ए. के. गोपालन: -1-

[Atul Kaviraje]

ए. के. गोपालन: -

एक जीवन आणि संघर्ष 1 ऑक्टोबर 1904 रोजी केरळच्या मालाबार जिल्ह्यात जन्मलेले, ए.के. गोपालन (AKG) एक प्रसिद्ध भारतीय कम्युनिस्ट नेते आणि स्वातंत्र्यसैनिक होते. त्यांचे जीवन शेतकरी, मजूर आणि वंचितांच्या हक्कांसाठी समर्पित होते. हा लेख त्यांचे जीवन, राजकीय कारकीर्द आणि भारताच्या राजकीय पटलावरील त्यांच्या योगदानावर सखोल दृष्टीक्षेप टाकतो.

1. प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण 🏫
ए.के. गोपालन यांचा जन्म एका सामान्य कुटुंबात झाला होता. त्यांच्या सुरुवातीच्या शिक्षणाने त्यांना समाजात असलेल्या असमानतेबद्दल जागरूक केले.

जन्म: 1 ऑक्टोबर 1904, पेरालावा, मालाबार जिल्हा, केरळ.

शिक्षण: त्यांनी आपल्या मूळ गावीच सुरुवातीचे शिक्षण घेतले.

सुरुवातीची प्रेरणा: महात्मा गांधींच्या असहयोग आंदोलनाने प्रभावित होऊन त्यांनी आपले शिक्षण सोडून दिले आणि स्वातंत्र्यसंग्रामात उडी घेतली.

आदर्शांचा विकास: त्यांनी गरिबी आणि सामाजिक अन्याय जवळून पाहिला, ज्याने त्यांच्या जीवनाची दिशा निश्चित केली.

2. स्वातंत्र्यसंग्रामातील सहभाग 🇮🇳
गांधीजींच्या आदर्शांनी प्रेरित होऊन, ए.के. गोपालन यांनी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध अनेक आंदोलनात सक्रिय सहभाग घेतला.

असहयोग आंदोलन: त्यांनी या आंदोलनात भाग घेतला आणि ब्रिटिश अधिकाऱ्यांविरुद्धच्या निदर्शनांचे नेतृत्व केले.

सविनय कायदेभंग आंदोलन: या आंदोलनादरम्यान त्यांना अनेक वेळा अटक करण्यात आली.

पदयात्रा: त्यांनी लोकांना एकत्र आणण्यासाठी आणि स्वातंत्र्याचा संदेश पसरवण्यासाठी भारतभर अनेक पदयात्रा केल्या. "भूख हडताल मार्च" आणि "काळा झेंडा प्रदर्शन" हे त्यांचे प्रसिद्ध अभियान होते.

कारागृहातील जीवन: स्वातंत्र्यसंग्रामादरम्यान त्यांना अनेक वर्षे तुरुंगात घालवावी लागली, ज्यामुळे ते आणखी मजबूत झाले.

3. काँग्रेसमधून कम्युनिस्ट पक्षात ☭
स्वातंत्र्यानंतर, ए.के. गोपालन यांना जाणवले की काँग्रेस पक्ष गरीब आणि मजुरांच्या समस्यांचे निराकरण करू शकणार नाही.

कम्युनिस्ट पक्षाचा प्रभाव: ते सोव्हिएत युनियनच्या समाजवादी विचारधारेने प्रभावित झाले आणि त्यांनी गरिबांच्या संघर्षाला समजून घेण्यासाठी कम्युनिस्ट विचारधारा स्वीकारली.

पक्षाची स्थापना: त्यांनी केरळमध्ये भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाची (CPI) स्थापना करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. नंतर, जेव्हा पक्षाचे विभाजन झाले, तेव्हा ते भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी (मार्क्सवादी) (CPI(M)) चे संस्थापक सदस्य बनले.

सैद्धांतिक फरक: त्यांचे असे मत होते की केवळ आर्थिक समानता आणि मजुरांचे सक्षमीकरण यामुळेच समाजात खरे परिवर्तन येऊ शकते.

4. संसदेतील एक आवाज 🗣�
ए.के. गोपालन 1952 ते 1977 पर्यंत सतत लोकसभेचे सदस्य राहिले. ते संसदेत एक शक्तिशाली आणि स्पष्टवादी आवाज होते.

लोकसभेतील योगदान: ते संसदेत विरोधी पक्षनेते होते आणि त्यांनी गरीब आणि वंचितांच्या समस्यांना जोरदारपणे मांडले.

संसदीय वादविवाद: त्यांनी आर्थिक धोरणे, जमीन सुधारणा आणि मजुरांच्या हक्कांवर अनेक महत्त्वपूर्ण वादविवाद केले.

विरोधी पक्षनेते: त्यांचे नेतृत्व आणि वादविवाद करण्याची क्षमता अद्वितीय होती, ज्यामुळे ते एक सन्मानित नेते बनले.

5. शेतकरी आणि कामगार नेते 👨�🌾
ए.के. गोपालन यांनी आपले संपूर्ण जीवन शेतकरी आणि कामगारांच्या संघर्षासाठी समर्पित केले.

जमीन सुधारणा: त्यांनी केरळमध्ये जमीन सुधारणांसाठी अनेक आंदोलने चालवली, ज्यामुळे हजारो भूमिहीन शेतकऱ्यांना फायदा झाला.

कामगारांचे संघटन: त्यांनी कामगारांना संघटित केले आणि त्यांच्यासाठी चांगल्या कामाच्या परिस्थिती आणि योग्य मजुरीची मागणी केली.

शेतकऱ्यांचे हक्क: ते अखिल भारतीय किसान सभेचे अध्यक्ष होते आणि त्यांनी शेतकऱ्यांच्या हक्कांसाठी राष्ट्रीय स्तरावर आंदोलने चालवली.

6. प्रमुख आंदोलन आणि संघर्ष ✊
ए.के. गोपालन यांनी अनेक ऐतिहासिक आंदोलनांचे नेतृत्व केले ज्यांचा भारतीय राजकारणावर मोठा प्रभाव पडला.

भूदान आंदोलनात सहभाग: जरी ते एक कम्युनिस्ट होते, तरी त्यांनी भूदान आंदोलनाला पाठिंबा दिला कारण त्याचा उद्देश गरिबांना जमीन देणे हा होता.

केरळमधील अन्न संकट: 1960 च्या दशकात केरळमध्ये अन्न संकट असताना, त्यांनी सरकारविरुद्ध मोठ्या प्रमाणात निदर्शनांचे नेतृत्व केले.

विमुद्रीकरणाविरुद्ध विरोध: 1970 च्या दशकात, त्यांनी तत्कालीन सरकारच्या आर्थिक धोरणांविरुद्ध आणि विमुद्रीकरणाविरुद्ध निदर्शनांचे नेतृत्व केले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.10.2025-बुधवार. 
===========================================