'महालक्ष्मी जागर: कोल्हापूरच्या देवीचा दिव्य शक्ती-उत्सव'-2-

[Atul Kaviraje]

महालक्ष्मी जागर-कोल्हापूर-

मराठी लेख - 'महालक्ष्मी जागर: कोल्हापूरच्या देवीचा दिव्य शक्ती-उत्सव'-

६. कोल्हापूर मंदिराची विशिष्टता 🗺�
६.१. पश्चिम मुखी प्रतिमा: येथील महालक्ष्मीची मूर्ती पश्चिम दिशेला तोंड करून स्थापित आहे, ज्यामुळे तिला एक अद्वितीय महत्त्व प्राप्त झाले आहे.

६.२. सूर्य किरणोत्सव: वर्षातून दोनदा (जानेवारी आणि नोव्हेंबरमध्ये) सूर्यकिरणे थेट देवीच्या चरणांपासून चेहऱ्यापर्यंत पोहोचतात, ज्याला किरणोत्सव म्हणतात, जो दैवी आणि नैसर्गिक शक्तीचा संगम आहे. ☀️

६.३. ऐतिहासिक महत्त्व: मंदिराची वास्तुकला शतकानुशतके जुनी आहे, जी विविध राजघराण्यांची श्रद्धा आणि योगदान दर्शवते.

७. जागरचे सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व 🤝
७.१. एकता: जागरमध्ये समाजातील सर्व स्तरातील लोक एकत्र सहभागी होतात, ज्यामुळे सांस्कृतिक एकता आणि बंधुत्वाला प्रोत्साहन मिळते.

७.२. कलेचे प्रदर्शन: अनेकदा या निमित्ताने लोककला, जसे की लावणी किंवा भक्ती संगीताचे आयोजन केले जाते, ज्यामुळे सांस्कृतिक परंपरा जिवंत राहतात. 🎭

७.३. सेवा: भक्तगण मंदिर परिसरात स्वयंसेवा (सेवा कार्य) करतात, जे निःस्वार्थ सेवेचे सर्वोत्तम उदाहरण आहे.

८. उपवास आणि प्रसादाचे विधान 🍲
८.१. उपवास: भक्तगण आपल्या श्रद्धेनुसार फलाहार किंवा निर्जला उपवास करतात, जे शारीरिक आणि मानसिक शुद्धीचे माध्यम आहे.

८.२. प्रसाद: रात्रभर जागरणानंतर सकाळी देवीला खीर, फळे किंवा मिष्टान्नाचा नैवेद्य दाखवला जातो, जो नंतर भक्तांमध्ये वाटला जातो.

८.३. दान: या शुभप्रसंगी वस्त्र, अन्न आणि धनाचे दान करणे अत्यंत पुण्यकारक मानले जाते.

९. महालक्ष्मी जागरचे फळ (श्रद्धा) 💖
९.१. मनोकामना पूर्ती: भक्तांचा विश्वास आहे की रात्रभर जागून श्रद्धापूर्वक महालक्ष्मीचे पूजन केल्याने त्यांच्या सर्व खऱ्या मनोकामना पूर्ण होतात.

९.२. दरिद्र्याचे निवारण: हा जागर आर्थिक संकटे आणि दरिद्र्य दूर करणारा मानला जातो.

९.३. सौभाग्य: महिलांकडून हा जागर विशेषतः अखंड सौभाग्य आणि कुटुंबाच्या सुख-शांतीसाठी केला जातो.

१०. निष्कर्ष (समृद्धी आणणारी ज्योत)
कोल्हापूरच्या महालक्ष्मीचा जागर केवळ एक धार्मिक उत्सव नाही, तर आंतरिक आणि बाह्य समृद्धीच्या देवीप्रती खोल समर्पण आहे. हे आपल्याला शिकवते की स्थिर मन, शुद्ध हृदय आणि निस्वार्थ कर्म हेच खरे वैभव आहे, ज्यावर माँ महालक्ष्मीचा आशीर्वाद मिळतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.09.2025-मंगळवार. 
===========================================