संत सेना महाराज-स तु बाल्यं समारभ्य साधुसेवापरायणः-3-

[Atul Kaviraje]

                        "संत चरित्र"
                        ------------

        संत सेना महाराज-

समारोप आणि निष्कर्ष (Conclusion and Summary/Inference)
समारोप (Conclusion):

संत सेना महाराजांचा हा छोटासा अभंग त्यांच्या संपूर्ण जीवननिष्ठा आणि आदर्श विचारांचा सार आहे. त्यांनी आपल्या जीवनकाळात दोन प्रमुख मूल्यांचे पालन केले: साधुसेवा (आध्यात्मिक निष्ठा) आणि दीनसेवा (सामाजिक जबाबदारी). या दोन्ही मूल्यांच्या एकत्रीकरणातून त्यांनी एक परिपूर्ण संतत्त्व प्राप्त केले.

निष्कर्ष (Summary/Inference):

या अभंगातून मिळणारा सर्वात महत्त्वाचा संदेश हा आहे की, खरा धर्म केवळ मंदिरात किंवा पूजापाठात नाही, तर तो मानवाच्या सेवेत आणि त्यागात आहे.

बालपणापासून निष्ठा: अध्यात्मिक जीवनाची सुरुवात लहान वयातच झाली पाहिजे, ज्यामुळे संस्कार दृढ होतात.

सेवा हीच भक्ती: साधू आणि दीनांची सेवा करणे म्हणजे प्रत्यक्ष भगवंताची सेवा करणे आहे. उदाहरणाने सांगायचे झाल्यास, जसे आई-वडील आपल्या मुलांसाठी निःस्वार्थपणे कष्ट करतात, त्याचप्रमाणे संतांनी समाजासाठी निःस्वार्थ त्याग केला पाहिजे.

धन हे साधने आहे: पैसा किंवा संपत्ती ही स्वार्थासाठी नसून, ती समाजाच्या आणि गरजूंच्या कल्याणासाठी वापरली पाहिजे. संत सेना महाराजांनी 'सर्व' धन दान करून हे सिद्ध केले की, त्यांच्यासाठी भगवतभक्ती आणि समाजसेवा यापेक्षा कोणतीही गोष्ट अधिक महत्त्वाची नाही.

हा अभंग आपल्याला शिकवतो की, जीवनात भौतिक सुखांपेक्षा त्याग, सेवा आणि भक्तीचे महत्त्व किती मोठे आहे. संत सेना महाराजांचे जीवन हे आजही 'कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन' या भगवतगीतेतील तत्त्वाला अनुसरून कसे जगावे, याचे उत्तम उदाहरण आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.10.2025-सोमवार. 
===========================================