मैदानावरील भूमिपूजन समारंभ: श्रद्धा, संकल्प आणि निसर्गाचे आवाहन-1-🔥💧🌬️

[Atul Kaviraje]

शेतामध्ये भूमिपूजन-

मैदानावरील भूमिपूजन समारंभ: श्रद्धा, संकल्प आणि निसर्गाचे आवाहन-

दिनांक: 08 ऑक्टोबर, 2025 (बुधवार)
थीम: भक्तिभावपूर्ण भूमिपूजन - निर्मितीचा आध्यात्मिक आरंभ
प्रतीक: 🕉� (शुभ आरंभ) 🪷 (पवित्रता) 🧱 (बांधकाम) 🙏 (भक्ती) 🌏 (पृथ्वी)

भक्तिभावपूर्ण विवेचनात्मक लेख (Marathi Lekh)
भूमिपूजन हा केवळ एक विधी नाही, तर भारतीय संस्कृतीमध्ये कोणत्याही नवीन बांधकामाच्या, मग ते घर असो, मंदिर असो, किंवा मोठे सार्वजनिक मैदान, याच्या शुभारंभाचा आध्यात्मिक पाया आहे. हे भूमी मातेबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्याचे आणि निसर्गाची परवानगी घेण्याचे एक पवित्र कार्य आहे. 08 ऑक्टोबर, 2025 रोजी आयोजित केलेला हा भूमिपूजन समारंभ श्रद्धा, संकल्प आणि सहकार्याचे प्रतीक ठरला.

1. भूमिपूजनाचा मूळ अर्थ आणि आध्यात्मिक महत्त्व 🕉�
भूमिपूजन दोन शब्दांनी बनलेले आहे: 'भूमी' (जमीन/धरती) आणि 'पूजन' (पूजा/आराधना).

1.1. पंच तत्त्वांचा आदर: हिंदू धर्मात मानले जाते की भूमी हे पाच तत्त्वांपैकी (पृथ्वी, जल, अग्नी, वायू, आकाश) एक आहे. पूजेद्वारे आपण या तत्त्वांविषयी आदर व्यक्त करतो आणि सृष्टीच्या नियमांचे पालन करतो. (प्रतीक: 🔥💧🌬�)

1.2. वास्तु पुरुषाचे आवाहन: हा समारंभ त्या जागेचे अधिष्ठाता दैवत 'वास्तु पुरुष' यांना प्रसन्न करण्यासाठी केला जातो, जेणेकरून बांधकाम निर्विघ्नपणे पूर्ण व्हावे आणि त्या जागेचा वापर करणाऱ्यांना सुख-शांती लाभावी. (उदाहरण: पूजेत 'वास्तु पुरुष मंडळाची' स्थापना करणे.)

2. समारंभाची तयारी आणि पवित्र वातावरण 🪷
कोणत्याही भक्तिपूर्ण समारंभाची यशस्विता त्याच्या तयारीवर आणि वातावरणावर अवलंबून असते.

2.1. स्थळाची शुद्धी: समारंभापूर्वी त्या मैदानातील एका भागाला गंगाजलाने धुवून, शेणाने किंवा पवित्र मातीने सारवून शुद्ध केले जाते. (प्रतीक: ✨)

2.2. सजावट आणि व्यवस्था: रांगोळी, फुले आणि रंगीत वस्त्रांनी सजावट केली जाते. अतिथींच्या बसण्याची व्यवस्था आणि पूजा साहित्य अत्यंत श्रद्धेने ठेवले जाते.

3. मुख्य पूजन विधी आणि कर्मकांड 🙏
पूजन विधी कर्मकांडांनी आणि मंत्रांनी भरलेला असतो, ज्यातील प्रत्येक टप्प्याचा गहन अर्थ असतो.

3.1. संकल्प (Determination): सर्वप्रथम यजमान हातात पाणी घेऊन पूजेचा संकल्प करतात, ज्यात बांधकाम यशस्वीरित्या पूर्ण करण्याचा आणि समाजाच्या कल्याणाचा भाव असतो.

3.2. गणेश पूजा: कोणत्याही शुभ कार्याची सुरुवात विघ्नहर्ता गणेशाच्या पूजेने होते, जेणेकरून कार्यात येणारे अडथळे दूर व्हावेत. त्यानंतर कलश स्थापना केली जाते, जो विश्वाचा प्रतीक आहे.

4. धरती मातेबद्दल कृतज्ञता 🌏
भूमिपूजन समारंभाचा मुख्य भाव धरती मातेबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करणे आहे.

4.1. क्षमा याचना: बांधकामादरम्यान जमीन खोदल्यामुळे होणाऱ्या नुकसानीबद्दल धरती मातेकडे क्षमा मागितली जाते. हा एक पर्यावरण-संवेदनशील दृष्टिकोन आहे. (उदाहरण: मंत्रोच्चारासोबत भूमीला टिळा लावणे.)

4.2. पायाभरणीचा दगड/वीट स्थापित करणे: शुभ मुहूर्तावर मंत्रांसह पायामध्ये चांदीचे नाग-नागिणी, पंचरत्न आणि एक वीट ठेवली जाते. हे कार्यारंभाचे स्थायी प्रतीक आहे. 🧱

5. धार्मिक आणि सामुदायिक सहभाग 👨�👩�👧�👦
भूमिपूजन एक सामुदायिक उत्सव आहे जो लोकांना एकत्र आणतो.

5.1. सामाजिक समरसता: विविध पार्श्वभूमीच्या लोकांचा पूजेत एकत्र सहभाग सामाजिक समरसता दर्शवतो. हे दर्शवते की बांधकामासाठी सर्वांचे सहकार्य आवश्यक आहे. (प्रतीक: 🤝)

5.2. विशेष अतिथींचे योगदान: या समारंभात स्थानिक नेते, धर्मगुरू आणि अनुभवी कारागीर यांना आमंत्रित केले जाते, ज्यांचे मार्गदर्शन आणि आशीर्वाद बांधकाम कार्यासाठी महत्त्वाचे ठरते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-08.10.2025-बुधवार.
===========================================