चंद्रशेखर आझाद-२१ सप्टेंबर १९०६-स्वातंत्र्यसैनिक-1-🇮🇳🔥✊ बलिदान! 🌟 क्रांती!

[Atul Kaviraje]

चंद्रशेखर आझाद   २१ सप्टेंबर १९०६   स्वातंत्र्यसैनिक, भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतले महान क्रांतिकारी

🔥 चंद्रशेखर आझाद: भारतीय स्वातंत्र्याच्या यज्ञकुंडात आत्मबलिदान देणारे महान क्रांतीकारक 🔥-

आज, २१ सप्टेंबर हा दिवस, भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील एक महान क्रांतिकारक चंद्रशेखर आझाद यांच्या स्मृतींना विनम्र अभिवादन करण्याचा दिवस आहे. त्यांचा जन्म १९०६ साली झाला असला तरी, त्यांच्या अदम्य साहसाने आणि देशासाठी दिलेल्या बलिदानाने ते भारतीय इतिहासात अजरामर झाले आहेत. आझाद हे केवळ एक नाव नव्हते, तर ते त्या पिढीच्या तरुणांच्या मनात पेटलेली स्वातंत्र्याची ज्योत होती, ज्यांनी इंग्रजांच्या जुलमी राजवटीतून देशाला मुक्त करण्याची प्रतिज्ञा केली होती. त्यांचे जीवन, संघर्ष आणि सर्वोच्च बलिदान आजही कोट्यवधी भारतीयांना प्रेरणा देत आहे.

१. परिचय: अदम्य साहसाचे प्रतीक
जन्म आणि मूळ नाव: २१ सप्टेंबर १९०६ (टीप: अनेक ऐतिहासिक स्रोतानुसार त्यांचा जन्म २३ जुलै १९०६ रोजी झाला असला तरी, या लेखात दिलेल्या माहितीनुसार २१ सप्टेंबर ही तारीख विचारात घेतली आहे) रोजी मध्यप्रदेशातील भाभरा (आताचे आझादनगर) येथे त्यांचा जन्म झाला. त्यांचे मूळ नाव चंद्रशेखर तिवारी होते.

बालपण: त्यांचे बालपण अत्यंत साधेपणाने आणि गरिबीत गेले. लहानपणापासूनच त्यांच्यात अन्यायाविरुद्ध लढण्याची वृत्ती होती.

'आझाद' (स्वतंत्र) ही पदवी: एका आंदोलनात अटक झाल्यावर त्यांनी न्यायाधीशांच्या प्रत्येक प्रश्नाला "माझे नाव आझाद, माझ्या पित्याचे नाव स्वातंत्र्य आणि माझा पत्ता तुरुंग" असे उत्तर दिले, तेव्हापासून ते 'आझाद' म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

२. क्रांतिकारी जीवनाची सुरुवात 💥
असहकार चळवळीचा प्रभाव: १९१९ च्या जालियनवाला बाग हत्याकांड आणि त्यानंतर महात्मा गांधींच्या असहकार चळवळीने त्यांना खूप प्रभावित केले. ते वयाच्या १५ व्या वर्षी या चळवळीत सहभागी झाले.

पहिली अटक: १९२१ मध्ये असहकार चळवळीत भाग घेतल्याबद्दल त्यांना अटक झाली. याच वेळी त्यांनी न्यायाधीशांसमोर 'आझाद' ही ओळख दिली.

गांधीवादी विचारांकडून सशस्त्र क्रांतीकडे: चौरी-चौरा घटनेनंतर गांधीजींनी असहकार चळवळ मागे घेतल्याने, आझाद यांचा अहिंसेवरील विश्वास कमी झाला आणि त्यांनी सशस्त्र क्रांतीचा मार्ग स्वीकारला.

३. हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशन (HRA) 🤝
सहभाग: १९२४ मध्ये रामप्रसाद बिस्मिल यांनी स्थापन केलेल्या हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशन (HRA) मध्ये आझाद सामील झाले.

प्रमुख सदस्य: रामप्रसाद बिस्मिल, अशफाकउल्ला खान, राजेंद्र लाहिरी आणि रोशन सिंग हे त्यांचे प्रमुख सहकारी होते.

ध्येय: सशस्त्र क्रांतीद्वारे इंग्रजांना भारतातून हाकलून लावणे आणि स्वतंत्र भारताची स्थापना करणे हे त्यांचे मुख्य ध्येय होते.

४. काकोरी कांड: एक धाडसी प्रयत्न 🚂💰
घटना: ९ ऑगस्ट १९२५ रोजी, आझाद आणि त्यांच्या साथीदारांनी (रामप्रसाद बिस्मिल, अशफाकउल्ला खान, राजेंद्र लाहिरी आणि रोशन सिंग) लखनऊजवळील काकोरी येथे ब्रिटिश सरकारची तिजोरी घेऊन जाणारी ट्रेन लुटली.

उद्देश: या कटाचा मुख्य उद्देश क्रांतिकारी कार्यांसाठी पैसा गोळा करणे हा होता.

परिणाम: या घटनेनंतर इंग्रजांनी क्रांतिकारकांविरुद्ध मोठी मोहीम सुरू केली आणि अनेक नेत्यांना अटक करून फाशी दिली, पण आझाद पोलिसांच्या हाती लागले नाहीत.

५. हिंदुस्तान सोशलिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) ✊🚩
पुनर्गठन: १९२८ मध्ये, भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरु यांच्यासोबत आझाद यांनी HRA चे नाव बदलून हिंदुस्तान सोशलिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) असे केले.

समाजवादी विचार: या संघटनेने केवळ स्वातंत्र्यासाठीच नाही, तर समाजवादी विचारांवर आधारित एक न्यायपूर्ण समाज निर्माण करण्यावरही भर दिला.

नवीन ध्येय: इंग्रजी राजवट संपवून भारतातील कामगार आणि शेतकऱ्यांचे राज्य प्रस्थापित करणे हे त्यांचे ध्येय होते.

६. लाला लाजपत राय यांच्या मृत्यूचा बदला 🎯
घटना: १९२८ मध्ये सायमन कमिशनच्या विरोधात झालेल्या आंदोलनात, ब्रिटिश पोलीस अधिकारी जेम्स ए. स्कॉट याच्या लाठीचार्जमुळे लाला लाजपत राय यांचा मृत्यू झाला.

प्रतिशोध: आझाद, भगतसिंग, राजगुरु आणि सुखदेव यांनी लालाजींच्या मृत्यूचा बदला घेण्याचा निर्णय घेतला.

सॉंडर्स हत्या: १७ डिसेंबर १९२८ रोजी, त्यांनी चुकून सहाय्यक पोलीस अधीक्षक जॉन पी. सॉंडर्सची हत्या केली, कारण त्यांना वाटले की तोच स्कॉट होता.

इमोजी सारांश
🇮🇳🔥✊ बलिदान! 🌟 क्रांती! 🔫 साहस! 🙏 प्रेरणा!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.09.2025-रविवार.
===========================================