लिस्बन भूकंपाची साक्ष - १७५५-📅⛪️💥🌊🔥💔😭👑🏗️🔬✨

[Atul Kaviraje]

१७५५ चा लिस्बन भूकंप (१ नोव्हेंबर १७५५): ऐतिहासिक विनाश आणि जागतिक परिणाम 🌍💔

लिस्बन भूकंपाची साक्ष - १७५५ (A Witness to the Lisbon Earthquake - 1755)

१. पहिले कडवे (Stanza 1) 🕯�
कार्तिक मास, १ नोव्हेंबर दिन,
पवित्र होता, संत-पूजन क्षण.
लिस्बन नगरी शांत, सुंदर होती,
काळाच्या उदरात दडली मोठी भीती.
(यमक: दिन-क्षण, होती-भीती)

२. दुसरे कडवे (Stanza 2) 💥
सकाळ झाली, दहाचा ठोका जवळ,
धरणी कंपली, जणू घेतला तळ.
इमारती कोसळल्या, मातीचा झाला ढिग,
भूकंपाचा तो कहर, पाहिला जग.
(यमक: जवळ-तळ, ढिग-जग)

३. तिसरे कडवे (Stanza 3) 🔥🌊
पहिला धक्का संपताच, आग उसळली,
मेणबत्त्यांची ज्वाला, सर्वास गिळली.
मग आली नदीतून क्रूर त्सुनामी,
लाटांचे तांडव, पाणी झाले गामी (भयंकर).
(यमक: उसळली-गिळली, त्सुनामी-गामी)

४. चौथे कडवे (Stanza 4) 💔😭
देवाच्या दारातच मृत्यूचा हा खेळ,
आई-बाप, लेकरं, झाली वेगळी वेळ.
ग्रंथ जळाले, ज्ञानाची झाली राख,
शहराच्या अस्तित्वावर पडला भयानक डाग.
(यमक: खेळ-वेळ, राख-डाग)

५. पाचवे कडवे (Stanza 5) 🤯❓
"हे कसे घडले?" तत्त्वज्ञ झाले स्तब्ध,
आशावादाचा अर्थ, झाला तो विरुद्ध.
व्होल्टेअरने पुसले, "ईश्वरी न्याय कुठे?"
मानवी बुद्धी झाली एका क्षणी खुंटे.
(यमक: स्तब्ध-विरुद्ध, कुठे-खुंटे)

६. सहावे कडवे (Stanza 6) 👑🏗�
पण पोम्बाल उभा राहिला, नेतृत्वाने भारला,
"पुरून टाका मेलेले, जगवा जिवंत उरला."
नवे शहर उभे केले, भूकंपाचा धाक,
विज्ञानाचा धडा दिला, जग झाले जाग.
(यमक: भारला-उरला, धाक-जाग)

७. सातवे कडवे (Stanza 7) 🫂✨
लिस्बन भूकंपाची कहाणी, जगाला धडा,
निसर्गापुढे झुकतो मानव केव्हाही सडा.
स्मरण करू या दुर्घटनेचे, मानवाच्या जिद्दीचे,
पुन्हा उभे राहण्याचे, आणि नूतन सिद्धीचे.
(यमक: धडा-सडा, जिद्दीचे-सिद्धीचे)

प्रत्येक कडव्याचा मराठी अर्थ (Meaning of Each Stanza)
कडवे क्रमांक

कडव्याचा अर्थ (Meaning)

चित्र/प्रतीक (Symbol/Image)

१. पहिले कडवे

१ नोव्हेंबर १७५५, हा संत-पूजनाचा पवित्र दिवस होता. लिस्बन शहर शांत आणि सुंदर दिसत होते, पण त्या शांततेत भविष्यात येणाऱ्या मोठ्या संकटाची भीती दडलेली होती.

🕯�🙏🏰

२. दुसरे कडवे

सकाळ झाली आणि बरोबर ९:४० च्या सुमारास, धरतीला मोठा कंप सुटला, जणू धरणी आतून हादरली. इमारतींचा ढिग झाला, आणि भूकंपाचा तो विनाश संपूर्ण जगाने पाहिला.

💥🧱📉

३. तिसरे कडवे

भूकंपानंतर तात्काळ आग पसरली, चर्चमधील मेणबत्त्यांमुळे ज्वालांनी सर्व शहर गिळले. त्यानंतर समुद्रातून क्रूर त्सुनामीची लाट आली, पाण्याने भयंकर विनाश केला.

🔥🌊🚢

४. चौथे कडवे

देवालयात जमलेल्या लोकांवरच मृत्यू कोसळला. कुटुंबातील माणसे वेगळी झाली. मोठे ग्रंथ जळून राख झाले आणि शहराच्या अस्तित्वावर हा विनाशकारी डाग पडला.

💔📚😭

५. पाचवे कडवे

"असे का झाले?" असा प्रश्न तत्त्वज्ञांना पडला. 'सर्व काही चांगलेच होते' या आशावादी विचाराला आव्हान मिळाले. व्होल्टेअरने देवाच्या न्यायव्यवस्थेवर प्रश्नचिन्ह उभे केले, ज्यामुळे मानवी बुद्धी एका क्षणात स्तब्ध झाली.

❓🤯🤔

६. सहावे कडवे

पण पंतप्रधान पोम्बाल यांनी धाडसाने परिस्थिती हाताळली. 'मेलेल्यांना लवकर दफन करा आणि जिवंत लोकांना जगवा' हा आदेश दिला. त्यांनी भूकंपाचा विचार करून एक नवीन शहर उभे केले आणि भूकंपाच्या वैज्ञानिक अभ्यासाला सुरुवात केली.

👑🏗�💡

७. सातवे कडवे

लिस्बनच्या या घटनेने जगाला एक मोठा धडा शिकवला: निसर्गाच्या शक्तीपुढे मानवाचा अहंकार टिकत नाही. आपण या दुर्दैवी घटनेची आठवण ठेवावी आणि मानवाने पुन्हा उभे राहून, नवीन गोष्टी साध्य करण्याच्या जिद्दीला सलाम करावा.

🫂🌍✨

संपूर्ण कवितेचा इमोजी सारांश (Emoji Summary of the Entire Poem)
📅⛪️💥🌊🔥💔😭👑🏗�🔬✨

--अतुल परब
--दिनांक-01.11.2025-शनिवार.
===========================================