गणेशाच्या भव्य उत्सवाची सांस्कृतिक ओळख- भव्य गणेशोत्सवाची सांस्कृतिक ओळख-

[Atul Kaviraje]

गणेशाच्या भव्य उत्सवाची सांस्कृतिक ओळख-

भव्य गणेशोत्सवाची सांस्कृतिक ओळख-

मराठी कविता - गणेशोत्सव-

१. चरण
गणपती बाप्पा मोरया, सर्वत्र हाच नारा,
आला आहे उत्सव, गणेशाचा प्यारा.
बुद्धीचे दैवत, ज्ञानाचा सागर,
आले आहेत आमच्या घरी, आनंद घेऊन.

अर्थ: सर्वत्र 'गणपती बाप्पा मोरया' चा नारा घुमत आहे, कारण गणपती बाप्पांचा आवडता सण आला आहे. बुद्धी आणि ज्ञानाचे सागर, भगवान गणेश आमच्या घरी आनंद घेऊन आले आहेत.चित्र/प्रतीक: हत्ती 🐘, बुद्धी 💡, घर 🏡

२. चरण
टिळकजींनी केला, याचा आरंभ,
ऐक्याचा जागवला, प्रत्येक हृदयात विश्वास.
जात-पातीचे बंधन तुटले, सर्व एकत्र आले,
गणपतीच्या रंगात, सर्वजण रंगून गेले.

अर्थ: लोकमान्य टिळक यांनी या उत्सवाची सुरुवात केली होती, ज्यामुळे प्रत्येक हृदयात ऐक्याचा विश्वास निर्माण झाला. जात आणि धर्माचे बंधन तुटले आणि सर्वजण एकत्र आले, आणि गणेशोत्सवाच्या रंगात रंगून गेले.चित्र/प्रतीक: हात मिळवणे 🤝, हृदय ❤️, रंग 🌈

३. चरण
मंडप सजले आहेत, प्रत्येक गल्ली आणि चौकात,
कलेचे प्रदर्शन, सर्वांना आकर्षित करते.
मोदकाचा प्रसाद, सर्वांना आवडतो,
गणपतीचे दर्शन, प्रत्येक मनाला शांती देते.

अर्थ: प्रत्येक गल्ली आणि चौकात मंडप सजले आहेत, जिथे कलेचे अद्भुत प्रदर्शन सर्वांना आकर्षित करते. मोदकाचा प्रसाद सर्वांना आवडतो आणि गणपतीचे दर्शन प्रत्येक मनाला शांती देते.चित्र/प्रतीक: मंडप ⛺, मोदक 🥟, शांती 🧘

४. चरण
दहा दिवसांचा हा सण, भक्तीत सर्वजण बुडाले,
आरती आणि भजन, प्रत्येक घरात घुमले.
लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत, सर्वजण उत्साही आहेत,
गणपतीचा महिमा, सर्वात प्रचलित आहे.

अर्थ: हा दहा दिवसांचा सण आहे, ज्यात सर्वजण भक्तीत लीन होतात. प्रत्येक घरात आरती आणि भजन घुमतात. लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत सर्वजण उत्साही आहेत आणि गणपतीचा मोठेपणा सर्वात प्रसिद्ध आहे.चित्र/प्रतीक: भक्ती ✨, भजन 🎶, उत्साह 😊

५. चरण
जागरूकतेचा संदेश, हे मंडप देतात,
पर्यावरणाचे रक्षण, हे आपल्याला शिकवतात.
पाणी वाचवा, झाडे लावा,
गणेशजींची पूजा, नव्या पद्धतीने साजरी करा.

अर्थ: मंडप आपल्याला जागरूकतेचा संदेश देतात आणि पर्यावरणाचे रक्षण करायला शिकवतात. ते आपल्याला पाणी वाचवण्यास, झाडे लावण्यास आणि गणपतीची पूजा नव्या पद्धतीने साजरी करण्यास प्रेरित करतात.चित्र/प्रतीक: जागरूकता 🗣�, झाड 🌳, पाणी 💧

६. चरण
आज आहे विसर्जन, निरोपाचा क्षण आहे,
डोळ्यात ओलावा आहे, मन बेचैन आहे.
पुढील वर्षी लवकर या, बाप्पा,
हीच हाक देतात, सर्वजण.

अर्थ: आज विसर्जनाचा दिवस आहे, जो निरोपाचा एक भावनिक क्षण आहे. भक्तांच्या डोळ्यात पाणी आहे आणि मन अस्वस्थ आहे. प्रत्येकजण 'हे बाप्पा, पुढील वर्षी लवकर या' अशी हाक देत आहे.चित्र/प्रतीक: निरोप 👋, डोळा 😢, लवकर या 🏃

७. चरण
गणेशोत्सव, आमची ओळख आहे,
संस्कृती आणि ऐक्याचा, हा सन्मान आहे.
दरवर्षी हा सण, आपल्याला शिकवतो,
एकत्र राहिल्याने, जीवन यशस्वी होते.

अर्थ: गणेशोत्सव ही आमची ओळख आहे आणि तो आमच्या संस्कृती आणि ऐक्याचा सन्मान आहे. दरवर्षी हा सण आपल्याला शिकवतो की एकत्र राहिल्यानेच आपले जीवन यशस्वी होते.चित्र/प्रतीक: ओळख 🆔, संस्कृती 🎨, ऐक्य

--अतुल परब
--दिनांक-23.09.2025-मंगळवार.
===========================================