जंगली सन्मान (Jangli Sanman)-

[Atul Kaviraje]

"I never saw a wild thing sorry for itself. A small bird will drop frozen dead from a bough without ever having felt sorry for itself."
— D. H. Lawrence-अंग्रेजी उपन्यासकार,
     कवि, नाटककार, निबंधकार, साहित्यिक आलोचक और चित्रकार

विषय: डी. एच. लॉरेन्स यांचा विचार - "मी कधीही स्वतःबद्दल वाईट वाटून घेणारी कोणतीही जंगली वस्तू पाहिली नाही. एक छोटा पक्षी स्वतःबद्दल वाईट न वाटून घेता फांदीवरून गोठून मृत होऊन खाली पडेल."

जंगली सन्मान (Jangli Sanman)-

चरण (Charan)   मराठी कविता (Marathi Kavita)

१   वारा कदाचित गोठवणारा फुंकेल,
भुकेल्या लांडग्याला शिकार करावीच लागते.
एक जंगली गोष्ट रडण्यासाठी थांबत नाही,
ती तिने ठेवलेली शांत वचने पाळते.

२   झाडावरील तो छोटा पक्षी,
तो आपले जीवन पूर्णपणे मुक्तपणे जगतो.
जेव्हा हिवाळा येतो आणि जीवन संपते,
तेव्हा तो सूर्याच्या उबेसाठी शोक करत नाही.

३   मागे वळून पाहणे नाही, खोल निराशा नाही,
तो थंड हवेत आपला श्वास रोखून ठेवतो.
तो फक्त खाली पडतो, पंखांची एक छोटीशी आपत्ती,
फिकट होत चाललेल्या प्रकाशातील एक छोटीशी सावली.

४   कारण स्वतःची दया ही मानवी बेडी आहे,
कोसळणाऱ्या पावसात टाकलेला एक जड नांगर.
त्या प्राण्याला दुःखाचा ताबा माहित नाही,
त्याची कथा सोन्यासारखी मऊ नाही, तर पितळेतील आहे.

५   जर अपयश आले किंवा त्रास समोर उभा राहिला,
तर बलवान हृदय खाली पडण्यापूर्वीच उभे राहते.
पक्ष्याच्या जलद पतनातून धडा घ्या,
सन्मानाने उभे राहण्यासाठी आणि आपले सर्व काही देण्यासाठी.

६   "आज मीच का?" असे विचारण्याची गरज नाही,
त्या जंगली गोष्टीला प्रार्थना करायला वेळ नाही.
तो निर्भय डोळ्यांनी वादळांना सामोरे जातो,
तो कधीही आपल्या मरणावर प्रश्नचिन्ह लावत नाही.

७   म्हणून जगाला तुमची चाल बघू द्या,
आणि तुमचे आंतरिक दुःख खोलवर आत ठेवा.
त्या प्राण्यासारखे, शूर आणि स्पष्ट व्हा,
स्वतःच्या दयेची खूण कधीही सोडू नका.

--अतुल परब
--दिनांक-09.10.2025-गुरुवार.
===========================================