1935 - लॉन्ग मार्चला सुरुवात झाली-1-

[Atul Kaviraje]

1935 - The Long March Begins

The Chinese Communist Party under Mao Zedong started the Long March, a military retreat to escape Nationalist forces.

1935 - लॉन्ग मार्चला सुरुवात झाली-

माओ झेडॉन्गच्या नेतृत्वाखालील चीनी कम्युनिस्ट पार्टीने लॉन्ग मार्च सुरू केला, जो राष्ट्रीयवादी सैन्यापासून बचावासाठी एक लष्करी माघार होती.

🚩 १९३५ चा लाँग मार्च: एक सामर्थ्य आणि संकल्पनेचा प्रवास 🚩
मराठी लेख

दिनांक: ६ नोव्हेंबर, १९३५ (मुख्यतः १६ ऑक्टोबर १९३४ पासून सुरू)

🧭 परिचय (Introduction)
इतिहासात अशा घटना घडल्या आहेत ज्या केवळ युद्धाच नाहीत, तर मानवी इच्छाशक्तीचे प्रतीक बनल्या आहेत. अशीच एक महान घटना म्हणजे १९३४-३५ चा लाँग मार्च. हा एक लष्करी माघार होता, पण त्यापेक्षा जास्त तो चीनी कम्युनिस्ट पक्षाचा (CCP) संघर्ष आणि संकल्पनेचा प्रवास होता. माओ झेडॉन्गच्या नेतृत्वाखाली, राष्ट्रवादी सैन्यापासून वाचण्यासाठी सुरू झालेला हा ६,००० मैलांचा प्रवास, चीनच्या इतिहासाला नवीन दिशा देणारा ठरला. हा मार्च केवळ जागा बदलणारा नव्हता, तर क्रांतीची मनोवृत्ती बदलणारा होता. जे काही गमावले गेले त्यापेक्षा जे मिळाले ते जास्त महत्त्वाचे होते – एक नवे नेतृत्व, एक नवी ओळख आणि एक अविनाशी आत्मा.

🧠 माइंड मॅप चार्ट: लाँग मार्चचे प्रमुख घटक (Mind Map Chart)

लॉन्ग मार्च (ऑक्टोबर १९३४ - ऑक्टोबर १९३५) - मन-नकाशा
घटनेचे स्वरूप

माघार आणि स्थलांतर: चीनी कम्युनिस्ट पार्टीने (CCP) राष्ट्रीयवादी सैन्यापासून (कुओमिन्टांग - KMT) बचावासाठी केलेली भव्य लष्करी माघार.

नेतृत्व: सुरुवातीला अनेक नेते होते, पण माओ झेडॉन्गचे (Mao Zedong) नेतृत्व मार्च दरम्यान अधिक मजबूत झाले.

कालखंड: सुमारे ३७० दिवस (ऑक्टोबर १९३४ ते ऑक्टोबर १९३५)

सहभाग: सुरुवातीला सुमारे ८६,००० सैनिक, पण शेवटी फक्त ७,००० ते ८,००० सैनिक जिवंत राहिले.

अंतर: सुमारे ९,००० ते १२,५०० किलोमीटर (सुमारे १८ प्रांत ओलांडले).

लॉन्ग मार्चची प्रमुख कारणे

१. राष्ट्रीयवादी सैन्याचा वेढा: च्यांग कै-शेकच्या नेतृत्वाखालील KMT सैन्याने जियांग्शी (Jiangxi) सोव्हिएत प्रदेशाला पाचव्यांदा वेढा घातला.
२. CCP च्या नेतृत्वाची चूक: जियांग्शीमध्ये रशियन पद्धतीचा 'तटबंदी युद्ध' (Static Defense) करण्याचा निर्णय.
३. सोव्हिएत प्रदेशाचे संरक्षण करण्यात अपयश: KMT च्या वेढ्यामुळे जियांग्शी येथील कम्युनिस्ट तळ (Soviet Base) संपुष्टात येण्याच्या मार्गावर होता.

