कबीर दास जी के दोहे- साईं इतना दीजिये, जा में कुटुम समाय॥ ८॥-⛵🌈💯🤲❤️😊⚖️😌❌💰

[Atul Kaviraje]

कबीर दास जी के दोहे-

साईं इतना दीजिये, जा में कुटुम समाय।
मैं भी भूखा न रहूँ, साधु ना भूखा जाय॥ ८॥

१. परमेश्वराकडे विनंती (साईं इतना दीजिये) 🤲

कविता (Kavita)
साईं महाराजा, तुम्हा विनंती माझी,
इतकेच द्यावे, नको संपदा ताजी,
नको लोभ मनी, नको अहंकार तो,
साधेपणा मनी, संतोष निरंतर हो!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: हे परमेश्वरा (साईं)! तुमच्या चरणी माझी एक नम्र प्रार्थना आहे.
अर्थ: मला फक्त तेवढेच धन किंवा वस्तू द्या, मला नवीन आणि मोठी संपत्ती नको आहे.
अर्थ: माझ्या मनात कोणताही लोभ किंवा 'मी पणा' (अहंकार) वाढू नये.
अर्थ: माझ्या मनात नेहमी साधेपणा आणि समाधान (संतोष) कायम टिकून राहावे.

इमोजी सारांश: 🌟🙏🕊�

२. कुटुंबाची काळजी (जा में कुटुम समाय - १) 👨�👩�👧�👦

कविता (Kavita)
द्या इतके धन, माया ज्यामध्ये माझी,
कुटुंबाच्या गरजा, पुरी होवो सर्वांची,
भांडार नको मोठे, ऐश्वर्य नको फार,
पोटाची खळगी भरे, तोच सुखाचा आधार!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: मला तेवढे धन द्या, ज्यामध्ये माझ्या कुटुंबातील सदस्य व्यवस्थित राहू शकतील.
अर्थ: माझ्या सर्व कुटुंबियांच्या मूलभूत गरजा (अन्न, वस्त्र, निवारा) पूर्ण होऊ शकतील.
अर्थ: मला संपत्तीचे मोठे कोठार (भांडार) नको आहे, तसेच मोठे वैभव किंवा ऐश्वर्यही नको आहे.
अर्थ: कुटुंबातील प्रत्येकाच्या पोटाची भूक भागते, हाच खरा सुखाचा आधार आहे.

इमोजी सारांश: 🏠🍲💖

३. स्व-पोषण आणि संतुलन (मैं भी भूखा न रहूँ) 🧘

कविता (Kavita)
मी देखील त्यातून, न राहो उपाशी,
तन-मनाचे पोषण, द्यावे नित्य राशी,
शरीर हे साधन, भक्ती करण्याची चावी,
म्हणून आरोग्याची ऊर्जा मला लाभावी!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: कुटुंबाची काळजी घेतल्यानंतर, मी स्वतः देखील भुकेला राहू नये.
अर्थ: माझ्या शरीराला आणि मनाला आवश्यक असलेले पोषण (जेवण) मला दररोज मिळावे.
अर्थ: हे शरीर भक्ती आणि सेवा करण्यासाठी एक साधन आहे (त्याची काळजी घेणे आवश्यक आहे).
अर्थ: त्यामुळे मला भक्ती करण्यासाठी लागणारी शक्ती आणि आरोग्य मिळावे.

इमोजी सारांश: 💪🍎😌

४. अतिथी सेवा (साधु ना भूखा जाय - १) 💖

कविता (Kavita)
आणि साधू कोणी, दारातून परत न जावा,
भुकेलेला कोणीही, अन्न त्याला लावा,
सेवा हाच धर्म, मोक्षाची ती वाट,
देण्यामध्ये आनंद, उघडली कल्याणी गाठ!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: माझ्या दारातून कोणताही साधू (अतिथी किंवा गरजू व्यक्ती) उपाशी परत जाऊ नये.
अर्थ: जो कोणी भुकेलेला माझ्याकडे येईल, त्याला मी प्रेमाने भोजन द्यावे.
अर्थ: गरजूंना मदत करणे (सेवा करणे) हाच खरा धर्म आहे आणि मोक्षाकडे जाणारी तीच वाट आहे.
अर्थ: इतरांना दान करण्यात जो आनंद आहे, त्यामुळेच कल्याणाची गाठ (मोक्ष) उघडली जाते.

