न्यायव्यवस्थेतील सुधारणा: प्रलंबित खटल्यांचा भार आणि उपाययोजना-'न्यायाची हाक'-

[Atul Kaviraje]

न्यायव्यवस्थेतील सुधारणा: प्रलंबित खटल्यांचा भार आणि उपाययोजना-

न्यायिक प्रणालीमध्ये सुधारणा: प्रलंबित खटल्यांचे ओझे आणि उपाय-

'न्यायाची हाक'-

1. पहिली ओळ
न्यायालयाच्या भिंतींमध्ये, घुमते आहे एक हाक,
प्रलंबित खटल्यांचे आहे, मोठे ओझे.
न्यायाच्या मार्गावर, आहे हा अंधार,
प्रत्येक पीडिताला, आहे तुझी प्रतीक्षा.

अर्थ: ही ओळ न्यायालयांमध्ये प्रलंबित खटल्यांच्या ओझ्याचे वर्णन करते आणि सांगते की न्यायाच्या मार्गात अंधार आहे आणि प्रत्येक पीडित न्यायाची वाट पाहत आहे.

2. दुसरी ओळ
न्यायाधीशांची कमतरता आहे, कमी आहे त्यांचे बळ,
कसे निकाली काढणार लाखो खटले, हा आहे मोठा प्रश्न.
फाईल्सच्या ओझ्याखाली, हे आहेत हवालदिल,
जनतेचा विश्वास, कुठेही नष्ट होऊ नये.

अर्थ: या ओळीत न्यायाधीशांची कमतरता आणि त्यांच्यावरील कामाच्या ओझ्याचे वर्णन आहे, ज्यामुळे न्यायिक प्रणालीवर मोठा दबाव आहे.

3. तिसरी ओळ
प्रक्रिया आहे लांब, आणि रस्ता आहे गुंतागुंतीचा,
तारीख पे तारीख, फक्त हेच आहे.
वकिलांच्या फीमध्ये, धन संपून जाते,
गरिबांना मिळत नाही, आसरा.

अर्थ: ही ओळ न्याय प्रक्रियेच्या गुंतागुंतीचे आणि अनावश्यक विलंबाचे वर्णन करते, ज्यामुळे सामान्य जनतेला आर्थिक आणि मानसिक त्रास होतो.

4. चौथी ओळ
तंत्रज्ञानाचा वापर करा, आणा डिजिटल क्रांती,
ई-कोर्टमुळे होवो, न्यायात शांती.
ऑनलाईन सुनावणीमुळे, मनातील शंका दूर होवो,
वेळ वाचो, सुखाची प्राप्ती होवो.

अर्थ: ही ओळ न्याय प्रणालीत तंत्रज्ञानाचा वापर करण्याचे सुचवते, जसे की ई-कोर्ट आणि ऑनलाईन सुनावणी, जेणेकरून प्रक्रिया वेगवान होईल.

5. पाचवी ओळ
मध्यस्थीचा मार्ग, स्वीकारा प्रिय,
परस्पर समेटामुळे, सर्वजण बाजूला होतील.
लोक अदालत देखील, करतात अद्भुत काम,
वेळ वाचवतात, अंधार दूर करतात.

अर्थ: या ओळीत पर्यायी विवाद निवारण (ADR) पद्धतींचे महत्त्व सांगितले आहे, जे खटले न्यायालयाबाहेर निकाली काढण्यास मदत करतात.

6. सहावी ओळ
कायदेशीर शिक्षणात, होवो नवीन सुधारणा,
नैतिकतेचा धडा, शिकवला जावो प्रत्येक वेळी.
वकीलही करोत, न्यायाचा प्रसार,
होवो देशात, न्यायाचा विस्तार.

अर्थ: ही ओळ कायदेशीर शिक्षणात सुधारणा आणि वकिलांच्या नैतिकतेवर भर देते, जेणेकरून न्याय व्यवस्था अधिक चांगली होईल.

7. सातवी ओळ
न्यायपालिका, सरकार, आणि आम्ही सर्व,
मिळून करू या आव्हानाचा सामना आता.
प्रत्येक नागरिकाला मिळो, जलद न्यायाची मदत,
सशक्त राष्ट्राचा होवो, हेच आहे तेव्हा.

अर्थ: ही ओळ सर्व भागधारकांना, जसे की न्यायपालिका, सरकार आणि नागरिकांना, एकत्र येऊन काम करण्याचे आवाहन करते, जेणेकरून प्रत्येक नागरिकाला जलद न्याय मिळू शकेल.

--अतुल परब
--दिनांक-29.08.2025-शुक्रवार.
===========================================