1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-1-

[Atul Kaviraje]

1973 - The Yom Kippur War Ceasefire

A ceasefire agreement was signed to end the Yom Kippur War between Israel, Egypt, and Syria, after heavy casualties and international pressure.

1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-

इस्रायल, इजिप्त आणि सीरिया यांच्यातील योम किप्पूर युद्ध संपवण्यासाठी एक युद्धविराम करार करण्यात आला, ज्यात मोठ्या प्रमाणात बळी गेले आणि आंतरराष्ट्रीय दबाव वाढला.

७ नोव्हेंबर हा दिवस थेट युद्धविरामाशी संबंधित नसला, तरी ऑक्टोबर १९७३ मध्ये घडलेल्या योम किप्पूर युद्धाच्या संदर्भातील एक महत्त्वाचा टप्पा म्हणजे २५ ऑक्टोबर, १९७३ रोजी युद्धविराम जाहीर करण्यात आला . हा युद्धविराम प्रत्यक्षात लागू होण्यासाठी आणखी काही दिवस आणि आंतरराष्ट्रीय दबाव आवश्यक होता. खाली आपणास या ऐतिहासिक संकटाचा पूर्ण तपशील, मनोऱ्यासारखा नकाशा, माहितीपट आणि एक सुंदर कविता मराठीमध्ये पाहायला मिळेल.

📜 योम किप्पूर युद्ध: ज्यावेळी जग अण्वस्त्यांच्या युद्धाच्या उंबरठ्यावर आले 📜
मराठी लेख

दिनांक: २५ ऑक्टोबर १९७३ (युद्धविराम जाहीर) / मे १९७४ (इस्रायल-सीरिया करार)

🧭 परिचय (Introduction)
इतिहासात अशा काही युद्धांची नोंद आहे, जी केवळ दोन राष्ट्रांमधील संघर्ष न राहता, संपूर्ण जागतिक शांततेसाठी धोका ठरली. ऑक्टोबर १९७३ मध्ये लढले गेलेले योम किप्पूर युद्ध हे असेच एक युद्ध होते. यहुदी धर्मातील सर्वात पवित्र दिवस योम किप्पूर या दिवशी इजिप्त आणि सीरियाने इस्रायलवर केलेल्या अचानक हल्ल्याने सुरुवात झालेले हे युद्ध, जगाला अण्वस्त्यांच्या तिसऱ्या महायुद्धाच्या भीतीने थरकापून गेले होते. अवघ्या १८ दिवसांत झालेल्या या युद्धाने मध्यपूर्वेचा नकाशा कायमचा बदलला आणि आजही चालू असलेल्या अरब-इस्रायल संघर्षाला एक नवी दिशा मिळाली .

🧠 मनोऱ्यासारखा नकाशा: योम किप्पूर युद्धाचे प्रमुख घटक

योम किप्पूर युद्धविराम (०७ नोव्हेंबर १९७३) - मन-नकाशा
घटनेचे स्वरूप

चौथे अरब-इस्रायल युद्ध: इजिप्त आणि सीरियाने अचानक हल्ला करून १९६७ च्या सहा दिवसांच्या युद्धात (Six-Day War) गमावलेला प्रदेश परत मिळवण्याचा प्रयत्न केला.

सहभागी देश: इस्रायल विरुद्ध इजिप्त 🇪🇬 (अध्यक्ष अनवर सादात), सीरिया 🇸🇾 (अध्यक्ष हाफेझ अल-असद).

कालखंड: ६ ते २५ ऑक्टोबर १९७३ (युद्धविराम करार ०७ नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण झाले).

युद्धाची प्रमुख कारणे (पूर्वीची पार्श्वभूमी)

१. १९६७ चा अपमान: सहा दिवसांच्या युद्धात इजिप्तने सिनाई द्वीपकल्प (Sinai Peninsula) आणि सीरियाने गोलान हाइट्स (Golan Heights) गमावले होते.
२. प्रादेशिक वाद: इस्रायलने ताब्यात घेतलेल्या प्रदेशांवरून (विशेषतः सिनाई आणि गोलान) सततचा तणाव.
३. 'ना युद्ध, ना शांतता'ची स्थिती: १९६७ नंतर शांतता करार न झाल्याने दोन्ही बाजूंमध्ये सतत संघर्ष (War of Attrition) सुरू होता.
४. तेलाचे शस्त्र: अरब राष्ट्रांनी तेल वापरून आंतरराष्ट्रीय राजकारणात मोठी शक्ती मिळवली.

युद्धाचे मुख्य टप्पे

१. सुरूवात (६ ऑक्टोबर): इजिप्त आणि सीरियाने योम किप्पूर (यहुदींचा पवित्र दिवस) च्या दिवशी अचानक हल्ला केला.
२. प्रारंभिक यश: अरब सैन्याने सुरुवातीला आश्चर्याचा फायदा घेऊन सिनाई आणि गोलान हाइट्समध्ये यश मिळवले.
३. इस्रायलचा प्रतिकार: इस्रायलने आरक्षण सैनिकांना (Reservists) त्वरित एकत्र करून आणि अमेरिकेच्या मदतीने आघाडी परत मिळवली.
४. स्वेज कालवा पार करणे: इस्रायलने स्वेज कालवा (Suez Canal) पश्चिम किनारपट्टीवर पार करून इजिप्तच्या तिसऱ्या आर्मीला (Third Army) वेढा घातला.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.11.2025-शुक्रवार.
===========================================