'महाष्टमीचा उपवास: माँ दुर्गेच्या शक्ती आणि भक्तीचा उत्सव'-2-

[Atul Kaviraje]

महाष्टमी उपवास-

मराठी लेख - 'महाष्टमीचा उपवास: माँ दुर्गेच्या शक्ती आणि भक्तीचा उत्सव'-

६. भक्ती भाव आणि आत्म-शुद्धी ❤️
६.१. आंतरिक उपवास: हा उपवास फक्त अन्नत्याग नाही, तर काम, क्रोध, लोभ, मोह आणि अहंकार यांसारख्या आंतरिक विकारांपासून मुक्ती मिळवण्याचे साधन आहे.

६.२. उदाहरण: ज्याप्रमाणे एक योद्धा युद्धापूर्वी तप करतो, त्याचप्रमाणे भक्त महाष्टमीला उपवास करून आपले मन आणि आत्मा शुद्ध करतो.

६.३. ध्यान: या दिवशी देवीच्या नामाचे ध्यान केल्याने मनाला शांती आणि सकारात्मक ऊर्जा मिळते.

७. विवेचनात्मक पैलू (सामाजिक आणि वैज्ञानिक) 🧘�♀️
७.१. ऋतू बदल: नवरात्रीचा काळ हवामानातील बदलांचा असतो. उपवास शरीराला डिटॉक्स (विषमुक्त) करून येणाऱ्या ऋतूसाठी तयार करतो. 🌡�

७.२. सामाजिक सलोखा: कन्या पूजन समाजात मुलींचे महत्त्व स्थापित करते, जे आजच्या काळातही अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

७.३. ऊर्जेचा संचार: सामूहिक पूजा आणि उपवास एक सकारात्मक सामूहिक ऊर्जेचा (Collective Positive Energy) संचार करते.

८. महाष्टमीची प्रतीके आणि पूजा-चित्रण 🖼�
८.१. रंग: गुलाबी आणि लाल रंग या दिवसासाठी शुभ मानले जातात, जे शक्ती, प्रेम आणि उत्साहाचे प्रतीक आहेत.

८.२. अस्त्र: देवीच्या हातात त्रिशूळ, चक्र, तलवार (जे वाईटाच्या नाशाचे प्रतीक आहेत) चे चित्रण. 🗡�

८.३. फूल: जास्वंदाचे (Hibiscus) लाल फूल जे देवीला अत्यंत प्रिय आहे, बलिदान आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. 🌺

९. प्रसाद आणि उपवास सोडणे 🍲
९.१. प्रसाद: महाष्टमीचा प्रसाद (कन्यांना खाऊ घातला जाणारा) खास असतो: रव्याचा शिरा (हलवा), काळे चणे आणि पुरी।

९.२. उपवास सोडणे: उपवास नवमी किंवा दशमीच्या दिवशी पूर्ण विधी-विधानाने हवन आणि भोजन (कन्यांना खाऊ घातल्यानंतर) करून सोडला जातो.

९.३. दान: या दिवशी दान-धर्म करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. गरीब आणि गरजूंना भोजन किंवा वस्त्र दान करणे.

१०. निष्कर्ष (शक्तीचा उत्सव)
महाष्टमीचा उपवास आपल्याला हे शिकवतो की खरी शक्ती आपल्या आत वास करते। उपवास, पूजा आणि कन्या पूजनाद्वारे आपण त्या आंतरिक शक्तीला ओळखतो आणि तिचा आदर करतो. हा दिवस आपल्याला अन्याय आणि वाईटाविरुद्ध उभे राहण्याची प्रेरणा देतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.09.2025-मंगळवार. 
===========================================