लॉन्ग मार्चचे प्रमुख टप्पे

१. सुरूवात (१९३४): CCP च्या रेड आर्मीने KMT चा वेढा तोडून जियांग्शी (Jiangxi) येथून माघार सुरू केली.
२. झुनी परिषद (Zunyi Conference) - जानेवारी १९३५: माओ झेडॉन्गला पक्षाच्या आणि लष्कराच्या नेतृत्वात महत्त्व मिळाले.
३. मार्गात बदल: माओच्या रणनीतीनुसार सैन्याने अप्रत्याशित आणि धोकादायक मार्ग निवडले.
४. गांसु आणि शानक्सी (Gansu and Shaanxi): अनेक महिन्यांच्या प्रवासानंतर सैन्य उत्तरी शानक्सीमधील यानान (Yan'an) येथे पोहोचले, जिथे नवीन तळ (Base) स्थापन झाला.
५. शेवट (ऑक्टोबर १९३५): माओच्या नेतृत्वाखालील मुख्य रेड आर्मीचे शानक्सीतील कम्युनिस्ट सैन्याशी मिलन.

लॉन्ग मार्चमधील मुख्य आव्हाने

नैसर्गिक अडचणी: घनदाट जंगल, बर्फाच्छादित डोंगर (उदा. स्नो माऊंटन्स), दलदलीचे प्रदेश (उदा. ग्रासलँड्स) ओलांडणे.

KMT चा पाठलाग: KMT सैन्याचा सतत पाठलाग आणि अनेक ठिकाणी चकमकी (उदा. लुडिंग पूलची लढाई).

भूक आणि रोग: अन्न, कपडे आणि औषधांचा तुटवडा, ज्यामुळे मोठ्या संख्येने सैनिक मरण पावले.

स्थानिक लोकांशी संघर्ष: काही ठिकाणी स्थानिक टोळ्या किंवा KMT समर्थक गावकऱ्यांचा विरोध झाला.

लॉन्ग मार्चचे परिणाम आणि महत्त्व

कम्युनिस्ट पार्टीचे पुनरुज्जीवन: CCP चा पूर्ण विनाश टळला आणि पक्षाला पुन्हा संघटित होण्याची संधी मिळाली.

माओचा उदय: माओ झेडॉन्ग हे पक्षाचे अविवादित सर्वोच्च नेते म्हणून स्थापित झाले.

प्रचार आणि प्रेरणा: लॉन्ग मार्च हे कम्युनिस्टांच्या धैर्याचे, सहनशीलतेचे आणि त्यागाचे प्रतीक बनले.

'ग्रामीण' रणनीतीचा विजय: माओच्या 'शहरांऐवजी ग्रामीण भागावर लक्ष केंद्रित करणे' या विचारसरणीचा अंमल करणे गरजेचे झाले.

पुढील क्रांतीचा पाया: या बचेलेल्या सैनिकांनीच पुढे १९४९ मध्ये चीनमध्ये कम्युनिस्ट राजवट आणण्यात निर्णायक भूमिका बजावली.

जागतिक साम्यवादात स्थान: विसाव्या शतकातील सर्वात मोठी लष्करी माघार आणि मानवी पराक्रमाची गाथा म्हणून ओळखली जाते.

टीप:

लॉन्ग मार्च (Long March): एकाच सैन्याची माघार नव्हती, तर १९३४-३६ दरम्यान वेगवेगळ्या कम्युनिस्ट सैन्यांच्या (उदा. पहिली, दुसरी आणि चौथी रेड आर्मी) अनेक माघारींची ही एकत्रित घटना आहे.

जियांग्शी (Jiangxi): हे कम्युनिस्टांचे पहिले मोठे तळ (Soviet Base) होते.

यानान (Yan'an): लॉन्ग मार्चनंतर कम्युनिस्टांचे दुसरे मोठे तळ बनले, जिथून त्यांनी पुढील उठावाची तयारी केली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.11.2025-गुरुवार.
===========================================