नंदिता दास-२२ सप्टेंबर १९६१-अभिनेत्री, सामाजिक कार्यकर्ती-1-🎬🎂🌟💖✊🎥🏆🙏

[Atul Kaviraje]

नंदिता दास   २२ सप्टेंबर १९६१   अभिनेत्री, सामाजिक कार्यकर्ती

⭐ नंदिता दास: अभिनेत्री, दिग्दर्शक आणि सामाजिक कार्यकर्ती 🎬✊-

आज, २२ सप्टेंबर हा दिवस, भारतीय सिनेमातील एक प्रथितयश अभिनेत्री, प्रतिभावान दिग्दर्शक आणि कटिबद्ध सामाजिक कार्यकर्ती नंदिता दास यांच्या वाढदिवसानिमित्त साजरा केला जातो. १९६९ साली मुंबईत जन्मलेल्या नंदिता दास यांनी त्यांच्या दमदार अभिनयाने आणि संवेदनशील दिग्दर्शनाने प्रेक्षकांच्या मनात एक वेगळे स्थान निर्माण केले आहे.  'फायर', 'अर्थ', 'बवंडर' यांसारख्या चित्रपटांतील त्यांच्या भूमिका असो किंवा 'फिराक' आणि 'मंटो' यांसारख्या चित्रपटांचे दिग्दर्शन, त्यांनी नेहमीच महत्त्वपूर्ण आणि विचारप्रवर्तक कलाकृती दिल्या आहेत. त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त, त्यांच्या अविस्मरणीय योगदानाचा गौरव करणारी ही एक छोटीशी कविता.

१. परिचय: कलेची साधिका आणि सामाजिक भान असलेली कार्यकर्ती
जन्म: २२ सप्टेंबर १९६९, मुंबई (वडिलांचे नाव जतिन दास - प्रसिद्ध चित्रकार).

शिक्षण: दिल्ली विद्यापीठातून भूगोलमध्ये पदवी आणि दिल्ली स्कूल ऑफ सोशल वर्कमधून पदव्युत्तर पदवी.

वैशिष्ट्य: नंदिता दास या त्यांच्या बुद्धिमान व्यक्तिमत्त्वासाठी, निर्भीड अभिनयासाठी आणि सामाजिक मुद्द्यांवर स्पष्टपणे भूमिका घेण्यासाठी ओळखल्या जातात. त्या केवळ पडद्यावरच नाही, तर प्रत्यक्षातही सामाजिक बदलासाठी कार्यरत आहेत.

२. अभिनयाची कारकीर्द: सशक्त भूमिका आणि आंतरराष्ट्रीय ओळख 🎬
पार्श्वभूमी: त्यांनी अनेक भाषांतील (हिंदी, इंग्रजी, बंगाली, मल्याळम, तमिळ, तेलुगू, कन्नड, ओडिया) चित्रपटांमध्ये काम केले आहे.

प्रमुख चित्रपट:

'फायर' (Fire, १९९६): दीपा मेहता दिग्दर्शित या चित्रपटातील भूमिकेने त्यांना आंतरराष्ट्रीय ओळख मिळवून दिली.

'अर्थ' (Earth, १९९८): हा चित्रपटही दीपा मेहता यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि यात त्यांच्या अभिनयाचे खूप कौतुक झाले.

'बवंडर' (Bawandar, २०००): एका सत्यघटनेवर आधारित या चित्रपटातील त्यांच्या भूमिकेला समीक्षकांनी खूप दाद दिली.

'कम्माट्टी पाडम' (Kammattipaadam, २०१६): मल्याळम भाषेतील हा चित्रपटही यशस्वी ठरला.

अभिनय शैली: त्यांच्या अभिनयात एक प्रकारची तीव्रता, प्रामाणिकपणा आणि वास्तवाद दिसून येतो. त्या भूमिकेच्या आत पूर्णपणे जातात.

३. दिग्दर्शन क्षेत्रातील पदार्पण: विचारप्रवर्तक कलाकृती 🎥
पहिला दिग्दर्शित चित्रपट: 'फिराक' (Firaaq, २००८). २००२ च्या गुजरात दंगलीवर आधारित या चित्रपटाने अनेक आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार जिंकले. यात त्यांनी मानवी नातेसंबंध आणि सामाजिक संघर्षाचे बारकावे प्रभावीपणे मांडले.

दुसरा दिग्दर्शित चित्रपट: 'मंटो' (Manto, २०१८). प्रसिद्ध लेखक सआदत हसन मंटो यांच्या जीवनावर आधारित या चित्रपटाचे खूप कौतुक झाले. यात नवाजुद्दीन सिद्दीकी यांनी मंटोची भूमिका साकारली होती.

दिग्दर्शन शैली: त्यांचे दिग्दर्शन संवेदनशील, सामाजिक भान जपणारे आणि विचारप्रवर्तक असते.

४. सामाजिक सक्रियता आणि वकिली ✊
मानवाधिकारांसाठी आवाज: नंदिता दास या मानवाधिकार आणि सामाजिक न्यायासाठी नेहमीच आवाज उठवतात.

'डार्क इज ब्यूटीफुल' (Dark is Beautiful) मोहीम: त्यांनी त्वचेच्या रंगावरील भेदभावाविरुद्ध 'डार्क इज ब्यूटीफुल' या मोहिमेला पाठिंबा दिला आहे आणि त्या स्वतः या मोहिमेचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत.

जाती, धर्म आणि लिंग समानतेवर कार्य: त्यांनी जातीय सलोखा, धार्मिक सहिष्णुता आणि लैंगिक समानतेसाठी सक्रियपणे काम केले आहे.

५. पुरस्कार आणि सन्मान 🏆
आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार: त्यांच्या अभिनयासाठी आणि दिग्दर्शनासाठी त्यांना अनेक आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवांमध्ये पुरस्कार मिळाले आहेत.

फिल्मफेअर पुरस्कार: 'फायर' आणि 'अर्थ' यांसारख्या चित्रपटांसाठी नामांकन आणि पुरस्कार.

फ्रान्सकडून सन्मान: त्यांना 'शेवलियर दे ल'ऑर्द्र दे आर्ट्स एत देस लेत्र' (Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres) हा फ्रान्सचा प्रतिष्ठित सन्मान मिळाला आहे.

इमोजी सारांश
🎬🎂🌟💖✊🎥🏆🙏

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.09.2025-सोमवार.
===========================================