बेगम अख्तर: कविता-🎤💔🕊️📜✨🎶

[Atul Kaviraje]

बेगम अख्तर: कविता-

७ ऑक्टोबर १९१४ रोजी जन्मलेल्या, ग़ज़ल आणि ठुमरीच्या साम्राज्ञी, 'मल्लिका-ए-ग़ज़ल' बेगम अख्तर यांच्या स्मृतीस विनम्र अभिवादन.

१. पहिले कडवे
लखनऊची हवा, फैजाबादचा गंध,
संगीताच्या यात्रेत, अनोखा प्रबंध.
अख्तरी बाईंचे गाणे, हळूच उमलले,
नशिबाचे दार, कलेनेच उघडले. ✨🎶

अर्थ: फैजाबाद आणि लखनऊच्या सांस्कृतिक वातावरणात त्यांचा जन्म झाला. त्यांच्या संगीत प्रवासाची सुरुवात त्यांच्या नशिबाचे दार उघडणारी ठरली.

२. दुसरे कडवे
गुलाबाच्या पाकळ्या, रेशमी मुलायम,
त्यांच्या आवाजाने, हरवले जग तमाम.
'ऐ मोहब्बत' जेव्हा ओठांवर आले,
हजारो हृदयांचे, अश्रू ते झाले. 💔🎤

अर्थ: त्यांचा आवाज गुलाबाच्या पाकळ्यांसारखा मुलायम आणि सुंदर होता. जेव्हा त्यांनी 'ऐ मोहब्बत' ही ग़ज़ल गायली, तेव्हा अनेकांच्या डोळ्यांतून अश्रू वाहू लागले, ज्यामुळे त्यांच्या गाण्यातील वेदना जाणवली.

३. तिसरे कडवे
ग़ज़लेत ठुमरी, ठुमरीत ग़ज़ल,
प्रत्येक सुरात एक, अनोखीच बहार.
अफाट वेदनेचा, आवाजात रंग,
एक सूर होता, निखळ आणि अभंग. 💧🎵

अर्थ: त्यांनी ग़ज़ल आणि ठुमरी यांचे इतके सुंदर मिश्रण केले की ते एक वेगळेच संगीत बनले. त्यांच्या आवाजात वेदनांची खोल भावना होती, जी त्यांना अद्वितीय बनवत होती.

४. चौथे कडवे
चित्रपटाच्या पडद्यावर, चमकली ती कला,
रोटी आणि एक दिन, गाण्यानेच नटला.
नाही केली पर्वा, जगाच्या रितींची,
फक्त गाणे झाले, ओळख त्यांची. 🎬🌟

अर्थ: त्यांनी चित्रपटांमध्येही काम केले आणि 'रोटी' सारख्या चित्रपटांमध्ये त्यांच्या गाण्यांमुळे त्यांना खूप प्रसिद्धी मिळाली. त्यांनी समाजाच्या नियमांपेक्षा आपल्या कलेला जास्त महत्त्व दिले.

५. पाचवे कडवे
लग्न झाले, मग गायन सोडून दिले,
बेगम झाल्या, पण स्वर आत रुसले.
पाच वर्षांनी पुन्हा, आवाजाने हाक दिली,
आई! पुन्हा गा, हीच त्यांची किल्ली. 🗝�💖

अर्थ: लग्नानंतर त्यांनी काही काळ गाणे सोडले. पण त्यांच्या मनातील कलाकाराने पुन्हा त्यांना गाण्याची प्रेरणा दिली आणि त्या पुन्हा संगीत क्षेत्रात परतल्या.

६. सहावे कडवे
शेवटच्या क्षणी, सूर ओठांवर होता,
अहमदाबादचा कार्यक्रम, साक्षीदार होता.
शरीर सोडले पण, आवाज राहिला,
हजारो शिष्यांना, तोच मार्ग दाखविला. 🕊�✨

अर्थ: त्यांचा शेवटचा कार्यक्रम अहमदाबादमध्ये झाला. गाणे गात असतानाच त्यांचे निधन झाले. त्यांनी शरीर सोडले तरी त्यांचा आवाज आणि त्यांची कला आजही जिवंत आहे.

७. सातवे कडवे
मल्लिका-ए-ग़ज़ल, हीच तुमची खरी ओळख,
तुमच्या सुरात होती, आयुष्याची झलक.
युगे युगे तुमचा, सूर असाच राहील,
प्रत्येक विरहात, तुमचाच सूर ऐकू येईल. 🙏📜

अर्थ: त्यांना मिळालेली 'मल्लिका-ए-ग़ज़ल' ही पदवी योग्य होती, कारण त्यांच्या गाण्यात त्यांच्या आयुष्याची कहाणी होती. त्यांचा आवाज कायम स्मरणात राहील.

इमोजी सारांश: 🎤💔🕊�📜✨🎶

--अतुल परब
--दिनांक-07.10.2025-मंगळवार.
===========================================