राम बोळचंद जेठमलानी-१४ सप्टेंबर १९२३-भारतीय वकील व राजकारणी-1-👨‍⚖️⚖️🇮🇳🧠🗣️

[Atul Kaviraje]

राम बोळचंद जेठमलानी-१४ सप्टेंबर १९२३-भारतीय वकील व राजकारणी-

राम जेठमलानी: एक वादळी व्यक्तिमत्व 👨�⚖️🗣�🇮🇳-

दिनांक: १४ सप्टेंबर (त्यांच्या जयंतीनिमित्त)

१. परिचय 🌟
राम बोळचंद जेठमलानी (१४ सप्टेंबर १९२३ - ८ सप्टेंबर २०१९) हे भारतीय राजकारण आणि न्यायव्यवस्थेतील एक असे व्यक्तिमत्व होते, ज्यांनी आपल्या जीवनातील प्रत्येक टप्प्यावर आपली छाप सोडली. सिंध प्रांतात (आता पाकिस्तानमध्ये) जन्मलेल्या जेठमलानी यांनी केवळ १७ व्या वर्षी कायद्याची पदवी घेतली आणि भारताच्या फाळणीनंतर ते मुंबईला आले. त्यांच्या बुद्धिमत्तेची चमक, कायद्याचे सखोल ज्ञान आणि स्पष्टवक्तेपणा यामुळे ते लवकरच एक नामांकित वकील आणि त्यानंतर एक महत्त्वाचे राजकारणी बनले.

२. सुरुवातीचे कायदेशीर कारकीर्द ⚖️📚
जेठमलानी यांनी वकिलीच्या सुरुवातीच्या काळातच आपली कुशाग्र बुद्धिमत्ता सिद्ध केली. त्यांचे कायदेशीर युक्तिवाद धारदार असत आणि ते कोणत्याही दबावाला बळी पडत नसत. त्यांच्यासाठी कायद्याचे राज्य आणि न्याय हे सर्वोच्च होते. त्यांनी अनेक महत्त्वाच्या खटल्यांमध्ये काम केले, ज्यामुळे त्यांना देशभरात ओळख मिळाली. त्यांची कायदेशीर क्षेत्रातील निष्ठा आणि अदम्य उत्साह त्यांच्या कार्याचे वैशिष्ट्य होते.

उदाहरण: सुरुवातीच्या काळात त्यांनी अनेक सामान्य नागरिकांच्या बाजूने लढा दिला आणि न्याय मिळवून दिला.

३. राजकीय प्रवेश आणि चढ-उतार 🗳�⬆️⬇️
जेठमलानी यांनी केवळ न्यायव्यवस्थेतच नाही, तर राजकारणातही आपला ठसा उमटवला. त्यांनी विविध राजकीय पक्षांसोबत काम केले, कधी सत्ताधारी पक्षात तर कधी विरोधकांच्या भूमिकेत. ते लोकसभेचे आणि राज्यसभेचे सदस्य होते आणि केंद्र सरकारमध्ये कायदा मंत्री आणि नगरविकास मंत्री अशी पदेही त्यांनी भूषवली. त्यांच्या राजकीय प्रवासात अनेक चढ-उतार आले, पण त्यांनी कधीही आपली मते व्यक्त करण्यास कच खाल्ला नाही.

उदाहरण: १९७० च्या दशकात आणीबाणीच्या काळात त्यांनी इंदिरा गांधी सरकारच्या धोरणांवर तीव्र टीका केली आणि त्याविरोधात आवाज उठवला.

४. महत्त्वाचे कायदेशीर प्रकरणे 📜🧑�⚖️
राम जेठमलानी यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत अनेक ऐतिहासिक खटले लढले. हे खटले केवळ त्यांच्या कायदेशीर कौशल्याचेच नव्हे, तर त्यांच्या धाडसाचेही प्रतीक होते. त्यांनी अनेकदा विवादास्पद व्यक्तींची बाजू मांडली, ज्यासाठी त्यांच्यावर टीकाही झाली, पण त्यांनी नेहमीच "प्रत्येक व्यक्तीला कायदेशीर प्रतिनिधित्व मिळण्याचा अधिकार आहे" या तत्त्वाचे समर्थन केले.

उदाहरणे:

नानावटी खटला (K. M. Nanavati Case): हा एक गाजलेला खटला होता, ज्यात त्यांनी बचाव पक्षाची बाजू मांडली.

बोफोर्स घोटाळा (Bofors Scandal): या घोटाळ्यात त्यांनी आरोपींच्या बाजूने युक्तिवाद केला.

हर्षद मेहता घोटाळा (Harshad Mehta Scam): यातही त्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

लालकृष्ण अडवाणी यांचा हवाला खटला: त्यांनी अडवाणींची बाजू प्रभावीपणे मांडली.

५. धाडसी आणि स्पष्टवक्ते व्यक्तिमत्व 🗣�🦁
जेठमलानी हे त्यांच्या धाडसी आणि स्पष्टवक्ते स्वभावासाठी ओळखले जात होते. ते कोणत्याही पदावर असताना किंवा विरोधात असतानाही आपली मते ठामपणे मांडत असत. त्यांच्या बोलण्यातून, लेखनातून आणि युक्तिवादातून त्यांचा आत्मविश्वास नेहमीच झळकत असे. त्यांना कोणत्याही विषयावर बोलण्याची किंवा कोणावरही टीका करण्याची भीती वाटत नसे, मग ती व्यक्ती कितीही मोठी असो.

उदाहरण: त्यांनी अनेकदा तत्कालीन सरकारांच्या धोरणांवर आणि उच्च न्यायालयांच्या निर्णयांवरही कठोर शब्दांत टीका केली.

६. राज्यघटना आणि कायद्याचे जाणकार 📖🏛�
भारतीय राज्यघटनेचे आणि कायद्याचे ते एक मोठे अभ्यासक होते. त्यांचे कायद्याचे ज्ञान सखोल होते आणि कोणत्याही कायदेशीर मुद्द्यावर ते अत्यंत बारकाईने विश्लेषण करू शकत होते. त्यांच्या मते, कायदा हा केवळ पुस्तकी ज्ञानाचा भाग नसून, सामाजिक न्याय आणि नैतिक मूल्यांचा आधार आहे. त्यांचे युक्तिवाद अनेकदा कायदेशीर सिद्धांतांवर आधारित असत, जे न्यायव्यवस्थेसाठी मार्गदर्शक ठरत असत.

उदाहरण: त्यांनी अनेकदा संविधानिक पेचप्रसंगांवर आपले मत मांडले, जे आजही कायदेशीर चर्चेचा भाग आहेत.

इमोजी सारांश:
👨�⚖️⚖️🇮🇳🧠🗣� fearless lawyer, politician, constitutional expert, always spoke his mind, left a significant mark on Indian law and politics.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.09.2025-रविवार.
===========================================