जयप्रकाश नारायण:-११ ऑक्टोबर १९०२ -स्वातंत्र्य संग्राम सेनानी आणि राजकारणी.-2-🚩

[Atul Kaviraje]

Jayaprakash Narayan – ११ ऑक्टोबर १९०२ -स्वातंत्र्य संग्राम सेनानी आणि राजकारणी.-

जयप्रकाश नारायण: एक लोकनायक, एक क्रांतीचा आवाज-

७. तुरुंगवास आणि आरोग्य समस्या 🏥

प्रकृती बिघडणे: तुरुंगात असताना त्यांची प्रकृती गंभीर झाली. त्यांना किडनीचा त्रास सुरू झाला. सरकारने त्यांना उपचारांसाठी सोडले.

८. जनता पक्षाची स्थापना आणि सत्तांतर 🗳�

सर्व विरोधकांना एकत्र आणले: तुरुंगातून बाहेर आल्यावर त्यांनी सर्व विरोधी पक्षांना एकत्र आणून 'जनता पक्षाची' (Janata Party) स्थापना केली.

१९७७ चे निवडणूक: १९७७ च्या लोकसभा निवडणुकीत जनता पक्षाने काँग्रेसचा पराभव केला आणि मोरारजी देसाईंच्या नेतृत्वाखाली सरकार स्थापन केले. हे भारतातील पहिले गैर-काँग्रेस सरकार होते.

९. भारत रत्न सन्मान 🏅

मरणोत्तर सन्मान: त्यांच्या योगदानाला आदराने स्मरून, भारत सरकारने त्यांना मरणोत्तर 'भारत रत्न' (१९९९) हा सर्वोच्च नागरी सन्मान दिला.

१०. निष्कर्ष आणि समारोप: एक लोकनायक अमर
जयप्रकाश नारायण हे केवळ एक राजकारणी नव्हते, तर ते एक तत्वज्ञ, समाजसुधारक आणि क्रांतीचे प्रतीक होते. त्यांच्या 'संपूर्ण क्रांती' च्या विचारांनी भारताच्या सामाजिक आणि राजकीय इतिहासावर खोलवर परिणाम केला. त्यांनी सत्ता आणि पदापेक्षा तत्त्वांना अधिक महत्त्व दिले. त्यांचे जीवन देशासाठी निस्वार्थपणे केलेल्या संघर्षाचे एक ज्वलंत उदाहरण आहे. त्यांचा त्याग आणि समर्पण आजही आपल्याला प्रेरणा देत राहते. जय हिंद! 🇮🇳✊❤️

🧠 मनचित्र (Mind Map) - जयप्रकाश नारायण यांचे जीवन आणि कार्य-

                ┌───────────────────┐
                │ जयप्रकाश नारायण ✊ │
                └───────────────────┘
                         │
        ┌────────────────┴────────────────┐
        │                                 │
┌───────┴───────┐             ┌─────────┴─────────┐
│ प्रारंभिक जीवन │             │ स्वातंत्र्य संग्राम │
└───────────────┘             └───────────────────┘
       │                              │
┌──────┴──────┐          ┌───────────┴───────────┐
│ शिक्षण 🎓     │          │ असहकार आंदोलन (१९२०)  │
│ अमेरिका 🇺🇸    │          │ भारत छोडो आंदोलन (१९४२) │
└─────────────┘          └─────────────────────┘
       │                              │
       ┌──────────────────┐           │
       │ समाजवादी विचार   │───────────┘
       │ आणि भूदान आंदोलन │
       └──────────────────┘
                │
┌───────────────┴───────────────┐
│ काँग्रेस सोशलिस्ट पार्टी (१९३४) │
│ ग्रामदान आंदोलन 🌾             │
└───────────────────────────────┘
                │
                ┌──────────────────┐
                │ आणीबाणीचा संघर्ष 🚨 │
                └──────────────────┘
                         │
┌───────────────┴───────────────┐
│ इंदिरा गांधींविरुद्ध आंदोलन   │
│ 'संपूर्ण क्रांती' नारा 🗣�      │
└───────────────────────────────┘
                         │
                         ┌──────────────────┐
                         │ तुरुंगवास ⛓️        │
                         │ आणि आरोग्य समस्या 🏥   │
                         └──────────────────┘
                                  │
┌──────────────────┐      ┌───────┴───────┐
│ अटकेचा प्रसंग 🔒   │      │ किडनी विकार    │
└──────────────────┘      └───────────────┘
                         │
                         ┌──────────────────┐
                         │ जनता पक्षाची स्थापना │
                         │ आणि सत्तांतर 🗳�      │
                         └──────────────────┘
                                  │
┌───────────────┴───────────────┐
│ १९७७ निवडणूक विजय ✅          │
│ पहिले गैर-काँग्रेस सरकार       │
└───────────────────────────────┘
                         │
                         ┌──────────────────┐
                         │ भारत रत्न सन्मान 🏅 │
                         └──────────────────┘
                                  │
┌───────────────┴───────────────┐
│ १९९९ (मरणोत्तर) ⭐            │
└───────────────────────────────┘

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.10.2025-शनिवार.
===========================================