म्हांकाळेश्वर दरगोबा देव यात्रा-पारे, तालुका-खानापूर, जिल्हा-सांगली-1-

[Atul Kaviraje]

म्हांकाळेश्वर दरगोबा देव यात्रा-पारे, तालुका-खानापूर, जिल्हा-सांगली-

श्री म्हांकाळेश्वर दरगोबा देव यात्रा: पारे, तालुका खानापूर, सांगली (03 ऑक्टोबर, 2025 - शुक्रवार)-

महाराष्ट्रातील सांगली जिल्ह्यामध्ये, महादेव डोंगररांगेच्या (पर्वत शृंखला) निसर्गरम्य कुशीत, खानापूर तालुक्याच्या पारे गावात श्री म्हांकाळेश्वर दरगोबाचे जागृत देवस्थान आहे. हे देवस्थान स्थानिक भक्तांसाठी, विशेषत: अनेक कुटुंबांसाठी कुलदैवताचे स्थान आहे. या पवित्र स्थळी आयोजित होणारी वार्षिक देव यात्रा (उत्सव) भक्ती, शौर्य आणि निसर्ग प्रेमाचा एक अनोखा संगम आहे, जी 03 ऑक्टोबर, 2025 रोजी पुन्हा एकदा अध्यात्माची ज्योत प्रज्वलित करेल.

1. परिचय: म्हांकाळेश्वर-दरगोबा देवस्थान 👑
देवता: श्री म्हांकाळेश्वर दरगोबा (स्थानिक पातळीवर दरिबा या नावानेही प्रसिद्ध)। यांना घोड्यावर स्वार झालेल्या देवतेच्या रूपात पुजले जाते.

उत्सव: वार्षिक देव यात्रा (जत्रा/उत्सव)।

वैशिष्ट्य: ही यात्रा 'पहाटे होणारी यात्रा' (पहाटे होणारा उत्सव) म्हणून प्रसिद्ध आहे, जिथे भक्त ब्रह्ममुहूर्तावर दर्शनासाठी येतात।

स्थान: महादेव डोंगररांगेत, हिरव्यागार पर्वतांच्या मध्ये।

2. दरगोबाचे स्वरूप आणि नामकरण 🐴
घोड्यावर स्वार देव: दरगोबांना एका शूर पुरुषाच्या रूपात चित्रित केले जाते, जो घोड्यावर स्वार होऊन आपल्या भक्तांचे रक्षण करण्यास येतो।

म्हांकाळेश्वराशी संबंध: त्यांना शिवाचे क्रुद्ध रूप महाकाल (म्हांकाळेश्वर) चा अंश किंवा रक्षक रूप मानले जाते, जे वाईटावर विजय मिळवतात।

प्रतीक: घोडा (गती आणि शौर्य) आणि तलवार (रक्षण)। 🐎🗡�

3. 'पहाटेची यात्रा'चे आध्यात्मिक महत्त्व ✨
ब्रह्ममुहूर्त: उत्सवाचे मुख्य आकर्षण ब्रह्ममुहूर्तावर (पहाटे) होणारे दर्शन आहे। या वेळी केलेली पूजा-अर्चा अत्यंत फलदायी मानली जाते।

दिव्यता: पहाटेच्या शांततेत आणि गारव्यात देवतेचे तेज अधिक जागृत होते, असे मानले जाते।

उदाहरण: भक्त थंडी असूनही रात्रभर जागून या शुभ क्षणाची वाट पाहतात।

4. मंदिर परिसराचे नैसर्गिक सौंदर्य 🏞�
डोंगरातील देव: मंदिर एका उंच डोंगरावर आहे, जिथे जाण्यासाठी पायऱ्या बनवल्या आहेत। हे स्थान ट्रेकिंग आणि निसर्ग दर्शनासाठीही प्रसिद्ध आहे।

चिलाबाई आणि मीताबाई: दरगोबा मंदिराशेजारी चिलाबाई देवी आणि मीताबाई देवी यांची मंदिरे आहेत, ज्यांना दरगोबाच्या बहिणी मानले जाते।

तलाव: परिसरात एक सुंदर तलाव आहे, ज्यामुळे या संपूर्ण परिसराचे सौंदर्य आणि पावित्र्य वाढते।

5. भक्तांचे समर्पण आणि सेवा 💖
कुलदैवताची पूजा: भक्त येथे आपल्या कुळाच्या (कुटुंबाच्या) सुख-शांती आणि समृद्धीसाठी विशेष पूजा, नवस (साकडे) आणि तेल-अर्पण करतात।

पायदळ यात्रा: सांगली आणि आसपासच्या भागातून अनेक भक्त पायदळ चालत या पवित्र स्थळापर्यंत पोहोचतात, ज्याला ते आपल्या श्रद्धेचे सर्वोच्च समर्पण मानतात।

प्रतीक: नारळ (नवस) आणि पायऱ्या (कष्टाचा मार्ग)। 🥥🪜

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-03.10.2025-शुक्रवार.
===========================================