विष्णू आणि धर्माचा समन्वय: पालनकर्त्याचा शाश्वत संकल्प- धर्माचे पालक, श्री हरि-

[Atul Kaviraje]

विष्णू आणि धर्माचा समन्वय: पालनकर्त्याचा शाश्वत संकल्प-

धर्माचे पालक, श्री हरि-
💙👑 चक्र 🙏

चरण (Stanza)   मराठी अर्थ (Marathi Meaning)

I   जगाचे पालक आहेत, श्री हरि नारायण, 💙 धर्म आणि सत्याची करतात स्थापना। प्रत्येक संकटात घेतात ते रूप निराळे, विष्णू आहेत ध्रुव, प्रत्येक युगात प्रकाशले।
अर्थ: भगवान हरि नारायण तिन्ही लोकांचे पालनकर्ते आहेत, जे धर्म आणि सत्याची स्थापना करतात. प्रत्येक कठीण समयी ते एक खास (निराळे) रूप धारण करतात. विष्णू शाश्वत (ध्रुव) आहेत, आणि प्रत्येक युगात प्रकाश पसरवतात।

II   जेव्हा-जेव्हा धर्माची हानी होई जगात, तेव्हा-तेव्हा येतात अवतार वाटेत। मासा बनून वेदांचे करतात बचाव, ज्ञानाचा करतात खोल प्रवाह।
अर्थ: जेव्हा-जेव्हा जगात धर्माचा ऱ्हास होतो, तेव्हा-तेव्हा भगवान अवताराच्या मार्गावर येतात. मत्स्य (मासा) बनून ते वेदांचे रक्षण करतात आणि ज्ञानाचा खोल प्रवाह कायम ठेवतात।

III   कूर्म झाले, पर्वताला दिला आधार, 🐢 धैर्य आणि सहकार्याचा केला विस्तार। वराह बनून पृथ्वी काढली जलातून, संरक्षण करतात, प्रत्येक क्षणी, प्रत्येक छलातून।
अर्थ: कासव (कूर्म) बनून त्यांनी पर्वताला आधार दिला, आणि धैर्य व सहकार्याचे महत्त्व वाढवले. डुक्कर (वराह) बनून पृथ्वीला पाण्यातून बाहेर काढले. ते प्रत्येक क्षणाला, प्रत्येक कपटापासून सृष्टीचे संरक्षण करतात।

IV   भक्त प्रल्हादची ऐकली करुण हाक, नृसिंह बनून मिटवला घोर अत्याचार। वामन बनून बलीचा घेतला अभिमान, त्याग आणि सत्याचा दिला सन्मान।
अर्थ: त्यांनी भक्त प्रल्हादची दुःखी हाक ऐकली, आणि नृसिंह बनून भयंकर अत्याचार संपवला. बटू (वामन) बनून राजा बलीचा अहंकार दूर केला. त्यांनी त्याग आणि सत्याचा आदर शिकवला।

V   राम झाले, मर्यादेचा दिला सार, 🏹 धर्म-मार्गावर चालले, केले उपकार। कृष्ण झाले, गीतेचे दिले ज्ञान, कर्म-योग हेच खरे ध्यान।
अर्थ: राम बनून त्यांनी मर्यादेचे मूळ तत्त्व दिले. धर्माच्या मार्गावर चालून त्यांनी सर्वांचे भले केले. कृष्ण बनून त्यांनी गीतेचे ज्ञान दिले, शिकवले की निष्काम कर्म हेच खरे ध्यान आहे।

VI   चक्र आणि गदा त्यांची शोभा आहे, चक्र विष्णूच्या कृपेने भयच नाहीसे होते। लक्ष्मी आहेत सोबत, समृद्धीची कहाणी, शरणागती हेच आहे मुक्तीची निशाणी।
अर्थ: सुदर्शन चक्र आणि गदा त्यांची शोभा वाढवतात. विष्णूच्या कृपेने जीवनातील सर्व भीती नष्ट होते. देवी लक्ष्मी त्यांच्यासोबत आहेत, जी समृद्धीची कथा आहे. देवाच्या चरणी शरण जाणे हेच मुक्तीचे प्रतीक आहे।

VII   कल्किचे येणे हा अंतिम निर्णय, 🏇 जेव्हा धर्माचा होईल पूर्ण पुनरुदय। विष्णू आहेत पालनकर्ता, न्यायाचे प्रतीक, भक्तीशी जोडा, नसावा कधी विधी।
अर्थ: कल्किचा अवतार अंतिम निर्णय असेल, जेव्हा धर्म पूर्णपणे पुन्हा स्थापित होईल. विष्णू पालनकर्ते आणि न्यायाचे प्रतीक आहेत. भक्तीशी जोडून घ्या, केवळ विधी-विधानात अडकू नका।

--अतुल परब
--दिनांक-08.10.2025-बुधवार.
===========================================