स्वामीनाथन अय्यर - भारतीय अर्थव्यवस्थेचे एक दूरदर्शी भाष्यकार-१२ ऑक्टोबर १९४२-1-

[Atul Kaviraje]

स्वामीनाथन ऐय्याR (Swaminathan Aiyar) – १२ ऑक्टोबर १९४२

दिनांक: १२ ऑक्टोबर
विषय: स्वामीनाथन अय्यर - भारतीय अर्थव्यवस्थेचे एक दूरदर्शी भाष्यकार-

१. परिचय (Introduction):
एस. गुरूमूर्ती सुब्रमण्यम स्वामीनाथन अय्यर, ज्यांना आपण स्वामीनाथन एस. अंकलेसरिया अय्यर या नावाने ओळखतो, ते एक प्रख्यात भारतीय पत्रकार, अर्थशास्त्रज्ञ आणि स्तंभलेखक आहेत. त्यांचा जन्म १२ ऑक्टोबर १९४२ रोजी झाला. त्यांनी भारताच्या आर्थिक धोरणांवर महत्त्वपूर्ण भाष्य करून एक वेगळी ओळख निर्माण केली आहे. त्यांच्या लेखनातून त्यांनी नेहमीच आर्थिक उदारीकरण, जागतिकीकरण आणि खुल्या बाजाराचे समर्थन केले आहे.

२. सुरुवातीचे जीवन आणि शिक्षण (Early Life and Education):
स्वामीनाथन अय्यर यांनी दिल्लीच्या सेंट स्टीफन कॉलेजमधून अर्थशास्त्र आणि केंब्रिज विद्यापीठातून पदवी प्राप्त केली. त्यांचे शिक्षण त्यांना अर्थशास्त्र आणि जागतिक धोरणांबद्दल सखोल ज्ञान देण्यास उपयुक्त ठरले. त्यांनी पत्रकारितेमध्ये काम सुरू करण्यापूर्वी ब्रिटिश सरकारने भारतावर लादलेल्या निर्बंधांचा अभ्यास केला, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक विचार अधिक स्पष्ट झाले.

३. पत्रकारितेची कारकीर्द (Journalistic Career):
पत्रकार म्हणून त्यांची कारकीर्द दीर्घ आणि प्रभावी आहे. त्यांनी 'द इकोनॉमिक टाइम्स', 'द टाइम्स ऑफ इंडिया', आणि 'द फायनान्सियल एक्सप्रेस' सारख्या अग्रगण्य वृत्तपत्रांमध्ये काम केले. 'द टाइम्स ऑफ इंडिया' मध्ये त्यांचे 'स्वाबोस वर्ल्ड' (Swaminomics) नावाचे साप्ताहिक स्तंभ विशेष लोकप्रिय आहे. या स्तंभातून ते अर्थव्यवस्थेतील गुंतागुंतीच्या मुद्द्यांवर सोप्या भाषेत भाष्य करतात.

४. आर्थिक उदारीकरणाचे पुरस्कर्ते (Proponent of Economic Liberalization):
१९९१ च्या आर्थिक उदारीकरणाच्या आधीपासूनच स्वामीनाथन अय्यर हे आर्थिक सुधारणांचे मोठे समर्थक होते. त्यांनी सरकारी नियंत्रणे कमी करण्याची आणि खाजगी उद्योगांना प्रोत्साहन देण्याची वकिली केली. त्यांचे म्हणणे होते की, सरकारी हस्तक्षेपामुळे भ्रष्टाचार वाढतो आणि आर्थिक विकासाला अडथळा येतो.

५. प्रमुख विचार आणि तत्त्वज्ञान (Major Ideas and Philosophy):
स्वामीनाथन अय्यर यांच्या विचारसरणीचे मुख्य मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:

मुक्त बाजार (Free Market): ते खुल्या आणि स्पर्धायुक्त बाजाराचे समर्थक आहेत.

सरकारी हस्तक्षेप कमी करणे (Less Government Intervention): ते सरकारच्या अनावश्यक हस्तक्षेपाविरोधात नेहमीच आवाज उठवतात.

खाजगीकरण (Privatization): सार्वजनिक क्षेत्रातील उद्योगांचे खाजगीकरण केल्याने कार्यक्षमता वाढते असे त्यांचे मत आहे.

आर्थिक समता आणि विकास (Economic Equity and Growth): त्यांच्या मते, आर्थिक विकासामुळेच गरिबी कमी होऊ शकते.

६. महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घटनांवरील भाष्य (Commentary on Historical Events):
१९९१ च्या आर्थिक सुधारणा, १९९० च्या दशकातील जागतिकीकरण, आणि अलीकडील जीएसटी (GST) तसेच नोटाबंदी (Demonetization) यांसारख्या मोठ्या घटनांवर त्यांनी सखोल भाष्य केले आहे. त्यांनी नोटाबंदीला तात्पुरता त्रासदायक पण दीर्घकाळ फायदेशीर निर्णय मानले. जीएसटीला त्यांनी 'एक देश, एक कर' संकल्पनेचा आधार मानून त्याचे स्वागत केले.

७. लेखांचे आणि पुस्तकांचे विश्लेषण (Analysis of his Writings and Books):
त्यांच्या लेखांचे मुख्य वैशिष्ट्य म्हणजे ते क्लिष्ट आर्थिक संकल्पना अगदी सोप्या भाषेत समजावून सांगतात. त्यांनी 'The Economic Times' साठी लिहिलेले लेख त्यांच्या विचारधारेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत. त्यांचे 'Towards an Economic Revolution?' (१९८७) आणि 'The New India: A Vision for the Future' (१९९१) ही पुस्तके त्यांच्या आर्थिक विचारांची झलक देतात.

८. पुरस्कार आणि सन्मान (Awards and Honors):
स्वामीनाथन अय्यर यांना त्यांच्या पत्रकारितेतील योगदानाबद्दल अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. त्यांच्या प्रामाणिक आणि निर्भीड लेखनामुळे त्यांना 'विद्वान पत्रकार' म्हणून ओळखले जाते.

९. टीका आणि वाद (Criticism and Controversies):
त्यांच्या मुक्त बाजारपेठेच्या धोरणांवर काही अर्थतज्ज्ञांनी टीका केली आहे. त्यांच्या मते, अशा धोरणांमुळे गरिबी आणि आर्थिक विषमता वाढू शकते. तरीही, त्यांनी आपल्या मतांवर नेहमीच ठाम राहून विवेकी चर्चा केली आहे.

१०. निष्कर्ष आणि समारोप (Conclusion and Summary):
स्वामीनाथन अय्यर हे भारतीय आर्थिक पत्रकारितेचे एक महत्त्वाचे स्तंभ आहेत. त्यांनी आपल्या लेखनातून भारताच्या आर्थिक धोरणांवर सातत्याने भाष्य केले. त्यांचे विचार नेहमीच दूरदृष्टीचे आणि विकासाभिमुख राहिले आहेत. त्यांनी भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या प्रगतीमध्ये महत्त्वाचे योगदान दिले आहे, आणि त्यांचे कार्य आजही अनेक तरुणांना प्रेरणा देत आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-12.10.2025-रविवार.
===========================================