1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-3-

[Atul Kaviraje]

1973 - The Yom Kippur War Ceasefire

A ceasefire agreement was signed to end the Yom Kippur War between Israel, Egypt, and Syria, after heavy casualties and international pressure.

1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-

✍️ १० मुद्द्यांतून युद्धाचे सविस्तर विवेचन

१. पार्श्वभूमी: १९६७ च्या युद्धाने निर्माण झालेला रोष 💥
सहा दिवसीय युद्ध: १९६७ मध्ये झालेल्या सहा दिवसीय युद्धात इस्रायलने इजिप्त, सीरिया आणि जॉर्डनवर ऐतिहासिक विजय मिळवला होता .

प्रदेशावर ताबा: इस्रायलने इजिप्तकडून सिनाईचा द्वीपकल्प आणि गझा पट्टी, सीरियाकडून गोलन हाइट्स आणि जॉर्डनकडून पश्चिम किनारा ताब्यात घेतला . हा प्रदेश परत मिळवणे अरब राष्ट्रांचे मुख्य उद्दिष्ट बनले.

अरब राष्ट्रांची वैफल्यग्रस्तता: या पराभवामुळे अरब जगत अपमानित झाले होते. इजिप्तचे नवे राष्ट्राध्यक्ष अनवर सादत यांना हा अपमान धुवून काढणे आणि इस्रायलशी वाटाघाटीच्या तक्त्यावर येण्यासाठी एक 'सन्मानाची शांतता' मिळवणे गरजेचे वाटत होते .

२. युद्धासाठीची तयारी: एक धाडसी आणि गुपित योजना 🕵�
सादतची रणनीती: सादत यांना कळले होते की इस्रायलशी शांततेच्या वाटाघाटीसाठी इस्रायलवर सैन्यदृष्ट्या दबाव आवश्यक आहे. त्यामुळे त्यांनी सीरियासोबत एक गुप्त आणि संयुक्त आक्रमणाची योजना आखली .

योग्य वेळाची निवड: हल्ल्याची तारीख ६ ऑक्टोबर अशी निवडली गेली कारण तो दिवस यहुदी धर्मातील सर्वात पवित्र दिवस योम किप्पूर होता. या दिवशी इस्रायलमध्ये सर्व काही बंद असते आणि बहुतांश सैनिक छुट्टीवर असतात. तो इस्लाम धर्मातील रमजान महिन्यातही येतो . ही निवड पूर्णत: सैन्यकीय आणि मानसिक फायद्यासाठी होती.

३. युद्ध सुरू: अचानक आणि स्फोटक हल्ला 🚨
दुहेरी आक्रमण: ६ ऑक्टोबर १९७३ रोजी दुपारी, इजिप्ती सैन्याने स्वेज कालवा ओलांडला आणि सिनाईमध्ये घुसखोरी केली. त्याच वेळी, सीरियन सैन्याने गोलन हाइट्सवर हल्ला चढवला .

इस्रायल अज्ञान: हल्ल्याची पूर्वसूचना असूनही, इस्रायली गुप्तहेर संस्था मोसादला योम किप्पूरच्या दिवशी हल्ला होईल याची अपेक्षा नव्हती. परिणामी, इस्रायल या हल्ल्यासमोर पूर्णतः अतर्करीत्या ठरले .

४. युद्धाचे प्रारंभिक टप्पे: अरब राष्ट्रांची मजल 🎯
इजिप्ती यश: इजिप्ती सैन्याने इस्रायलची बार लेव्ह रेषा (Bar-Lev Line) फोडून टाकली, जी एक अभेद्य समजली जाणारी रक्षणरेषा होती. त्यांनी स्वेजच्या पूर्व किनाऱ्यावर पाय रोवला .

सीरियन दबाव: सीरियन सैन्याने गोलन हाइट्समध्ये इस्रायली रक्षणबंदीत मोठा भेदारा पाडला आणि इस्रायलच्या मुख्य भूभागाकडे वाटचाल सुरू केली .

५. आंतरराष्ट्रीय हस्तक्षेप: शीतयुद्धाचे सावरण 🥶
महासत्तांचा सहभाग: हे युद्ध लवकरच शीतयुद्धाचे एक प्रतिकरण बनले. सोव्हिएत युनियनने इजिप्त आणि सीरियाला मोठ्या प्रमाणात शस्त्रे आणि लढाऊ द्रव्ये पुरवली . अमेरिकेने इस्रायलची मदत केली .

वित्तपुरवठ्याची शर्यत: दोन्ही महासत्ता विमानांद्वारे आपापल्या मित्रराष्ट्रांना सातत्याने शस्त्रास्त्रे पुरवत होत्या. यामुळे युद्धाची तीव्रता वाढली आणि जागतिक तणाव झपाट्याने वाढला .

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.11.2025-शुक्रवार.
===========================================