1917 - रशियामध्ये ऑक्टोबर क्रांतीला सुरुवात-4-

[Atul Kaviraje]

1917 - The October Revolution in Russia Begins

The October Revolution, also known as the Bolshevik Revolution, began in Russia, leading to the overthrow of the Provisional Government and the establishment of a communist regime under Lenin.

1917 - रशियामध्ये ऑक्टोबर क्रांतीला सुरुवात-

६. तात्काळ परिणाम: जुन्या व्यवस्थेचा अंत
ब्रेस्ट-लिटोव्स्क तह: लेनिनने आपले युद्धबंदीचे आश्वासन पुरे केले आणि १९१८ मध्ये ब्रेस्ट-लिटोव्स्कचा तह करून रशियाने पहिले महायुद्ध सोडले . यासाठी रशियाला मोठा प्रदेश द्यावा लागला तरीही, नव्या सरकारला आतल्या आव्हानांकडे लक्ष केंद्रित करणे शक्य झाले.

गृहयुद्धाची सुरुवात: बोल्शेविक विरोधी शक्ती (व्हाइट आर्मी), ज्यामध्ये जुन्या सैन्याधिकाऱ्यांनी, राष्ट्रवाद्यांनी आणि परदेशी ताकदींनी मिळून बोल्शेविक विरोधी (रेड आर्मी) फौज तयार केली. यामुळे रशियात एक घनघोर गृहयुद्ध सुरू झाले, जे १९२२ पर्यंत चालू राहिले .

७. दीर्घकालीन ऐतिहासिक महत्त्व
सोव्हिएत संघाची निर्मिती: १९२२ मध्ये गृहयुद्ध संपुष्टात आल्यावर, बोल्शेविकांनी सोव्हिएत संघाची (USSR) स्थापना केली, जो नंतर जगातील दोन महासत्तांपैकी एक बनला .

शीतयुद्ध: साम्यवादी सोव्हिएत संघ आणि पाश्चिमात्य लोकशाही राष्ट्रांमध्ये जग विभागले गेले, ज्यामुळे शीतयुद्ध सुरू झाले . ही वैचारिक लढाई जगाला अनेक दशके प्रभावित करून राहिली.

जागतिक प्रेरणा: ऑक्टोबर क्रांतीने जगभरातील साम्यवादी चळवळी आणि उद्योजक चळवळींना प्रेरणा दिली . अनेक राष्ट्रांनी समाजवादी मॉडेलचा अवलंब करण्यासाठी याचे श्रेय दिले जाते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.11.2025-शुक्रवार.
===========================================