इमोजी सारांश: 🎁😇🚪

५. गरजा आणि लोभ यातील फरक (संतोष) ✨

कविता (Kavita)
नको अधिक संपत्ती, वाढविती चिंता,
लोभाने ही मानव विसरतो सत्यता,
गरज थोडी आहे, इच्छा मोठी भारी,
कबीर म्हणे समाधान धर मनाधारी!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: मला गरजेपेक्षा जास्त संपत्ती नको आहे, कारण ती केवळ चिंता आणि समस्या वाढवते.
अर्थ: लोभामुळे मनुष्य जीवनातील खरी मूल्ये आणि परमार्थ विसरून जातो.
अर्थ: मनुष्याच्या मूलभूत गरजा कमी आहेत, पण त्याच्या इच्छा मात्र खूप मोठ्या आणि अमर्याद असतात.
अर्थ: संत कबीरदास म्हणतात की, नेहमी समाधान (संतोष) धारण कर आणि मनात ठेव.

इमोजी सारांश: ⚖️😌❌💰

६. दानधर्माची महती (परोपकार) 🤝

कविता (Kavita)
दान देता हाती, देव उभा दारी,
स्वार्थाची जागा, सेवेने ती भरली,
धन तेव्हाच सफल, जेव्हा परोपकारा कामी,
ईश्वरी कृपेची प्राप्ती मग आम्ही!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: जेव्हा आपण दुसऱ्या गरजूंना दान देतो, तेव्हा परमेश्वर स्वतः आपल्या दारात उभा असतो, म्हणजेच तो प्रसन्न होतो.
अर्थ: आपल्या जीवनातील स्वार्थाची जागा जेव्हा परोपकाराच्या सेवेने भरली जाते.
अर्थ: संपत्तीचा उपयोग जेव्हा इतरांच्या कल्याणासाठी होतो, तेव्हाच ती खऱ्या अर्थाने सफल होते.
अर्थ: (अशा वृत्तीमुळे) आम्हाला ईश्वराच्या कृपेची प्राप्ती सहज होते.

इमोजी सारांश: 🤲❤️😊

७. उपसंहार (जीवनाचे सार) 🌟

कविता (Kavita)
कबिराचा हा बोध, जगण्यास देई कला,
संतोष आणि सेवा, हाच धर्म भला,
लोभ सोडावा, भक्ती मनी धरावी,
जीवन नौका त्याने, पार सहज करावी!

मराठी अर्थ (Pratyek Padacha Arth)
अर्थ: संत कबीरदास जींनी दिलेला हा उपदेश (बोध) आपल्याला योग्य प्रकारे जीवन जगण्याची कला शिकवतो.
अर्थ: समाधानी राहणे आणि इतरांची सेवा करणे, हेच दोन सर्वात मोठे आणि चांगले धर्म आहेत.
अर्थ: लोभ (हव्यास) सोडून देऊन, ईश्वरावरची निष्ठा (भक्ती) मनात कायम ठेवावी.
अर्थ: या बोधाने जो जगतो, तो आपली जीवनरूपी नौका सहजपणे भवसागर (संसार) पार करू शकतो!

इमोजी सारांश: ⛵🌈💯

संक्षिप्त अर्थ (Short Meaning)
संत कबीरदास जी परमेश्वराकडे (साईं) साधेपणाने प्रार्थना करतात की,
"हे प्रभू, मला फक्त तेवढेच धन द्या, जेणेकरून माझ्या कुटुंबाच्या गरजा पूर्ण होतील आणि मी स्वतः देखील उपाशी राहणार नाही.
पण, त्याचसोबत माझ्या दारात आलेला कोणताही साधू (गरजू अतिथी) अन्न न मिळाल्याने निराश होऊन उपाशी परत जाऊ नये."
हा दोहा संतोष, समतोल आणि परोपकार या मूल्यांचे महत्त्व सांगतो.

--अतुल परब
--दिनांक-06.11.2025-गुरुवार.
===========================================