दिग्विजय सिंह – २९ ऑक्टोबर १९४७-भारतीय राजकारणी.-2-👑➡️🗳️➡️🧑‍💼➡️💡➡️🗣️➡️🤝➡️

[Atul Kaviraje]

दिग्विजय सिंह – २९ ऑक्टोबर १९४७-भारतीय राजकारणी.-

दिग्विजय सिंह: भारतीय राजकारणातील एक परखड व्यक्तिमत्त्व

५. नर्मदा बचाव आंदोलन आणि विकास 🏞�
नर्मदा नदीवरील धरणांच्या बांधकामामुळे विस्थापित होणाऱ्या लोकांच्या प्रश्नावर दिग्विजय सिंह यांनी मेधा पाटकर यांच्या 'नर्मदा बचाव आंदोलना'सोबत संवाद साधला. त्यांनी विकासाची गरज आणि पर्यावरणाचे संरक्षण या दोन्हीमध्ये समतोल साधण्याचा प्रयत्न केला. हा एक कठीण मुद्दा होता, ज्यात त्यांची भूमिका वादग्रस्त ठरली, परंतु त्यांनी समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी नेहमीच प्रयत्न केला. 🌱

६. राष्ट्रीय राजकारणात प्रवेश 🇮🇳
२००३ मध्ये मध्य प्रदेशात काँग्रेसचा पराभव झाल्यानंतर दिग्विजय सिंह यांनी राष्ट्रीय राजकारणात अधिक लक्ष केंद्रित केले. सोनिया गांधींच्या नेतृत्वाखाली ते अखिल भारतीय काँग्रेस कमिटीचे सरचिटणीस बनले. त्यांनी विविध राज्यांचे प्रभारी म्हणून काम पाहिले आणि पक्षाची संघटनात्मक बांधणी मजबूत केली.

७. पक्षातील भूमिका आणि संघटनात्मक कार्य 💼
काँग्रेसमध्ये दिग्विजय सिंह हे एक महत्त्वाचे धोरणकर्ते म्हणून ओळखले जातात. ते पक्षाच्या रणनीतीवर जाहीरपणे आपले मत व्यक्त करतात. ते गांधी कुटुंबाचे विश्वासू मानले जातात आणि अनेक महत्त्वाच्या निर्णयांमागे त्यांचा हात असतो. काँग्रेसच्या 'भारत जोडो' यात्रेतही त्यांचा सक्रिय सहभाग होता. 🚶�♂️

८. महत्त्वपूर्ण राजकीय घटना आणि वाद 🚨
दिग्विजय सिंह यांचे अनेक वक्तव्य नेहमीच चर्चेत राहिले आहेत.

अ) बाटला हाऊस एन्काउंटर: २००८ मध्ये दिल्लीतील बाटला हाऊस एन्काउंटरवर त्यांनी केलेले विधान वादग्रस्त ठरले.

ब) राम मंदिर: राम मंदिराच्या मुद्द्यावर त्यांनी घेतलेली भूमिकाही अनेकदा चर्चेत राहिली. अनेकदा त्यांची मते पक्षाच्या अधिकृत भूमिकेपेक्षा वेगळी दिसून आली. या वादामुळे अनेकदा त्यांच्यावर टीकाही झाली. 🗣�

९. सामाजिक आणि धार्मिक भूमिका 🕉�☪️
ते धर्मनिरपेक्षतेचे कट्टर पुरस्कर्ते आहेत. हिंदुत्वाच्या मुद्द्यांवर ते नेहमीच परखडपणे बोलतात. त्यांनी अनेकदा संघाच्या विचारसरणीवर टीका केली आहे. ते नेहमीच सामाजिक सलोख्यासाठी प्रयत्नशील असतात. 🙏

१०. मूल्यांकन आणि वारसा 📜
दिग्विजय सिंह यांच्या राजकीय कारकिर्दीचे मूल्यांकन करणे सोपे नाही. ते एक कुशल प्रशासक आणि लोकप्रिय मुख्यमंत्री होते. त्याच वेळी, त्यांची काही विधाने वादग्रस्त ठरली. त्यांच्या वारशामध्ये मध्य प्रदेशातील विकेंद्रित प्रशासकीय सुधारणा आणि काँग्रेस पक्षातील त्यांची संघटनात्मक भूमिका यांचा समावेश होतो. ते भारतीय राजकारणातील एक महत्त्वाचे आणि कायम चर्चेत राहणारे व्यक्तिमत्त्व आहेत. 🇮🇳

निष्कर्ष आणि समारोप
दिग्विजय सिंह हे फक्त एक राजकारणी नसून, एक विचारवंत आणि कुशल प्रशासक म्हणून ओळखले जातात. त्यांच्या दहा वर्षांच्या मुख्यमंत्रिपदाच्या कार्यकाळात त्यांनी मध्य प्रदेशात अनेक मोठे बदल घडवून आणले. राष्ट्रीय पातळीवर त्यांच्या भूमिकेने आणि स्पष्टवक्तेपणाने त्यांना एक वेगळी ओळख मिळवून दिली आहे. त्यांचे राजकीय जीवन अनेक चढ-उतारांनी भरलेले असले तरी, भारतीय राजकारणातील त्यांचे योगदान मोठे आहे.

📝 सारांश (Summary)
दिग्विजय सिंह यांचा राजकारणातील प्रवास खूप मोठा आहे. त्यांनी मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री म्हणून काम केले, अनेक प्रशासकीय सुधारणा आणल्या, विशेषतः पंचायती राज व्यवस्थेच्या माध्यमातून. त्यांच्या वादग्रस्त विधानांमुळे आणि स्पष्टवक्तेपणामुळे ते नेहमीच चर्चेत राहिले. त्यांनी काँग्रेस पक्षाला राष्ट्रीय स्तरावर मजबूत करण्यासाठी संघटनात्मक कामही केले आहे. त्यांचे जीवन हे भारतीय राजकारणातील एका महत्त्वाच्या अध्यायाचे प्रतीक आहे.

😊 इमोजी सारांश (Emoji Summary)
👑➡️🗳�➡️🧑�💼➡️💡➡️🗣�➡️🤝➡️🇮🇳➡️💬➡️📈➡️📜

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.10.2025-बुधवार.
===========================================