राम आणि सत्याचा विजय: रामायणातील जीवन सिद्धांत-रामचरित मानसाचा सार-

[Atul Kaviraje]

राम आणि सत्याचा विजय: रामायणातील जीवन सिद्धांत-

मराठी कविता: रामचरित मानसाचा सार-

चरण 1: रघुकुलाचे ते वचन
अयोध्या नगरीत जन्मले राम, विष्णूचे अवतार,रघुकुलाची रीत, चाले धर्माचा आधार।
पित्याच्या वचनासाठी, सोडले राज-पाट,
वचन पाळणे, हाच होता सत्याचा वाट।
अर्थ: अयोध्या नगरीत जन्मलेले भगवान राम, विष्णूचे अवतार होते. त्यांनी रघुकुलाची परंपरा पाळली आणि वडिलांच्या एका वचनासाठी राज्य त्यागले. वचन पाळणे हाच त्यांच्यासाठी सत्याचा मार्ग होता। 👑

चरण 2: वनवासाची वाट
सीता आणि लक्ष्मणाने, सोबत केली साथ,
वनात भटकले, दु:ख सोसले, धरला त्यांचा हात।
जीवनाच्या वाटा जेव्हा, काट्यांनी भरलेल्या,
धैर्य आणि संयमाने, प्रत्येक संकट दूर केलेला।
अर्थ: माता सीता आणि लक्ष्मण यांनी त्यांच्यासोबत वनवास स्वीकारला. जीवनात अनेक अडचणी आल्या, पण त्यांनी धैर्य आणि संयमाने प्रत्येक संकटाचा सामना केला। 🚶�♀️🌳

चरण 3: भक्तीचे समर्पण
शबरीची उष्टी बोरे, खाल्ली प्रेमाने राम,केवटाशी मैत्री केली, केले नाही कोणते काम।
भक्तीच्या बंधनात, नाही कोणताही भेद-भाव,
फक्त श्रद्धा आणि निष्ठा, हाच खरा भाव।
अर्थ: भगवान रामाने भिलणी शबरीची प्रेमपूर्ण उष्टी बोरे खाल्ली आणि केवटाशी मैत्री केली. भक्तीत कोणताही भेदभाव नसतो, फक्त खरी श्रद्धा आणि निष्ठाच महत्त्वाची आहे। 🙏🍇

चरण 4: हनुमानाची सेवा
हनुमानाची भक्ती, बल-बुद्धीचा सार,
सेवकाचा धर्म निभावणे, नेहमी तयार।
अशक्य कार्यही, केले क्षणात सिद्ध,
भक्तीच शक्ती आहे, हेच आहे प्रसिद्ध।
अर्थ: हनुमानाची भक्ती, बल आणि बुद्धीचे प्रतीक आहे. सेवकाचे कर्तव्य पाळून, त्यांनी अशक्य कार्येही लगेच पूर्ण केली. भक्ती हीच सर्वात मोठी शक्ती आहे, हे प्रसिद्ध आहे। 🐒💪

चरण 5: रावणाचा अहंकार
ज्ञान-बळाने भरलेला, रावण होता महाज्ञानी,
पण अहंकाराने भरलेली, होती त्याची कहाणी।
अधर्माच्या मार्गावर, जेव्हा मनुष्य जातो,
सत्याच्या शक्तीने, त्याचा नाश होतो।
अर्थ: रावण खूप ज्ञानी आणि शक्तिशाली होता, पण अहंकारामुळे त्याचा नाश झाला. जेव्हा मनुष्य वाईट मार्गावर जातो, तेव्हा सत्याच्या शक्तीने तो नक्कीच संपतो। 😈

चरण 6: धर्माचा विजय
असत्यावर रामाचा, सत्याने झाला विजय,
अधर्माचा नाश झाला, वाजे धर्माचा जयजयकार।
रावण जळला, दसरा हा सण झाला,
चांगुलपणाचा विजय झाला, गर्व त्याचा गळाला।
अर्थ: भगवान रामाच्या सत्याने रावणाच्या असत्यावर विजय मिळवला. वाईट नष्ट झाले आणि धर्माची स्थापना झाली. रावणाचा वध झाला, म्हणून या दिवसाला दसरा (विजयदशमी) म्हणतात। ⚔️🔆

चरण 7: रामराज्याचा संदेश
आजही रामाच्या, चारित्राचे करतो ध्यान,रामराज्य स्थापित होवो, हेच आहे कल्याण।
मर्यादा, प्रेम आणि त्याग, जीवनाचा आधार,
राम-कथाच शिकवते, जीवनाचा खरा सार।
अर्थ: आज देखील आपण भगवान रामाच्या चरित्राचे स्मरण करतो. जीवनात मर्यादा, प्रेम आणि त्याग स्वीकारून रामराज्य स्थापित करणे हेच खरे कल्याण आहे. रामाची कथाच जीवनाचा खरा अर्थ शिकवते। ✨

--अतुल परब
--दिनांक-01.10.2025-बुधवार.
===========================================