श्री अंबिका माता नवरात्र उत्सव, शिरवा, तालुका-खंडाळा, जिल्हा-सातारा-1-

[Atul Kaviraje]

श्री अंबिका माता नवरात्र उत्सव प्रIरंभ-शिरवा, तालुका-खंडाळ, जिल्हा-सातारा-

मराठी लेख - श्री अंबिका माता नवरात्र उत्सव, शिरवा, तालुका-खंडाळा, जिल्हा-सातारा-

दिनांक: २२ सप्टेंबर, २०२५
वार: सोमवार

जय माता दी! 🙏

महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यात, खंडाळा तालुक्यातील शिरवा गावात, श्री अंबिका मातेचे प्राचीन आणि जागृत मंदिर आहे. हे मंदिर लाखो भक्तांच्या श्रद्धेचे केंद्र आहे आणि विशेषतः नवरात्रीच्या काळात येथील वातावरण भक्तिमय होते. या वर्षीही, २२ सप्टेंबर, २०२५ रोजी, शारदीय नवरात्र उत्सवाचा प्रारंभ झाला, जो आई अंबिकेबद्दल भक्तांच्या अतूट श्रद्धा आणि भक्तीचे प्रतीक आहे.

१. प्रस्तावना आणि ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
शिरवा गावातील श्री अंबिका माता मंदिर, एक ऐतिहासिक आणि धार्मिक स्थळ आहे. येथील नवरात्र उत्सव केवळ एक धार्मिक कार्यक्रम नाही, तर गावाच्या संस्कृती आणि परंपरेचे प्रतिबिंब आहे.

मंदिराचे महत्त्व: असे मानले जाते की हे मंदिर शतकानुशतके जुने आहे आणि येथे देवी साक्षात निवास करतात. भक्तांचा विश्वास आहे की येथे मागितलेली प्रत्येक इच्छा पूर्ण होते.

ऐतिहासिक वारसा: या मंदिराचा इतिहास मराठा साम्राज्याशी जोडलेला आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळापासून या मंदिराला महत्त्व आहे, ज्यामुळे हे स्थळ आणखी पूजनीय बनते. 🛡�

२. घटस्थापना: उत्सवाचा प्रारंभ
नवरात्रीचा पहिला दिवस, ज्याला घटस्थापना म्हणतात, पूर्ण उत्साह आणि भक्तिभावाने साजरा केला जातो. हा नऊ दिवसांच्या उत्सवाचा अधिकृत प्रारंभ असतो.

कलश स्थापनेचे महत्त्व: एका पवित्र कलशात पाणी भरून, त्याच्या भोवती गहू किंवा ज्वारी पेरली जाते. हा कलश ब्रह्मांड आणि जीवनाचे प्रतीक म्हणून देवीसमोर स्थापित केला जातो. 🌱

आध्यात्मिक महत्त्व: हा विधी देवीच्या नऊ दिवसांच्या पृथ्वीवरील आगमनाचे प्रतीक आहे, ज्यामुळे भक्तांच्या जीवनात सुख-शांती आणि समृद्धी येते. 💖

३. भक्ती आणि उपासनेचे विविध प्रकार
नवरात्रीदरम्यान, आई अंबिकेच्या नऊ वेगवेगळ्या रूपांची पूजा केली जाते, जी नारी शक्ती आणि ब्रह्मांडाच्या ऊर्जेचे प्रतिनिधित्व करतात.

देवीची नऊ रूपे: प्रत्येक दिवशी देवीच्या एका वेगळ्या रूपाची पूजा होते—शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कूष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी आणि सिद्धिदात्री. हे भक्तांना विविध प्रकारची शक्ती आणि प्रेरणा प्रदान करते.

भजन, आरती आणि कीर्तन: सकाळी आणि संध्याकाळी मंदिरात विशेष आरती आणि भजनांचे आयोजन होते, ज्यात मोठ्या संख्येने भक्त सहभागी होतात. हे वातावरण अत्यंत पवित्र आणि ऊर्जावान बनवते. 🎶🔔

४. पारंपरिक विधी आणि लोककला
शिरवा येथील नवरात्र उत्सव केवळ पूजेपुरता मर्यादित नाही, तर तो लोककला आणि सांस्कृतिक उपक्रमांचे केंद्र बनतो.

सकाळची पूजा आणि देवीची पालखी: सकाळच्या वेळी विशेष पूजेनंतर, देवीची पालखी संपूर्ण गावातून मिरवली जाते. ही एक भव्य मिरवणूक असते, ज्यात भक्तगण भक्ती गीतांवर नाचतात आणि झूमतात. 🚶�♂️✨

जागरण आणि गोंधळ: रात्री जागरण आणि गोंधळाचे आयोजन केले जाते, जी महाराष्ट्राची पारंपरिक लोककला आहे. या कार्यक्रमांमध्ये, लोकगीतांच्या माध्यमातून देवीच्या महिमेचे गुणगान केले जाते. 🥁

५. प्रसाद वितरण आणि सामुदायिक भोजन
नवरात्रीदरम्यान, प्रसाद वितरण आणि सामुदायिक भोजनाचे आयोजन केले जाते, जे ऐक्य आणि बंधुत्वाचे प्रतीक आहे.

अन्नदान: मंदिरात रोज "अन्नदान" किंवा भंडारा आयोजित केला जातो, ज्यात सर्व जाती आणि धर्माचे लोक एकत्र बसून जेवण करतात. हे समानतेचा संदेश देते. 🍲

सेवेचे महत्त्व: या आयोजनात गावातील सर्व लोक निःस्वार्थ भावनेने सेवा करतात, मग ते जेवण बनवणे असो किंवा वाढणे. हे निःस्वार्थ सेवेचे सुंदर उदाहरण आहे. 🤝

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.09.2025-सोमवार.
===========================================