राष्ट्रीय भोजन ही औषधि है दिवस: स्वास्थ्य का मंत्र-रविवार, १४ सप्टेंबर, २०२५-

[Atul Kaviraje]

राष्ट्रीय भोजन ही औषधि है दिवस-स्वास्थ्य-शैक्षणिक, स्वस्थ भोजन-

राष्ट्रीय भोजन ही औषधि है दिवस: स्वास्थ्य का मंत्र-

आज, रविवार, १४ सप्टेंबर, २०२५, संपूर्ण भारतात 'राष्ट्रीय भोजन ही औषधि है दिवस' साजरा होत आहे. हा दिवस आपल्याला हे स्मरण करून देतो की आपले आरोग्य चांगले राखण्यासाठी योग्य आहार किती महत्त्वाचा आहे. हा दिवस केवळ एक औपचारिक उत्सव नाही, तर निरोगी जीवनशैली आणि पौष्टिक आहाराबद्दल जागरूकता निर्माण करण्याचा एक प्रयत्न आहे. 'जेवण हीच औषध आहे' या तत्त्वावर आधारित हा दिवस आपल्याला शिकवतो की आजारपणावर उपचार करण्याऐवजी, योग्य आहाराने त्यांना रोखणे अधिक महत्त्वाचे आहे. 🥦🍎🧘�♀️

राष्ट्रीय भोजन ही औषधि है दिवस: १० प्रमुख बिंदू
'भोजन ही औषधि है' चा अर्थ:

या सिद्धांताचा मूळ ग्रीक चिकित्सक हिप्पोक्रेट्स यांनी दिला होता, ज्यांनी म्हटले होते, "तुमचे अन्नच तुमची औषध असो."

याचा अर्थ असा आहे की, पौष्टिक आहार घेऊन आपण अनेक आजारांपासून स्वतःचे रक्षण करू शकतो.

हा एक प्रतिबंधात्मक दृष्टीकोन आहे, जो उपचारापेक्षा प्रतिबंधावर अधिक भर देतो. 🥕🥑

पौष्टिक आहाराचे महत्त्व:

संतुलित आहार शरीराला आवश्यक असलेले सर्व पोषक तत्वे देतो, ज्यामुळे शरीर निरोगी आणि मजबूत राहते.

त्यात ताजी फळे, भाज्या, कडधान्ये, डाळी आणि कमी चरबीयुक्त पदार्थ असावेत. 🥗

यामुळे रोगप्रतिकारशक्ती वाढते आणि शरीराला रोगांशी लढण्याची शक्ती मिळते.

स्वस्थ भोजन आणि आजार:

मधुमेह: कमी साखर आणि अधिक फायबरयुक्त पदार्थ मधुमेहावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करतात. 🚫

हृदयविकार: कमी चरबीयुक्त आणि उच्च फायबरयुक्त आहार हृदयाला निरोगी ठेवतो. ❤️

उच्च रक्तदाब: कमी मीठ आणि पोटॅशियमयुक्त पदार्थ रक्तदाब नियंत्रित करतात.

भारतीय पारंपरिक भोजन:

भारतीय खाद्यपदार्थ मसाले, हळद, आले आणि लसूण यांसारख्या औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आहेत.

आयुर्वेदानुसार, प्रत्येक खाद्यपदार्थाचे औषधी गुणधर्म आहेत. 🥣

उदाहरणार्थ, हळद दाह कमी करणारी आहे, तर आले पचन सुधारते.

साधे आणि सात्विक भोजन:

साधे आणि सात्विक जेवण, जे घरी तयार केलेले असते, ते आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर असते.

जास्त मसालेदार आणि प्रक्रिया केलेले पदार्थ टाळले पाहिजेत, कारण ते आरोग्यासाठी हानिकारक असतात. 🏡

जागरूकता वाढवण्यासाठी कार्यक्रम:

या दिवशी शाळा, महाविद्यालये आणि आरोग्य संस्थांमध्ये अनेक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते.

विद्यार्थ्यांना पौष्टिक आहाराचे महत्त्व सांगितले जाते आणि निरोगी जेवण कसे तयार करावे, हे शिकवले जाते. 🧑�🏫

सामाजिक माध्यमांद्वारेही याबद्दल जागरूकता पसरवली जाते.

आहारातील विविधता:

आपल्या आहारात विविध रंगीबेरंगी फळे आणि भाज्यांचा समावेश करणे आवश्यक आहे.

प्रत्येक रंग वेगवेगळ्या पोषक तत्वांचे प्रतिनिधित्व करतो, जे शरीरासाठी महत्त्वाचे आहेत. 🌈

शेतकऱ्यांचे योगदान:

हा दिवस शेतकऱ्यांच्या योगदानालाही आदराने स्मरण करण्याचा आहे, जे आपल्याला ताजे आणि पौष्टिक अन्न उपलब्ध करून देतात.

त्यांच्या मेहनतीमुळेच आपल्याला विविध प्रकारचे अन्न मिळते. 🧑�🌾

भोजन हीच औषध कशी आहे?

प्रतिबंधक: योग्य आहार आजार होण्यापासून रोखतो.

उपचारात्मक: काही आजारांमध्ये, योग्य आहार औषधांप्रमाणे काम करतो.

पूरक: अनेकदा, आहार औषधांसोबत पूरक म्हणून काम करतो, ज्यामुळे लवकर बरे होण्यास मदत होते.

निष्कर्ष:

'भोजन ही औषधि है' हे फक्त एक घोषवाक्य नाही, तर एक जीवनशैली आहे.

आपल्या दैनंदिन जीवनात पौष्टिक आहाराचा अवलंब करून आपण एक निरोगी, आनंदी आणि समृद्ध जीवन जगू शकतो.

चला, या दिवशी आपण सर्वजण निरोगी खाण्याचा आणि निरोगी जीवन जगण्याचा संकल्प घेऊया. 💖💪

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.09.2025-रविवार.
===========================================