संत बंका-“कोण भाग्यतया सेना न्हावियाचे। नीच काम त्याचे स्वये करी-भक्ताधीन भगवंत:

[Atul Kaviraje]

        संत बंका

     "कोण भाग्यतया सेना न्हावियाचे। नीच काम त्याचे स्वये करी॥१॥

     घेऊनि धोकटी हजामत करी। आरसा दावी करी बादशहासी॥ २॥

     बंका म्हणे ज्याचे पुराणी पवाडे। तो भक्त साकडे वारीतसे॥ ३॥"

🙏 भक्ताधीन भगवंत: संत बंका अभंग (७ कडवी कविता) 📜

मूळ अभंग:
"कोण भाग्यतया सेना न्हावियाचे। नीच काम त्याचे स्वये करी॥१॥
घेऊनि धोकटी हजामत करी। आरसा दावी करी बादशहासी॥ २॥
बंका म्हणे ज्याचे पुराणी पवाडे। तो भक्त साकडे वारीतसे॥ ३॥"

॥ सेना न्हाव्याचे भाग्य ॥

१. आरंभ पद (Initial Adoration) 💖

कैसा महिमा देवाचा, वर्णावा तो कसा?
भक्तासाठी धाव घेई, ना सोडी आशा।
संत सेना न्हावी तो, भाग्य त्याचे थोर;
त्याचे 'नीच' काम केले, जगदीशाने गोर।

(अर्थ: देवाचे माहात्म्य किती मोठे आहे! संत सेना न्हावी यांचे भाग्य किती थोर आहे, कारण देवाने त्यांचे सामान्य काम स्वतः केले.)

२. दास्य पद (Serving the Devotee) 👑

ज्या कामाला लोक म्हणती, सेवक-धंदा।
तेच काम प्रभूने केले, सोडूनिया क्रोंदा।
हाती घेतले त्याने, न्हाव्याचे ते साहित्य;
भक्तासाठी झाला देव, स्वतःच निमित्त।

(अर्थ: ज्या सेवकाच्या कामाला जगात कमी मानले जाते, ते काम देवांनी (प्रभूंनी) भक्तासाठी स्वतः केले.)

३. रूप बदलून (Changing Form) 🎭

सेना न्हावी झाले मग्न, पूजेमध्ये स्थिर;
इकडे राजा वाट पाहे, मनी अधीर।
देवे घेतले रूप, धोकटी खांद्यावर धरली;
नटे न्हावी, राजाची सेवा, प्रेमाने करविली।

(अर्थ: संत सेना पूजेत मग्न असताना, देवाने न्हाव्याचे रूप घेऊन राजाची सेवा प्रेमाने केली.)

४. सेवकाची भूमिका (The Role of the Servant) 💈

हाती वस्तरा घेतला, शांतपणे हजामत केली;
बादशहाची सेवा त्याने, लीन होऊन साधिली।
पूर्ण होता कार्य, आरसा पुढे धरिला;
किती मोठा देव हा, नम्रतेने वागला।

(अर्थ: देवाने स्वतः न्हावी बनून राजाची हजामत केली आणि काम पूर्ण झाल्यावर त्याला स्वतःच्या हाताने आरसा दाखवला.)

५. बंका म्हणे (Says Banka) 🙏

बंका म्हणे, देवाचे पुराणी पवाडे गाजे;
त्रिभुवनाचे सारे वैभव, त्याच्या चरणी विराजे।
ज्याचे पराक्रम थोर, जो विश्वकर्ता आहे;
तोच भक्त-प्रेमासाठी, सारे साकडे पाहे।

(अर्थ: संत बंका म्हणतात, ज्या देवाचा महिमा पुराणात गाजतो, जो सर्वशक्तिमान आहे.)

६. भक्तांचे साकडे (Solving Devotee's Problems) 🛡�

संकट येता भक्तावरती, देव धाव घेतो;
त्याची प्रतिष्ठा, त्याचे रक्षण, स्वये तो करतो।
सेना न्हावीवरील राजाचा, कोप निराळा;
देवे वारण केले, साकड्यांचा तो सोहळा।

(अर्थ: तो सर्वशक्तिमान देव भक्तावरील संकटे आणि अडचणी स्वतः दूर करतो.)

७. भक्तीचा विजय (Victory of Devotion) 🌟

थोर-लहान काम येथे, देव न पाहतो;
फक्त भक्ताचे प्रेम तो, हृदयात राहतो।
भक्तीभावे लीन व्हावे, हीच शिकवण आहे;
त्याच्या कृपेपुढे सारे, जग नतमस्तक राहे।

(अर्थ: देव कामाचा दर्जा पाहत नाही, तो फक्त भक्ताचे शुद्ध प्रेम पाहतो. म्हणून लीन होऊन भक्ती करावी.)

💖 Emoji सारांश (Emoji Saransh)
संकल्पना (Concept)   मराठी अर्थ (Marathi Meaning)   Emoji

संत सेना न्हावी   भाग्यवान भक्त   🧔💎
देव   सेवक रूप, परमेश्वर   👑➡️🧑�🔧
नीच काम   नम्र सेवा, हजामत   💈✂️
धोकटी / आरसा   न्हावीची साधने   🧳🪞
पवाडे / बंका   देवाचे पराक्रम, संतांची साक्ष   ✨📜
साकडे वारीतसे   संकट निवारण   🛡�❤️

🌺 एकूण सारांश:

भक्त सेना न्हावी (🧔💎) यांच्यावर आलेले संकट (🛡�) दूर करण्यासाठी
परमेश्वराने (👑) स्वतः सेवकाचे रूप (🧑�🔧) घेऊन
विनम्र सेवा (💈✂️) केली,
हेच भक्तीचे माहात्म्य (✨❤️) आहे।

--अतुल परब
--दिनांक-04.11.2025-मंगळवार.
===========================================