"आनंदी बुधवार"-"शुभ सकाळ" – ०५.११.२०२५-🙏☀️

[Atul Kaviraje]

"आनंदी बुधवार"-"शुभ सकाळ" – ०५.११.२०२५-

Namaste and a very Happy Wednesday, Good Morning to you! 🙏☀️

Today, November 5, 2025, is a day rich with global and historical significance, making it a perfect occasion for reflection, celebration, and new beginnings.

🌟 ५ नोव्हेंबरचे महत्त्व: गुरु नानक जयंती आणि गाय फॉक्स डे
५ नोव्हेंबर २०२५ या दिवसाला दोन सांस्कृतिक महत्त्वे आहेत:
एक म्हणजे गुरु नानक जयंती (गुरुपूरब), जो भारतभर आणि जगभरात श्रद्धेने पाळला जाणारा पवित्र सण आहे;
आणि दुसरे म्हणजे, प्रामुख्याने युनायटेड किंगडममध्ये साजरा होणारा ऐतिहासिक गाय फॉक्स नाईट (बोनफायर नाईट).

अ. गुरु नानक जयंती (गुरुपूरब) - प्रकाशाचा सण 🕯�

हा दिवस गुरु नानक देव जी (जन्म १४६९), शीख धर्माचे संस्थापक आणि दहा शीख गुरुंपैकी पहिले गुरु, यांच्या जयंतीनिमित्त साजरा केला जातो.
शीख कॅलेंडरमधील हा सर्वात महत्त्वाचा आणि पवित्र सणांपैकी एक आहे, जो सत्य, सेवा आणि एका परमेश्वराप्रती भक्तीच्या जीवनावर जोर देतो.

महत्त्व, उत्सव आणि संदेशाचे १० मुद्दे

शीख धर्माचे संस्थापक: गुरु नानक देव जी यांच्या जन्माचे स्मरण केले जाते, ज्यांच्या शिकवणी शीख धर्माचा आधार आहेत.

समानतेची शिकवण: त्यांचे मूळ तत्त्वज्ञान सर्व लोकांमध्ये समानतेचे समर्थन करते, जात, पंथ किंवा लिंगावर आधारित भेदभाव नाकारते.

एक ओंकार ची संकल्पना (एक देव): त्यांनी एकाच, निराकार देवात विश्वास ठेवण्यावर जोर दिला, जो विश्वाचा निर्माता आणि पालनकर्ता आहे.

तीन स्तंभ (Three Pillars): त्यांच्या शिकवणींचा सारांश तीन मुख्य तत्त्वांमध्ये केला जातो:

नाम जपना (देवाच्या नावाचे ध्यान करणे)

किरत करमो (प्रामाणिकपणे उपजीविका मिळवणे)

वंड चक्को (आपली कमाई इतरांशी वाटून घेणे)

सामुदायिक सेवा (लंगर): त्यांच्याद्वारे लंगर (सामुदायिक स्वयंपाकघर) ची संकल्पना सुरू करण्यात आली, जी समानतेचे प्रतीक आहे, कारण येथे प्रत्येकजण सामाजिक स्तराचा विचार न करता एकत्र बसून विनामूल्य भोजन घेतो.

पहाटेपूर्वीच्या मिरवणुका (प्रभात फेऱ्या): उत्सवाची सुरुवात अनेक दिवस आधी पहाटेच्या मिरवणुकांनी होते, जिथे भाविक भजने गातात.

अखंड पाठ (सतत वाचन): गुरु ग्रंथ साहिब (पवित्र ग्रंथ) चे ४८ तासांचे अखंड वाचन गुरुपूरबच्या दिवशी पूर्ण होते.

नगर कीर्तन (मिरवणूक): पंज प्यारे (पाच प्रिय व्यक्ती) यांच्या नेतृत्वाखाली पवित्र ग्रंथ घेऊन रस्त्यावर मिरवणूक काढली जाते.

विश्व बंधुत्वाचा संदेश: हा दिवस एकता, करुणा, निःस्वार्थ सेवा (सेवा) आणि नैतिक दृष्ट्या चांगले जीवन जगण्याचा संदेश देतो.

चिंतन आणि सेवेचा दिवस: गुरुंच्या संदेशावर चिंतन करण्याची आणि सामुदायिक सेवा कार्यामध्ये सक्रियपणे सहभागी होण्याची ही एक संधी आहे.

ब. गाय फॉक्स नाईट - एक ऐतिहासिक स्मरणोत्सव 🔥

हा वार्षिक उत्सव, प्रामुख्याने युनायटेड किंगडममध्ये, १६०५ मधील गनपावडर प्लॉट (Gunpowder Plot) च्या अपयशाचे प्रतीक आहे,
जिथे गाय फॉक्ससह कॅथोलिक conspirators (षडयंत्रकर्त्यांनी) संसदेचे घर उडवून देण्याचा आणि राजा जेम्स पहिला यांची हत्या करण्याचा प्रयत्न केला होता.

इतिहास, परंपरा आणि आधुनिक महत्त्वाचे १० मुद्दे

गनपावडर प्लॉट (१६०५): या कटाचा केंद्रबिंदू प्रोटेस्टंट राजा आणि संसदेची हत्या करण्याचा अयशस्वी प्रयत्न होता.

गाय फॉक्सची भूमिका: हाऊस ऑफ लॉर्ड्सखाली ३६ दारूगोळ्याच्या (गनपावडर) बॅरल्सचे रक्षण करताना फॉक्सला अटक करण्यात आली.

बोनफायरचा उगम: राजाच्या बचावाचा आणि संकटातून मुक्तीचा आनंद साजरा करण्यासाठी लोकांना बोनफायर (मोठ्या आगी) लावण्यास प्रोत्साहित करण्यात आले.

कविता (The Rhyme): प्रसिद्ध स्मरणार्थ कविता: "Remember, remember, the fifth of November, Gunpowder Treason and Plot..." (लक्षात ठेवा, लक्षात ठेवा, पाच नोव्हेंबर, दारूगोळा, देशद्रोह आणि कट...)

गाय फॉक्सची प्रतिमा (Effigy): बोनफायरवर प्रतिमा (effigy – 'Guy') जाळणे हा या उत्सवाचा पारंपरिक भाग आहे.

फटाक्यांची रात्र (Fireworks Night): हा उत्सव आता ब्रिटनमध्ये फटाक्यांच्या मोठ्या प्रदर्शनाची रात्र म्हणून विकसित झाला आहे.

राजकीय भाष्य (ऐतिहासिक): ऐतिहासिकदृष्ट्या, कॅथोलिक विरोधी भावनेचे प्रतीक म्हणून पोपच्या प्रतिमा जाळण्यासाठी देखील बोनफायरचा वापर केला गेला, जरी हा पैलू आता मोठ्या प्रमाणात कमी झाला आहे.

आधुनिक अर्थ - समुदाय: आज, हा मुख्यत्वे बोनफायर, फटाके आणि हंगामी खाद्यपदार्थांचा आनंद घेण्यासाठी आयोजित केलेला सामुदायिक कार्यक्रम आहे.

बंडाचे प्रतीक: गाय फॉक्सची कथा आणि त्याचा मुखवटा आधुनिक काळात बंडखोरी आणि व्यवस्थेविरुद्धच्या निषेधाचे प्रतीक बनले आहे.

जागतिक स्मरणोत्सव: न्यूझीलंड आणि दक्षिण आफ्रिकेसारख्या काही इतर कॉमनवेल्थ देशांमध्येही हा दिवस पाळला जातो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.11.2025-बुधवार.
===========================================