अंबादेवी उत्सव, दारव्हा (यवतमाळ): भक्ती आणि श्रद्धेचा महापर्व-💖🙏✨🎶💃🎠🏹🤝

[Atul Kaviraje]

अंबादेवी उत्सव-दारव्हा, यवतमाळ-

अंबादेवी उत्सव, दारव्हा (यवतमाळ): भक्ती आणि श्रद्धेचा महापर्व-

अंबादेवी उत्सव, जो महाराष्ट्रातील यवतमाळ जिल्ह्यातील दारव्हा येथे साजरा होतो, हा केवळ एक सण नाही, तर लाखो भक्तांची श्रद्धा आणि भक्तीचे प्रतीक आहे. हा उत्सव विशेषतः शारदीय नवरात्रीच्या दरम्यान आयोजित केला जातो, जेव्हा भक्त नऊ दिवस देवी अंबाची पूजा-अर्चा करतात. हा उत्सव पारंपरिक उत्साह, भक्ती आणि सांस्कृतिक वारशाचा अद्भुत संगम आहे. 💖🙏

१. अंबादेवी मंदिराचा इतिहास आणि महत्त्व
दारव्हा येथे असलेले अंबादेवी मंदिर एक प्राचीन आणि पवित्र स्थळ आहे. या मंदिराचा इतिहास अनेक शतके जुना मानला जातो आणि हे या भागातील सर्वात प्रमुख धार्मिक केंद्रांपैकी एक आहे.

(अ) ऐतिहासिक पार्श्वभूमी: असे म्हटले जाते की या मंदिराची निर्मिती प्राचीन काळात झाली होती आणि हे अनेक पिढ्यांपासून भक्तांच्या श्रद्धेचे केंद्र राहिले आहे.

(ब) महत्त्व: येथील अंबादेवीला जागृत देवी मानले जाते, जी भक्तांची प्रत्येक मनोकामना पूर्ण करते.

२. उत्सवाचा प्रारंभ आणि वातावरण
अंबादेवी उत्सवाचा प्रारंभ घटस्थापनेने होतो, जो नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी म्हणजे 22 सप्टेंबर, 2025 रोजी आहे.

(अ) उत्सवाचे वातावरण: उत्सव सुरू होताच संपूर्ण दारव्हामध्ये एक भक्तिमय आणि उत्साहाचे वातावरण पसरते. मंदिराला फुले, दिवे आणि रंगीबेरंगी दिव्यांनी सजवले जाते. ✨

(ब) भक्तांचे आगमन: महाराष्ट्राच्या कानाकोपऱ्यातूनच नव्हे, तर शेजारच्या राज्यांतूनही भक्त देवीच्या दर्शनासाठी येतात.

३. नवरात्रीचे नऊ दिवस आणि पूजा विधी
उत्सवादरम्यान नऊ दिवस देवी अंबाच्या विविध रूपांची पूजा केली जाते.

(अ) दैनिक पूजा: दररोज सकाळी आणि संध्याकाळी विशेष आरती आणि पूजा होते. भक्त देवीला साडी, फुले आणि मिठाई अर्पण करतात.

(ब) जागरण आणि भजन: रात्री जागरण, भजन आणि कीर्तन आयोजित केले जाते, ज्यात भक्त रात्रभर देवीचा गुणगान करतात. 🎶

४. पारंपरिक गरबा आणि दांडिया
अंबादेवी उत्सवात गरबा आणि दांडियाला विशेष महत्त्व आहे, जो गुजरातमधील सांस्कृतिक वारशाचा भाग आहे, पण महाराष्ट्रातही तो खूप उत्साहात साजरा केला जातो.

(अ) नृत्याचे आयोजन: मंदिर परिसर आणि आसपासच्या मैदानांमध्ये गरबा आणि दांडिया रासचे आयोजन होते.

(ब) उत्साह: तरुण आणि वृद्ध दोन्ही पारंपरिक वेशभूषेत या नृत्यात भाग घेतात. 💃

५. महाप्रसाद आणि भंडारा
उत्सवादरम्यान महाप्रसादाचे वाटप करणे एक महत्त्वाची परंपरा आहे.

(अ) भंडाऱ्याचे आयोजन: मंदिर प्रशासन आणि भक्त मिळून दररोज भक्तांसाठी भंडारा आयोजित करतात.

(ब) सेवा भाव: हे आयोजन निस्वार्थ सेवा आणि बंधुत्वाचे प्रतीक आहे.

६. सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि जत्रा
अंबादेवी उत्सवादरम्यान विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि जत्राही भरते.

(अ) मनोरंजन: जत्रेत पाळणे, खेळणी आणि खाण्यापिण्याचे स्टॉल्स असतात, जे लहान मुलांना आणि मोठ्यांनाही आकर्षित करतात. 🎠

(ब) स्थानिक कलाकार: स्थानिक कलाकार आपली कला सादर करतात, ज्यात लोकगीते आणि नृत्य यांचा समावेश असतो.

७. नवमी आणि विजयादशमी
नवरात्रीचा समारोप नवमी आणि दहाव्या दिवशी विजयादशमीने होतो.

(अ) कन्या पूजन: नवमीच्या दिवशी कन्या पूजन केले जाते, ज्यात लहान मुलींना देवीचे रूप मानून त्यांची पूजा केली जाते.

(ब) दसरा: विजयादशमीच्या दिवशी रावणाचे दहन केले जाते, जे वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे. 🏹

८. सुरक्षा आणि व्यवस्था
एवढ्या मोठ्या उत्सवाला यशस्वी करण्यासाठी पोलीस आणि मंदिर प्रशासनाकडून कडक सुरक्षा व्यवस्था केली जाते.

(अ) गर्दी नियंत्रण: गर्दी नियंत्रित करण्यासाठी विशेष उपाय केले जातात.

(ब) स्वच्छ भारत अभियान: उत्सवादरम्यान स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतली जाते.

९. अंबादेवी उत्सवाचे सामाजिक महत्त्व
हा उत्सव केवळ धार्मिक नाही, तर सामाजिक एकतेचेही प्रतीक आहे.

(अ) बंधुत्व: हा उत्सव सर्व धर्म आणि समुदायातील लोकांना एकत्र आणतो.

(ब) आपुलकी: लोक एकमेकांना शुभेच्छा देतात आणि आपुलकी आणि सद्भावनेला प्रोत्साहन देतात. 🤝

१०. अंबादेवी उत्सवाचा संदेश
हा उत्सव आपल्याला अनेक महत्त्वाचे संदेश देतो.

भक्ती आणि विश्वास: हा आपल्याला खरी भक्ती आणि विश्वासाचे महत्त्व शिकवतो.

शक्तीचा सन्मान: हा नारी शक्तीचा सन्मान करण्याचा संदेश देतो.

वाईटावर चांगल्याचा विजय: हा आपल्याला सांगतो की शेवटी नेहमीच सत्याचा विजय होतो.

Emoji सारांश: 💖🙏✨🎶💃🎠🏹🤝

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.09.2025-सोमवार.
===========================================