सर्वपित्री दर्श अमावस्या: पितरांच्या मुक्तीचा पवित्र दिवस 🕊️-🕊️🙏🕯️🍚❤️

[Atul Kaviraje]

सर्वपित्री दर्श अमावस्या-

सर्वपित्री दर्श अमावस्या: पितरांच्या मुक्तीचा पवित्र दिवस 🕊�-

आज, २१ सप्टेंबर, २०२५, रविवार रोजी, आपण एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि पवित्र दिवस, सर्वपित्री दर्श अमावस्या साजरा करत आहोत. हा पितृ पक्षाचा शेवटचा दिवस असतो, जेव्हा आपण त्या सर्व पितरांचे (पूर्वजांचे) श्राद्ध करतो ज्यांची मृत्यूची तारीख आपल्याला माहित नाही, किंवा जे कोणत्याही कारणास्तव श्राद्धविधीपासून वंचित राहिले असतील. हा दिवस आपल्याला आपल्या पूर्वजांप्रती आदर, कृतज्ञता आणि प्रेम व्यक्त करण्याची संधी देतो.

हा एक असा दिवस आहे जेव्हा आपण आपली भक्ती, विश्वास आणि परंपरांचे पालन करून आपल्या पितरांना मोक्ष आणि शांती प्राप्त व्हावी अशी प्रार्थना करतो.

येथे या पवित्र दिवसाचे महत्त्व १० प्रमुख मुद्दे आणि उप-मुद्द्यांमध्ये सविस्तरपणे समजावून सांगितले आहे:

१. सर्वपित्री अमावस्येचे आध्यात्मिक महत्त्व

पितरांचा आशीर्वाद: असे मानले जाते की या दिवशी आपले पितर पृथ्वीवर येतात आणि आपल्या वंशजांनी केलेले तर्पण आणि श्राद्ध स्वीकारतात.

मोक्षाचा मार्ग: हा दिवस त्या सर्व आत्म्यांना मोक्ष प्रदान करतो ज्यांना कोणत्याही कारणास्तव त्यांच्या मृत्यूच्या तिथीनुसार श्राद्ध प्राप्त झाले नाही.

२. श्राद्ध आणि तर्पणचा विधी

तर्पण: श्राद्धचा मुख्य भाग तर्पण आहे, ज्यात तीळ, जल आणि कुश (एक प्रकारचे गवत) यांनी पितरांना अर्पण केले जाते. ही क्रिया पितरांची तहान भागवण्याचे प्रतीक आहे.

पिंड दान: तांदूळ, बार्ली आणि काळ्या तिळापासून बनवलेल्या पिंडांचे दान पितरांना अन्न प्रदान करण्याचे प्रतीक आहे.

३. श्राद्धासाठी योग्य ठिकाण आणि वेळ

नदीकिनारी: श्राद्ध कर्म कोणत्याही पवित्र नदीच्या काठावर किंवा घराच्या अंगणात केले जाऊ शकते.

शुभ मुहूर्त: सकाळची वेळ श्राद्ध कर्मासाठी सर्वात उत्तम मानली जाते, कारण या वेळी पितृलोकातून ऊर्जेचा संचार होतो.

४. श्राद्धाच्या वेळी अन्नाचे महत्त्व

पंचबळी कर्म: श्राद्धाच्या अन्नाचा एक भाग गाय, कुत्रा, कावळा, देवता आणि मुंग्यांसाठी काढला जातो, याला पंचबळी कर्म म्हणतात.

ब्रह्मभोज: ब्राह्मणांना जेवण घालण्याचे विशेष महत्त्व आहे, कारण त्यांना पितरांचे रूप मानले जाते. हे पितरांच्या तृप्तीचे प्रतीक आहे.

५. दान आणि पुण्य कर्म

दानाचे महत्त्व: या दिवशी अन्न, वस्त्र आणि पैशांचे दान केल्याने अफाट पुण्य मिळते.

उदाहरण: एखाद्या गरीबाला पोटभर जेवण देणे किंवा गरजूंना कपडे देणे, पितरांच्या आत्म्याला शांती प्रदान करते.

६. पितृ दोष आणि निवारण

पितृ दोष: जर पितरांचे श्राद्ध योग्य प्रकारे केले नाही तर पितृ दोष निर्माण होतो.

दोष निवारण: सर्वपित्री अमावस्येला श्राद्ध केल्याने पितृ दोषाचे निवारण होते आणि घरात सुख-शांती येते.

७. श्राद्धाचे वैज्ञानिक आणि सामाजिक महत्त्व

कौटुंबिक एकजूट: हा दिवस कुटुंबातील सर्व सदस्यांना एकत्र आणण्याची आणि आपल्या मुळांशी जोडण्याची संधी देतो.

सामाजिक कर्तव्य: हे आपल्याला आपल्या पूर्वजांप्रती असलेल्या आपल्या कर्तव्यांची आठवण करून देते आणि येणाऱ्या पिढीला संस्कार शिकवते.

८. पितरांविषयी भक्ती आणि विश्वास

अटूट श्रद्धा: पितृ पक्षाचा हा शेवटचा दिवस आपल्याला शिकवतो की आपली श्रद्धा आणि भक्ती भौतिक जगापलीकडची आहे.

उदाहरण: ज्याप्रमाणे एक झाड आपल्या मुळांमधून पाणी घेऊन जिवंत राहते, त्याचप्रमाणे आपणही आपल्या पूर्वजांच्या आशीर्वादाने जीवनात पुढे जातो.

९. श्राद्ध कर्माचे फळ

सुख आणि समृद्धी: जो व्यक्ती पूर्ण श्रद्धेने श्राद्ध करतो, त्याला आपल्या पितरांचा आशीर्वाद मिळतो, ज्यामुळे त्याच्या जीवनात सुख, समृद्धी आणि शांती येते.

अडथळ्यांचा अंत: पितर प्रसन्न झाल्याने जीवनातील सर्व अडथळे दूर होतात.

१०. निष्कर्ष आणि संदेश

स्मरण आणि आदर: सर्वपित्री अमावस्या केवळ एक धार्मिक विधी नाही, तर आपल्या पूर्वजांना आठवण्याची, त्यांचा आदर करण्याची आणि त्यांच्याबद्दल आपली कृतज्ञता व्यक्त करण्याची एक संधी आहे.

कर्तव्याचे पालन: हे आपल्याला शिकवते की आपल्या पूर्वजांप्रती आपले कर्तव्य कधीही संपत नाही. त्यांच्या आशीर्वादानेच आपले जीवन यशस्वी होते.

इमोजी सारांश: 🕊�🙏🕯�🍚❤️

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.09.2025-रविवार.
===========================================