संत सेना महाराज-हलकटासंगे तो हलकट बनला-2-

[Atul Kaviraje]

                         "संत चरित्र"
                        ------------

        संत सेना महाराज-

✅ ४. उदाहरणासहित:

विद्यार्थी उदाहरण: एक चांगला विद्यार्थी जर गैरप्रवृत्तीच्या मित्रांमध्ये राहिला, तर तो अभ्यासाकडे दुर्लक्ष करून वाईट मार्गाला लागतो. हेच अभंग सांगतो.

🔥 दुसऱ्या कडव्याचे विवेचन:
"कोळसे नासिला शुभ्रवर्णे॥"
✅ १. प्रभावी उपमा (Perfect Analogy):

कोळसा = अपवित्रता, अज्ञान, दुर्जनत्व
शुभ्र वर्ण = चांगुलपणा, शुद्धता, चारित्र्य

✅ २. नासाडी:

कोळशाचा फक्त स्पर्श सुद्धा पांढऱ्या वस्त्राला डागाळतो. त्याचप्रमाणे, वाईट संगती नजरेत न पडणारे पण खोल परिणाम करणारी असते.

✅ ३. चारित्र्यहनन:

वाईट संगतीचा डाग लागल्यावर व्यक्तीचे नाव आणि प्रतिष्ठा कायमची बिघडू शकते.

✅ ४. आध्यात्मिक दृष्टी:

'शुभ्र वर्ण' म्हणजे आत्मा — तो मुळात शुद्ध असतो. पण माया, मोह, वासना म्हणजेच 'कोळसा' आत्म्याच्या शुद्धतेवर धूळ टाकतो.

✅ ५. उदाहरणासहित:

लोखंड - गंधक उदाहरण: लोखंडावर गंधक लागल्यास ते गंजते, तसेच वाईट संगतीने व्यक्तीचा 'चारित्र्यकण' गंजतो.

🪷 समारोप आणि निष्कर्ष:
🎯 समारोप:

संत सेना महाराजांनी या दोन चरणांतून एक अत्यंत प्रभावी जीवनसिद्धांत दिला आहे — "जशी संगत, तशी गती."
चांगल्या संगतीतून सद्गुण येतात, वाईट संगतीतून पतन.

📌 निष्कर्ष:

"कोळशाच्या संगतीने पांढरे वस्त्र जसे डागाळते,
तसे दुर्जनांच्या संगतीने मनुष्याचे मन, चारित्र्य व बुद्धी मलिन होते."

मानवी जीवनात सत्संग, म्हणजे सज्जनांची, संतांची व सद्गुणी लोकांची संगत, हीच खरी आध्यात्मिक आणि नैतिक उन्नतीचा मार्ग आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.10.2025-शुक्रवार.
===========================================