मराठी लेख: शनि प्रदोष व्रत-1-

[Atul Kaviraje]

मराठी लेख: शनि प्रदोष व्रत-

दिनांक: 04 ऑक्टोबर, 2025 (शनिवार)
पर्व: शनि प्रदोष व्रत
भाव: भक्ति भावपूर्ण, विस्तृत आणि विवेचनात्मक

सारांश: आज, 04 ऑक्टोबर 2025, शनिवारच्या दिवशी, आश्विन महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या त्रयोदशी तिथीला शनि प्रदोष व्रताचा पवित्र संयोग आहे. हा दिवस भगवान शिव 🔱 आणि न्यायाची देवता शनिदेव 🪐 यांच्या एकाच वेळी उपासनेचा अत्यंत दुर्मिळ आणि शुभ अवसर आहे. भगवान शिवाच्या कृपेने शनि दोषांचे शमन करण्यासाठी हा अचूक उपाय असल्याने या व्रताचे महत्त्व वाढते. संतान सुख, दीर्घायुष्य, सुख-समृद्धी आणि संकटांपासून मुक्तीसाठी हे व्रत विशेषतः फलदायी मानले जाते. या लेखात आपण शनि प्रदोष व्रताचे महत्त्व, पूजा विधी, कथा आणि त्या संबंधित कल्याणकारी पैलूंवर सविस्तर प्रकाश टाकू.

1. शनि प्रदोष व्रताचा परिचय
(Introduction to Shani Pradosh Vrat - Marathi)

1.1 तिथी आणि संयोग: जेव्हा त्रयोदशी तिथी (प्रदोष व्रत) शनिवारच्या दिवशी येते, तेव्हा त्याला शनि प्रदोष व्रत म्हणतात. हा योग भगवान शिव आणि शनिदेव या दोघांच्या पूजेसाठी उत्तम मानला जातो.

1.2 प्रदोष काळाचे महत्त्व: 'प्रदोष' चा अर्थ आहे रात्रीची सुरुवात (संध्याकाळ). हा तो काळ असतो जेव्हा भगवान शिव कैलासावर नृत्य करतात. सूर्यास्तानंतर आणि रात्रीच्या पूर्वीचा हा काळ (प्रदोष काल) शिवपूजेसाठी सर्वोत्तम मानला गेला आहे.

1.3 द्विपुष्कर योग: 04 ऑक्टोबर 2025 च्या या शनि प्रदोषला द्विपुष्कर योगाचा शुभ संयोगही आहे, ज्यामुळे या दिवशी केलेले पूजा-पाठ आणि दानाचे फळ दुप्पट होते. 🌟

1.4 उद्देश: हे व्रत मुख्यतः संतान प्राप्तीसाठी (निःसंतान जोडप्यांसाठी) आणि शनीच्या अशुभ प्रभावांना (जसे साडेसाती आणि ढैया) कमी करण्यासाठी केले जाते.

2. शनि प्रदोष व्रताचे महत्त्व
(Significance of Shani Pradosh Vrat - Marathi)

2.1 शिव-शनी कृपा: मान्यता आहे की शनिदेवाने भगवान शिवाला आपला गुरू मानून कठोर तपस्या केली होती, ज्यामुळे शिवजींनी त्यांना न्यायाधीश ⚖️ पद दिले. म्हणून शनि प्रदोषला शिवजींच्या पूजेने शनिदेवही प्रसन्न होतात.

2.2 संतान सुखाची प्राप्ती: पौराणिक कथेनुसार, शनि प्रदोषचे व्रत केल्याने निःसंतान जोडप्यांना संतानाचे वरदान प्राप्त होते. याला पुत्र प्रदोष असेही म्हणतात. 👨�👩�👧�👦

2.3 शनि दोष निवारण: ज्या जातकांवर शनीची साडेसाती, ढैया किंवा कुंडलीत कोणताही शनि दोष आहे, त्यांच्यासाठी हे व्रत संकटांपासून मुक्ती आणि जीवनात स्थिरता आणण्याचा महाउपाय आहे.

2.4 मनोकामना पूर्ती: खऱ्या मनाने भक्ती करणाऱ्या भक्तांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात आणि त्यांना सुख-समृद्धीचा आशीर्वाद मिळतो.

3. पूजा साहित्य आणि तयारी

(Pooja Samagri and Preparation)

3.1 शिव पूजन साहित्य:
शिव-पार्वतीची मूर्ती/चित्र, शिवलिंग, बेलाची पाने 🌿, धतूरा, आकड्याचे फूल, भांग, पंचामृत (दूध, दही, तूप, मध, गंगाजल), चंदन, धूप आणि दीप.

3.2 शनि पूजन साहित्य:
मोहरीचे तेल, काळे तीळ, काळे वस्त्र, लोखंडाची वस्तू, पिंपळाची पाने.

3.3 व्रत संकल्प:
सकाळी स्नान करून स्वच्छ वस्त्रे (शक्य असल्यास निळ्या रंगाची) परिधान करून, हातात पाणी घेऊन व्रताचा संकल्प करा.

3.4 शुद्धीकरण:
पूजेच्या स्थळाला गंगाजलाने शुद्ध करा आणि भगवान शंकर व पार्वतीची विधिपूर्वक स्थापना करा.

4. शनि प्रदोष व्रत विधी (प्रातःकाळी)

(Morning Rituals)

4.1 ब्रह्म मुहूर्तात उठणे:
सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करा.

4.2 संकल्प:
भगवान शिव आणि शनिदेवांचे ध्यान करून व्रताचा संकल्प करा.

4.3 अभिषेक:
शिवलिंगावर पंचामृत किंवा शुद्ध जलाने अभिषेक करा. "ॐ नमः शिवाय" चा जप करा.

4.4 दानाचे महत्त्व:
व्रताच्या दिवशी गरिबांना अन्न, वस्त्र किंवा धन दान करणे अतिशय शुभ मानले जाते. 🙏

5. शनि प्रदोष व्रत विधी (प्रदोष काळात)

(Evening Rituals during Pradosh Kaal)

5.1 पुन्हा स्नान:
सूर्यास्ताच्या आधी पुन्हा स्नान करून स्वच्छ वस्त्र परिधान करा.

5.2 शिव पूजन:
प्रदोष काळात (सायंकाळी ६:०३ ते ८:३० या शुभ मुहूर्तात) भगवान शिवाची पूजा करा. शिवलिंगावर चंदन, बेल, धतूरा इत्यादी अर्पण करा.

5.3 आरती आणि क्षमायाचना:
शिव-पार्वतीची विधिपूर्वक आरती करा आणि चुकून झालेले अपराध क्षमा करा.

5.4 व्रत कथा:
शनि प्रदोष व्रताची कथा ऐकणे किंवा वाचन करणे अत्यावश्यक मानले जाते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-04.10.2025-शनिवार.
===========================================