।। यम दीपदान: अकाली मृत्यूच्या भीतीपासून मुक्तीचा पवित्र उत्सव ।।-

[Atul Kaviraje]

यम दीपदान-

।। यम दीपदान: अकाली मृत्यूच्या भीतीपासून मुक्तीचा पवित्र उत्सव ।।-

।। यमाचा दिवा (यम का दिया) ।।-

1.

कार्तिक महिन्याची रात्र आली, त्रयोदशी तिथीचा पवित्र सहवास.
धनत्रयोदशीचा शुभ आरंभ, यम दीपदानाचे शुभ कार्य.

👉 अर्थ: कार्तिक महिन्यातील त्रयोदशीच्या रात्रीचा शुभ मुहूर्त हा यमराजासाठी दीपदान करण्यासाठी योग्य मानला जातो. हा धनतेरसच्या सुरुवातीचाही दिवस आहे.

2.

मातीचा दिवा चौमुखी, मोहरीच्या तेलाने भरलेला.
चार नवीन वाती लावा, अंधार दूर करा.

👉 अर्थ: मातीचा चौमुखी दिवा मोहरीच्या तेलाने भरून, चार वाती लावल्या जातात — अंधार आणि नकारात्मकतेचा नाश करण्यासाठी.

3.

कवडी-नाणे अर्पण करा, श्रद्धा-भक्तीचा भाव समर्पित करा.
त्याचे तोंड दक्षिण दिशेला करा, अकाली मृत्यूचे संकट टळेल.

👉 अर्थ: दिव्याबरोबर थोडी कवडी किंवा नाणे अर्पण करून, तो दक्षिण दिशेला ठेवावा — यामुळे अकाली मृत्यू टळतो, अशी श्रद्धा आहे.

4.

मुख्य दारावर तो लावा, यमराजांना प्रसन्न करा.
हा प्रकाश त्यांचे आवाहन आहे, आम्ही हे दीपदान करत आहोत.

👉 अर्थ: मुख्य दारावर दिवा ठेवून, यमराजांना प्रसन्न केलं जातं. हा एक आध्यात्मिक संदेश आणि दीपदानाचं प्रतीक आहे.

5.

'मृत्युना पाशदण्डाभ्यां', मंत्राचे साध्या मनाने उच्चारण करा.
कुटुंबाचे आयुष्य दीर्घ होवो, यमराज सर्व दुःख दूर करोत.

👉 अर्थ: यमराजाच्या मंत्राचा जप करून प्रार्थना केली जाते की कुटुंबाचे आयुष्य निरोगी, दीर्घ आणि दुःखविरहित होवो.

6.

दिवा रात्रभर तेवत राहो, प्रत्येक वाटेवर प्रकाश पसरो.
पितरांनाही मार्ग मिळो, मनातील प्रत्येक अंधार दूर होवो.

👉 अर्थ: दिवा संपूर्ण रात्री तेवत ठेवावा — यामुळे घरात प्रकाश, सकारात्मकता आणि पितरांना मार्गदर्शन मिळतं.

7.

हे विश्वासाचे प्रतीक आहे, जीवन शुभ आणि निर्भय होवो.
आशेचा दिवा जळत राहो, अकाली मृत्यूची भीती नको.

👉 अर्थ: हा दिवा आपल्या श्रद्धेचा आणि आशेचा प्रतीक आहे — ज्यामुळे जीवन शुभ, उज्वल आणि निर्भय होतं.

📚 संदर्भ:

धार्मिक ग्रंथांवर आधारित माहिती (पद्मपुराण, स्कंद पुराण)।
2025 पंचांगनुसार धनतेरस (त्रयोदशी) आणि यम दीपदान मुहूर्त: 18 ऑक्टोबर 2025

--अतुल परब
--दिनांक-18.10.2025-शनिवार.
===========================================