🎭 मराठी रंगभूमी दिन:-🙏 (विष्णुदास भावे/संस्थापक) - 🖼️ (लोककला/परंपरा) - 😢

[Atul Kaviraje]

🎭 मराठी रंगभूमी दिन: मराठी कविता 🧡
🪔 दिनांक: ०५ नोव्हेंबर २०२५, बुधवार

🌟 नाट्यसृष्टीचा पाया 🌟

(कडवे पहिले)

पाच नोव्हेंबर, दिसा हा महान,
मराठी रंगभूमीचा, गौरव वाढवी शान।
अठराशे त्रेचाळीस, सांगलीचा दरबार,
विष्णुदास भाव्यांनी, रचिला नाट्य-संसार। 🙏

मराठी अर्थ:
आजचा (५ नोव्हेंबर) हा दिवस खूप महत्त्वाचा आहे. हा दिवस मराठी रंगभूमीचा सन्मान वाढवतो.
१८४३ साली सांगलीच्या राजवाड्यात विष्णुदास भावे यांनी 'सीता स्वयंवर' हे पहिले गद्य-पद्य मिश्रित नाटक सादर करून
मराठी नाट्यसृष्टीचा पाया रचला.

(कडवे दुसरे)

'सीता स्वयंवर' तो, पहिला प्रयोग,
नाटकाचा खेळ, भक्तीचा तो योग।
कीर्तन-दशावतार, परंपरा मोठी,
लोककलेतून झाली, रंगभूमीसाठी कोटी। 🖼�

मराठी अर्थ:
'सीता स्वयंवर' हा मराठी भाषेतील पहिला नाट्यप्रयोग ठरला.
तो देवाच्या भक्तीचा एक भाग होता.
कीर्तन, दंडार आणि दशावतार यांसारख्या लोककलांची मोठी परंपरा महाराष्ट्राला आहे,
आणि याच लोककलांमधून मराठी रंगभूमीची निर्मिती झाली.

(कडवे तिसरे)

सोपी साधी, कथानकाची मांडणी,
रसिकांच्या डोळी, येते खरी पाणी।
यमक जुळती, संवादाच्या तालात,
नट-नट्यांचा जीव, प्रत्येक भूमिकेत। 😢

मराठी अर्थ:
मराठी नाटकांच्या कथा खूप सोप्या आणि प्रभावी असतात.
त्यामुळे अनेकदा प्रेक्षकांच्या डोळ्यातून अश्रू येतात.
नाटकातील संवादाच्या तालात यमक जुळतात
आणि कलाकार (नट-नट्या) आपले संपूर्ण जीवन (जीव) प्रत्येक भूमिकेत ओततात.

(कडवे चौथे)

नाट्य संमेलन, शताब्दीचा सोहळा,
स्वा. सावरकरांनी, अध्यक्षपद तो सांभाळला।
'रंगभूमी दिन', ठराव केला खास,
कलाकारांसाठी, नवा तो विश्वास। 📜

मराठी अर्थ:
१८४३ च्या घटनेला शंभर वर्षे पूर्ण झाल्यावर, १९४३ साली सांगली येथे शताब्दी नाट्य संमेलन आयोजित करण्यात आले.
स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांनी या संमेलनाचे अध्यक्षपद भूषविले.
याच दिवशी 'मराठी रंगभूमी दिन' म्हणून ५ नोव्हेंबर हा दिवस पाळण्याचा ठराव करण्यात आला,
ज्यामुळे कलाकारांना नवा आत्मविश्वास मिळाला.

(कडवे पाचवे)

नाटकांचे विषय, कधी गंभीर-कधी हास्य,
सामाजिक बदलाचे, मोठे ते भाष्य।
गदिमा, पुलं, अत्र्यांची ती लेखणी,
रंगमंच झाला, विचारांची खाणी। 💡

मराठी अर्थ:
मराठी नाटकांचे विषय कधी गंभीर तर कधी विनोदी असतात.
ही नाटके समाजात मोठे बदल घडवतात.
ग. दि. माडगूळकर, पु. ल. देशपांडे आणि प्र. के. अत्रे यांसारख्या दिग्गजांच्या लेखणीतून आलेली नाटके खूप प्रभावी ठरली.
रंगमंच विचारांचा मोठा स्रोत बनला.

(कडवे सहावे)

नवे प्रयोग, नवा प्रेक्षक आज,
हाऊसफुल्लचे बोर्ड, वाढवितो ताज।
चित्रपट-मालिका, सारेच येती येथून,
रंगभूमीच आई, कला जन्मे जिथून। 🎟�

मराठी अर्थ:
सध्याच्या काळात नवीन नाटकांचे प्रयोग मोठ्या प्रमाणात होत आहेत
आणि नवीन प्रेक्षकही नाट्यगृहांकडे वळत आहेत.
'हाऊसफुल्ल'चे फलक वारंवार दिसतात, ज्यामुळे मराठी नाटकांचा सन्मान वाढला आहे.
आजचे चित्रपट आणि मालिकांचे बहुतेक कलाकार रंगभूमीतूनच आले आहेत.
रंगभूमी हीच कलाकारांची जन्मभूमी आहे.

(कडवे सातवे)

कला आणि संस्कृती, जपावी ही ठेव,
नाट्यगृहांचा मान, देवाचा तो भेव।
रसपूर्ण नाटक, जीवनाची शिदोरी,
रंगभूमीला वंदन, आज आणि उदोउदो करी। 🎭

मराठी अर्थ:
मराठी नाटकांची कला आणि संस्कृतीचा हा वारसा जपला पाहिजे.
नाट्यगृहांना सन्मान देणे, हे देवाच्या पूजेसारखे आहे.
आनंदाने भरलेले नाटक, जीवनात नवीन उमेद देतो.
आज या रंगभूमीला नमन (वंदन) करून तिचा जयजयकार करूया.

🌟 इमोजी सारांश (Emoji Summary) 🌟
🙏 (विष्णुदास भावे/संस्थापक) - 🖼� (लोककला/परंपरा) - 😢 (भावना/अभिनय) - 📜 (शताब्दी/ठराव) - 💡 (विचार/प्रबोधन) - 🎟� (हाऊसफुल्ल/नवीन पिढी) - 🎭 (रंगभूमी/सन्मान)

--अतुल परब
--दिनांक-05.11.2025-बुधवार.
===========================================