रशियन क्रांतीचा समारोप (1917):-जग बदलणारी क्रांती: ११ नोव्हेंबर, १९१७-1-📜 ✍️ 🏛

[Atul Kaviraje]

The End of the Russian Revolution (1917): The October Revolution in Russia concluded with the establishment of the Soviet government under the Bolshevik Party on November 11, 1917.

रशियन क्रांतीचा समारोप (1917): 11 नोव्हेंबर 1917 रोजी रशियातील ऑक्टोबर क्रांती संपली आणि बोल्शेविक पार्टीच्या नेतृत्वाखाली सोव्हिएत सरकारची स्थापना झाली.

जग बदलणारी क्रांती: ११ नोव्हेंबर, १९१७-

मराठी लेख (Essay cum Lekh)
१. परिचय (Introduction)
ऐतिहासिक वळण: ११ नोव्हेंबर, १९१७ हा दिवस केवळ रशियन इतिहासातच नव्हे तर जगाच्या इतिहासात एक महत्त्वाचे वळण आहे. या दिवशी ऑक्टोबर क्रांतीचा विजय निश्चित झाला.

नवीन युगाची सुरुवात: बोल्शेविक पक्षाच्या नेतृत्वाखाली स्थापन झालेले सोव्हिएत सरकार हे जगातील पहिले समाजवादी शासन होते, ज्याने साम्राज्यवाद आणि भांडवलशाहीवर मात करण्याचा मार्ग दाखवला.

🌍 🔄 ⚒️ ➡️ 🏛�

सारांश: एक अशी क्रांती ज्याने शेतकरी-मजूरांच्या हाती सत्ता दिली आणि जगभरातील समाजवादी चळवळींना प्रेरणा दिली.

२. पार्श्वभूमी: फेब्रुवारी क्रांती (Background: The February Revolution)
झार निकोलस दुसरा: निरंकुश आणि अकार्यक्षम सम्राट.

पहिले महायुद्ध: युद्धामुळे झालेले दारिद्र्य, उपासमार आणि मृत्यू.

फेब्रुवारी १९१७: सामान्य जनतेच्या उठावाने झारचे शासन पडले आणि तात्पुरती सरकार स्थापन झाले.

दुहेरी सत्ता: तात्पुरती सरकार आणि मजूर-सैनिकांचे सोव्हिएत (परिषद) अशी दुहेरी सत्ता निर्माण झाली.

👑 💔 ⚔️ 😡 🏙�

मुख्य मुद्दा: फेब्रुवारी क्रांतीने जुने साम्राज्य पाडले पण नवीन शासन जनतेच्या अपेक्षा पूर्ण करू शकले नाही, यामुळे नव्या क्रांतीचा मार्ग मोकळा झाला.

३. बोल्शेविक पक्ष: क्रांतीचे साधन (The Bolshevik Party: Instrument of Revolution)
नेता: व्लादिमीर लेनिन.

तत्त्वज्ञान: कार्ल मार्क्सच्या समाजवादी सिद्धांतावर आधारित.

लोकप्रिय घोषणा: "शांतता, भूमी आणि अंमलबजावणी" (Peace, Land, and Bread).

संघटना: एक शिस्तबद्ध आणि केंद्रीत पक्ष.

🧠 🇷🇺 📜 🗣� ✊

विश्लेषण: लेनिनचे नेतृत्व आणि स्पष्ट राजकीय संदेश यांनी बोल्शेविकांना सामान्य जनतेचा पाठिंबा मिळवून देऊन क्रांतीसाठी पाया घातला.

४. ऑक्टोबर क्रांती: सत्ता हस्तगत (The October Revolution: Seizure of Power)
तारीख (जुलियन कॅलेंडर): २५ ऑक्टोबर, १९१७ (ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार ७ नोव्हेंबर).

घटना: बोल्शेविकांनी पेट्रोग्राड (सेंट पीटर्सबर्ग) येथील विंटर पॅलेसवर हल्ला करून तात्पुरती सरकार पाडले.

पद्धत: हा उठाव बहुतेक अहिंसक होता आणि त्याला मोठ्या प्रमाणात लोकसमर्थन होते.

दुसऱ्या अखिल रशियन सोव्हिएत अधिवेशनाची घोषणा: सत्ता आता सोव्हिएत (मजूर-शेतकरी परिषद) च्या हाती आहे असे जाहीर करण्यात आले.

🏰 🚩 🔴 ✅

मुख्य मुद्दा: ही एक छोटी, नियोजित आणि यशस्वी सैनिकी ऑपरेशन होती, ज्याने राजकीय सत्ता मूलभूतपणे बदलली.

५. ११ नोव्हेंबरचे महत्त्व: क्रांतीचा समारोप (Significance of November 11: Consolidation of the Revolution)
मॉस्कोमधील शेवटचा प्रतिकार: ११ नोव्हेंबरपर्यंत मॉस्कोमधील शेवटचा प्रतिकारही मोडून काढण्यात आला आणि बोल्शेविक सत्ता संपूर्ण रशियावर प्रस्थापित झाली.

सोव्हिएत सरकारची स्थापना: लेनिनच्या नेतृत्वाखाली 'पीपल्स कमिसार्स कौन्सिल' ही नवी सरकार स्थापन झाली.

क्रांतीची समाप्ती: या दिवसापासून ऑक्टोबर क्रांती संपुष्टात आली आणि सोव्हिएत संघाच्या अस्तित्वाचा प्रत्यक्ष प्रारंभ झाला.

📜 ✍️ 🏛� 🔴

विस्तृत विश्लेषण: ११ नोव्हेंबर हा केवळ एक तारीख नसून, क्रांतीच्या यशस्वी अंमलबजावणीचा आणि नवीन शासन व्यवस्थेच्या सुरुवातीचा दिवस आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.11.2025-मंगळवार.
===========================================