लाख (Lacquer) 🎨✨-2-🌿➡️🧪➡️🎨➡️✨➡️🛡️➡️🏆

[Atul Kaviraje]

विश्वकोश: लाख (Lacquer) 🎨✨-

लाख (Lacquer) एक कठीण, टिकाऊ आणि अनेकदा सजावटी, संरक्षणात्मक थर असतो जो लाकूड, धातू आणि इतर सामग्रीच्या पृष्ठभागावर लावला जातो. हा एक विशेष प्रकारचा रेझिन किंवा वार्निश असतो जो सुकल्यावर एक चमकदार आणि संरक्षणात्मक आवरण तयार करतो. याचा उपयोग शतकानुशतके कला, फर्निचर आणि हस्तकलांमध्ये होत आहे, विशेषतः आशियामध्ये.

6. लाखची वैशिष्ट्ये ✨🛡�

टिकाऊपणा: हा ओरखडे, ओलावा आणि रासायनिक पदार्थांप्रति अत्यंत प्रतिरोधी आहे.

चमक: लाखमुळे एक खोल, चमकदार पृष्ठभाग मिळतो जो खूप आकर्षक दिसतो.

सौंदर्य: याला विविध रंग आणि शैलींमध्ये बनवता येते, ज्यामुळे ते सजावटी कलेसाठी आदर्श आहे.

7. लाख कलेची उदाहरणे 🏯🎨

जपानी "माकी-ए" (Maki-e): ही एक जपानी लाख तंत्र आहे ज्यात सोने आणि चांदीच्या पावडरचा उपयोग करून गुंतागुंतीच्या डिझाईन बनवल्या जातात.

चायनीज "डिओयू" (Diaoyu): ही एक कोरीव लाख तंत्र आहे ज्यात लाखच्या अनेक थरांना कोरून डिझाईन बनवले जाते.

व्हिएतनामी लाख चित्रकला: ही एक अशी कला आहे जिथे चित्रे तयार करण्यासाठी लाख, अंड्याच्या टरफला आणि शिंपल्याच्या आतल्या बाजूचा (mother-of-pearl) उपयोग केला जातो.

8. लाख आणि वार्निशमधील फरक 🤔

लाख (Lacquer): सिंथेटिक किंवा नैसर्गिक रेझिनपासून बनलेला असतो आणि लवकर सुकतो. तो सॉल्व्हेंटच्या वाष्पीकरणाने कठीण होतो.

वार्निश (Varnish): तेल आणि रेझिनचे मिश्रण असते, जे हळूहळू ऑक्सिडेशनद्वारे कठीण होते. तो लाखपेक्षा कमी टिकाऊ आणि चमकदार असू शकतो.

9. पर्यावरण आणि आरोग्याचे धोके ⚠️

नैसर्गिक लाख: काही लोकांना नैसर्गिक लाखमुळे ऍलर्जी होऊ शकते, ज्यामुळे त्वचेवर पुरळ येऊ शकतात.

सिंथेटिक लाख: यात हानिकारक वाष्पशील कार्बनिक संयुगे (VOCs) असू शकतात, त्यामुळे ते हवेशीर ठिकाणी लावावे.

10. लाखचा वारसा 🏆
लाख एक प्राचीन कला आणि विज्ञान आहे जे आधुनिक तंत्रज्ञानासोबत विकसित होत आहे. हे केवळ एक संरक्षणात्मक आवरण नाही, तर हा एक कला प्रकार देखील आहे जो मानवी सर्जनशीलता आणि संयमाचे प्रतीक आहे.

संक्षेपामध्ये इमोजी: 🌿➡️🧪➡️🎨➡️✨➡️🛡�➡️🏆

🌿 (पान): नैसर्गिक लाख

🧪 (चाचणी नळी): सिंथेटिक लाख

🎨 (कलाकार पॅलेट): कला आणि सजावट

✨ (चमक): चमक आणि सौंदर्य

🛡� (ढाल): संरक्षणात्मक गुणधर्म

🏆 (कप): कला आणि वारसामध्ये महत्त्व

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-13.09.2025-शनिवार.
===========================================