1922 - राजा टुटांकमुनचा सम्राटाची समाधीचा शोध-1-👑

[Atul Kaviraje]

1922 - The Discovery of King Tutankhamun's Tomb

The tomb of Egyptian Pharaoh Tutankhamun was discovered by British archaeologist Howard Carter in the Valley of the Kings.

1922 - राजा टुटांकमुनचा सम्राटाची समाधीचा शोध-

ब्रिटिश पुरातत्त्वज्ञ हावर्ड कार्टरने राजा टुटांकमुनच्या सम्राटाची समाधी "वॅली ऑफ किंग्स" मध्ये शोधली.

ऐतिहासिक घटना: राजा टुटांकमुनच्या समाधीचा शोध (The Discovery of King Tutankhamun's Tomb)
दिनांक: ४ नोव्हेंबर, १९२२ (तपासणीच्या पहिल्या पायऱ्या सापडल्याची तारीख)
व्यक्तिमत्त्व: हावर्ड कार्टर (Howard Carter), लॉर्ड कार्नार्व्होन (Lord Carnarvon)
महत्त्व: प्राचीन इजिप्शियन संस्कृतीचा (Ancient Egyptian Civilization) एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण, जवळपास न उघडलेला खजिना जगासमोर आला.

मराठी लेख - राजा टुटांकमुनची समाधी: 'वॅली ऑफ किंग्स'मधील सोनेरी रहस्य
परिचय (Introduction) 🇪🇬👑
४ नोव्हेंबर, १९२२ हा दिवस जागतिक पुरातत्त्व इतिहासातील (Archaeological History) एक सुवर्ण दिवस आहे. याच दिवशी ब्रिटीश पुरातत्त्वज्ञ हावर्ड कार्टर (Howard Carter) यांनी इजिप्तमधील 'वॅली ऑफ किंग्स' (Valley of the Kings) मध्ये एका प्राचीन आणि रहस्यमय समाधीच्या पहिल्या पायऱ्या शोधल्या. ही समाधी होती राजा टुटांकमुन (Tutankhamun) या तरुण फेरोची (Pharaoh). हावर्ड कार्टर यांनी लॉर्ड कार्नार्व्होन (Lord Carnarvon) यांच्या आर्थिक मदतीने अनेक वर्षांच्या अथक परिश्रमानंतर हा शोध लावला. हा शोध केवळ एक ऐतिहासिक घटना नव्हती, तर यामुळे संपूर्ण जगाला प्राचीन इजिप्शियन संस्कृतीची (Ancient Egypt) अपूर्व झलक मिळाली, जी हजारो वर्षांपासून अंधारात दडलेली होती.

ऐतिहासिक घटनेचे महत्त्वपूर्ण, संपूर्ण विस्तृत आणि विवेचनपर दीर्घ माहिती
टुटांकमुन, ज्याचे मूळ नाव टुटांखातन होते, हा इजिप्तच्या १८ व्या राजवंशातील (18th Dynasty) एक अल्पवयीन फेरो होता, ज्याने अंदाजे १३३२ ते १३२३ ईसापूर्व दरम्यान राज्य केले. त्याचे शासनकाळ इतिहासात फारसा महत्त्वाचा नव्हता, परंतु त्याची समाधी मात्र सर्वात महत्त्वाची ठरली. कारण, बहुतेक फेरोंच्या समाध्या प्राचीन काळातच लुटल्या गेल्या होत्या, पण टुटांकमुनची समाधी जवळजवळ अखंडित (Intact) अवस्थेत सापडली.

हावर्ड कार्टर यांनी ५ वर्षांच्या अपयशानंतर, लॉर्ड कार्नार्व्होन यांच्याकडून केवळ एका शेवटच्या हंगामासाठी निधी मिळवला. ४ नोव्हेंबर १९२२ रोजी, रामसेस सहावा (Ramesses VI) याच्या समाधीच्या प्रवेशद्वाराजवळ काम करणाऱ्या एका पाणीवाल्या मुलाला (water boy) चुकून एका पायरीचा सुगावा लागला. ती पायरी साफ केल्यावर एका खाली जाणाऱ्या जिन्याचा मार्ग सापडला, ज्याचे प्रवेशद्वार सीलबंद (Sealed) केलेले होते आणि त्यावर राजघराण्याची मुद्रा (Royal Seal) होती.

२६ नोव्हेंबर १९२२ रोजी, लॉर्ड कार्नार्व्होन यांच्या उपस्थितीत, कार्टर यांनी त्या सीलबंद दरवाज्याला एक छोटे छिद्र पाडून आत डोकावून पाहिले. लॉर्ड कार्नार्व्होन यांनी त्यांना विचारले, "तुम्हाला काही दिसत आहे का?" (Can you see anything?) त्यावर कार्टर यांचे प्रसिद्ध उत्तर होते: "होय! मला अद्भुत वस्तू दिसत आहेत!" (Yes, wonderful things!)

समाधीमध्ये चार मुख्य कक्ष होते, ज्यात ५००० हून अधिक वस्तू होत्या. या वस्तूंमध्ये सोन्याचे दागिने, मुखवटे (Death Mask), रथ, फर्निचर, समारंभाच्या वस्तू आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे सोन्याचे तीन शवपेटिकांचे (Coffins) कवच होते, ज्यात टुटांकमुनची ममी (Mummy) सुरक्षित होती. या शोधाने संपूर्ण जगात 'टुटक्रेझ' (Tut-craze) किंवा 'इजिप्तोमेनिया' (Egyptomania) नावाची लाट आणली.

या शोधानंतर काही महिन्यांतच लॉर्ड कार्नार्व्होन यांचा गूढ मृत्यू झाला. डासांच्या चाव्यानंतर झालेल्या संसर्गामुळे त्यांचा मृत्यू झाला असला तरी, यामुळे 'फेरोचा शाप' (Curse of the Pharaoh) ही दंतकथा (Myth) जगभर पसरली, ज्यामुळे या शोधाला एक रहस्यमय किनार मिळाली. या शोधाने केवळ प्राचीन इजिप्तचा अभ्यास (Egyptology) अधिक गतिमान केला नाही, तर संग्रहालयातील वस्तूंना जतन (Conservation) करण्याची आधुनिक पद्धत आणि पुरातत्त्वशास्त्राचे महत्व जगाला पटवून दिले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-04.11.2025-मंगळवार.
===========================================