.

पाचवी कडवी:
सप्त ऋषींची मूर्ती सजवली,
हळद-कुंकू, अक्षतांनी पूजा रचली.
अंधारातून प्रकाशाकडे,
नेले त्यांनी जीवनाच्या दिशेने.

अर्थ: सप्त ऋषींची मूर्ती किंवा चित्र सजवले जाते आणि हळद-कुंकू आणि अक्षतांनी त्यांची पूजा केली जाते. ते आपल्याला अंधारातून प्रकाशाकडे घेऊन जाणारे मार्गदर्शक आहेत.

सहावी कडवी:
मनाची शुद्धी आणि पवित्रता आहे सार,
दूर होतात सर्व पापांचे भार.
मोक्षाचा मार्ग दाखवतो हे व्रत,
हरपून घेतो जीवनातील सर्व संकट.

अर्थ: या व्रताचे सार मनाची शुद्धी आणि पवित्रता आहे, ज्यामुळे सर्व पापांचे ओझे दूर होते. हे व्रत मोक्षाचा मार्ग दाखवते आणि जीवनातील सर्व दु:ख हरवून घेते.

सातवी कडवी:
ऋषी पंचमीचा हा पवित्र सण,
देतो जीवनाला एक नवा मान.
आध्यात्मिक चेतना जागृत करतो,
सुख, समृद्धी घरात घेऊन येतो.

अर्थ: ऋषी पंचमीचा हा पवित्र सण जीवनाला एक नवीन प्रतिष्ठा देतो. हा आपली आध्यात्मिक चेतना जागृत करतो आणि घरात सुख आणि समृद्धी आणतो.

--अतुल परब
--दिनांक-28.08.2025-गुरुवार.
===========================================