1952 - अमेरिकेतील अध्यक्षीय निवडणूक-1-

[Atul Kaviraje]

1952 - The United States Presidential Election

Dwight D. Eisenhower was elected the 34th President of the United States, defeating Adlai Stevenson in a landslide victory.

1952 - अमेरिकेतील अध्यक्षीय निवडणूक-

ड्वाइट डी. आयझेनहॉवर अमेरिकेचे ३४वे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले, ज्यात अडलाई स्टीव्हन्सनचा मोठ्या फरकाने पराभव केला.

ऐतिहासिक घटना: १९५२ अमेरिकेतील अध्यक्षीय निवडणूक
दिनांक: ४ नोव्हेंबर, १९५२
व्यक्तिमत्त्व: ड्वाइट डी. आयझेनहॉवर (Dwight D. Eisenhower) (रिपब्लिकन) आणि अडलाई ई. स्टीव्हन्सन (Adlai E. Stevenson) (डेमोक्रॅटिक)
महत्त्व: २० वर्षांनंतर डेमोक्रॅटिक पक्षाची सत्ता संपुष्टात आणून एका लोकप्रिय युद्ध नायकाची (War Hero) राष्ट्राध्यक्षपदी निवड झाली. शीतयुद्ध (Cold War), कोरिया युद्ध (Korean War) आणि सरकारी भ्रष्टाचार हे प्रमुख मुद्दे होते.

मराठी लेख - १९५२ ची निवडणूक: 'आयके'ची लाट आणि अमेरिकेतील सत्तांतर
परिचय (Introduction) 🇺🇸🐘
४ नोव्हेंबर १९५२ रोजी अमेरिकेच्या राजकीय इतिहासात (US Political History) एका नव्या युगाची सुरुवात झाली. या दिवशी ड्वाइट डी. आयझेनहॉवर (Dwight D. Eisenhower), जे दुसऱ्या महायुद्धातील (WWII) एक महान सेनापती होते, त्यांची अमेरिकेचे ३४वे अध्यक्ष (34th President) म्हणून प्रचंड मताधिक्याने (Landslide Victory) निवड झाली. त्यांनी डेमोक्रॅटिक पक्षाचे उमेदवार अडलाई ई. स्टीव्हन्सन (Adlai E. Stevenson) यांचा मोठा पराभव केला. 'आयझेनहॉवर' यांच्या चाहत्यांनी त्यांना प्रेमाने 'आयके' (Ike) असे टोपणनाव दिले होते आणि त्यांचे 'I Like Ike' हे घोषवाक्य (Slogan) देशभर लोकप्रिय झाले होते. हा विजय केवळ एका उमेदवाराचा विजय नव्हता, तर सुमारे २० वर्षांच्या डेमोक्रॅटिक पक्षाच्या राजवटीनंतर झालेला एक महत्त्वपूर्ण सत्तापालट (Change in Power) होता, ज्याने अमेरिकेच्या पुढील दशकाची दिशा ठरवली.

ऐतिहासिक घटनेचे महत्त्वपूर्ण आणि विवेचनपर माहिती
१९५२ च्या निवडणुकीने अनेक महत्त्वाचे राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय मुद्दे केंद्रस्थानी आणले होते.

कोरिया युद्ध: कोरियामध्ये सुरू असलेल्या दीर्घ आणि रक्तरंजित युद्धामुळे अमेरिकन जनता त्रस्त होती. आयझेनहॉवर यांनी 'मी कोरियाला जाऊन युद्ध संपवेन' असे आश्वासन दिले, ज्यामुळे त्यांना प्रचंड जनसमर्थन मिळाले.

कम्युनिझम आणि शीतयुद्ध: सोव्हिएत युनियनसोबतच्या शीतयुद्धाच्या (Cold War) तणावामुळे, अमेरिकेला एका अनुभवी आणि कणखर नेतृत्वाची गरज होती. आयझेनहॉवर यांच्या लष्करी पार्श्वभूमीमुळे (Military Background) ते जनतेला या धोक्याचा सामना करण्यासाठी योग्य वाटले.

सरकारी भ्रष्टाचार (K1C2 Formula): तत्कालीन ट्रुमन प्रशासनावरील (Truman Administration) भ्रष्टाचाराच्या आरोपांमुळे मतदारांमध्ये नाराजी होती. आयझेनहॉवर यांनी त्यांच्या प्रचारात 'K1C2' (Korea, Communism, Corruption) हा विजयी मंत्र वापरला, जो खूप प्रभावी ठरला.

दूरचित्रवाणीचा (Television) वापर: ही निवडणूक अमेरिकेच्या इतिहासातील पहिली अशी निवडणूक होती, जिथे दूरचित्रवाणीचा व्यावसायिक जाहिरातींसाठी (TV Commercials) मोठ्या प्रमाणावर वापर करण्यात आला. आयझेनहॉवर यांच्या टीमने ३० सेकंदांच्या प्रभावी जाहिरातींचा उपयोग केला, ज्यामुळे त्यांचा संदेश घराघरांत पोहोचला.

निकाल: आयझेनहॉवर यांनी ४४२ इलेक्टोरल मते (Electoral Votes) मिळवून स्टीव्हन्सन (८९ इलेक्टोरल मते) यांचा मोठ्या फरकाने पराभव केला. विशेषतः, त्यांनी 'सॉलिड साऊथ' (Solid South) म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या, अनेक दशकांपासून डेमोक्रॅटिक पक्षाला मतदान करणाऱ्या दक्षिणेकडील राज्यांमध्येही (उदा. टेक्सास, व्हर्जिनिया, फ्लोरिडा) विजय मिळवला, जो रिपब्लिकन पक्षासाठी एक मोठा राजकीय बदल होता.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-04.11.2025-मंगळवार.
===========================================